‹‹ኢትዮጵያ ውስጥ በወባ ከሚሞተው ይልቅ በፖለቲካ ጦስ እና ችግር የሚጎዳው በቁጥር ይልቃል›› ተመስገን ደሳለኝ – [ጋዜጠኛ]

ኢትዮጵያን ማን ይታደጋት? በተሰኘውና በቅርቡ ኢትዮጵያ ውስጥ ታትሞ በገበያ ላይ በዋለው መፅሀፍ
ጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ የሰጠው ቃለ – ምልልስ የሚከተለውን ይመስላል፡፡ ዘ-ሐበሻ ድረገጽ ለግንዛቤ
በሚል ለአንባቢዎቹ እንደወረደ አቅርቦታል

ጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ
‹‹ተመስገን ደሳለኝ ጋዜጠኛ ሳይሆን የፀረ-ኢሕአዴግ ፖለቲካ አቀንቃኝ ነው›› ሲሉ ጋዜጠኛነቱ ላይ ጥያቄ
የሚያቀርቡ ወገኖች የመኖራቸውን ያህል ከብዙ ፓርቲዎች በተሻለ ገዢው ፓርቲን በብዕሩ የታገለ፣ ጋዜጣ አንባቢው
ኅብረተሰብ ከፖለቲካዊ ፍርሃት እንዲላቀቅ በጽናት የጣረ፣ የቁርጥ ቀን ጋዜጠኛ መሆኑን ምስክርነት የሚሰጡለትም
አሉ። አራት ዓመት ገበያ ላይ በቆየችው ፍትሕ ጋዜጣ፣ ታይተው በጠፉት አዲስ ታይምስ መጽሔትና ልዕልና ጋዜጣ
ላይ ባሰፈራቸው መጣጥፎቹ የመነጋገሪያ ርዕስ የነበረው ተመስገን ለእሱ በተሰጡ ቀጣይዎቹ ገጾች ላይ ከእዚህ መጽሐፍ
አዘጋጆች የቀረቡለትን ሞጋች ጥያቄዎች በመመለስ የ‹‹ኢትዮጵያን ማን ይታደጋት?›› አካል ሆኗል።
በልጅነትህ ምን መሆን ትፈልጋለህ ስትባል ምላሽህ ምን ነበር?
ያደግኩት ፊት በር አካባቢ ነው። ይህ ሰፈር ደግሞ በአዲስ አበባ ውስጥ ከሚገኙ በርካታ የደሀ ሰፈሮች አንደኛው ነው።
ያደግነውም ሆነ የምንጫወተው በቡድን ነበር። ልጅ ሆኜ ሁሌም ማታ ማታ አባቴ ጋዜጣ ገዝቶ ስለሚመጣ ቡና
እየተፈላ ጋዜጣ እንዳነብላቸው ያበረታታኝ ነበር። ሁለተኛ እና ሦስተኛ ክፍል እያለሁ ለቤተሰቡ ጋዜጣ ማንበብ
የዘወትር የማታ ተግባሬ ነበር። ታላቅ ወንድሜ ቢኖርም አባቴ የሚያስነብበኝ እኔን ነበር። ትምህርት ቤትም ክፍል
ውስጥ አነብ ነበር።
አባትህ ማንበብ አይችሉም?
ይችላል። እስከ ዘጠነኛ ክፍል ተምሯል። በኃይለ ሥላሴ ጊዜ እስከ ዘጠነኛ ክፍል መማር ከአሁን ጋር ሲነፃፀር ያው
እንደምታውቁት ነው። [ሳቅ]
ጋዜጣ ማንበቤ፣ ጋዜጠኛ እንድሆን አድርጎኛል እያልክ ነው?
አነብ ነበር እንጂ ጋዜጠኛ እሆናለሁ ብዬ አላሰብኩም ነበር። አድጌ መሆን እፈልግ የነበረው መከላከያ ሚኒስቴር ውስጥ
ገብቼ እስከ ጄኔራል ማዕረግ መድረስ ነበር።
የሆንከው የማትፈልገውን ነው ማለት ነው?
ዛሬ ላይ ሆኜ ሳስበው ጋዜጠኛ በመሆኔ በእጅጉ ደስተኛ ነኝ። ሁለትም፣ ሦስትም ሰዎች ቢሆኑ እኔ በምሠራው ሥራ
ደስተኛ በመሆናቸው ደስ ይለኛል። በልጅነታቸው የተመኙትን ሲያድጉ የሚሆኑ ጥቂቶች ናቸው። የምንኖረው ደግሞ
የተመኘነውን ሳይሆን የተጻፈልንን ነው። እናንተም ቢሆን ጋዜጠኛ እንሆናለን ብላችሁ ተመኝታችሁ እንደማታውቁ
እገምታለሁ። [ጠያቂዎቹ የፈለጉትን እንደሆኑ ተናግረዋል።]
በልጅነትህ ቶሎ ደምህ የሚሞቅ፣ ከኪስህ ጩቤ የማይጠፋ የፍልውሃ እና የአራት ኪሎ የታወቅክ ተደባዳቢ መሆንህን
ሰምተናል። ትክክል ነን?
[በጣም ሳቀ] አ… ማለት… እእእ… እንትን ነው… ወሬው ትንሽ ግነት አለው ብዬ አስባለሁ። እንደ ማንኛውም ልጅ
ሰፈር ውስጥ ስትውል ‹‹ሰፈሬን አላስደፍርም›› ከሚል እሳቤ ፀብ አይጠፋም። በእኛ ጊዜ ደግሞ የቡድን ፀብ ፋሽን
ነበር። ጩቤ ይዤ የምዞር ተደባዳቢ ግን አልነበርኩም።
ለተለያዩ መገናኛ ብዙኃን በሰጠሀቸው ቃለ-ምልልሶች ላይ እንደተናገርከው ወደ ጋዜጠኝነቱ ያመጣህ የሙያው ፍላጎት
ሳይሆን ከ1997 ዓ.ም. በኋላ መንግሥትን የሚሞግቱ ጠንካራ ጋዜጦች አለመኖር አስቆጭቶህ እንደሆነ ገልጸሀል።
አመጣጥህ መንግሥትን ለመቃወም ወይም ተቺ ፖለቲካዊ ሀሳቦችን ለማንሸራሸር ብቻ አይመስልም?
አይመስልም ሳይሆን ነውም፤ ይህ ግምት ሳይሆን እውነታ ነው። ቅድም እንዳልኩት ጋዜጠኛ የሆንኩት ተጽፎልኝ
አይደለም። የጋዜጠኝነት ስሜቱም እንደነበረኝ እርግጠኛ አይደለሁም። ያመጣኝ ጎርፉ ነው። እንደ ማንኛውም ሰው
አገሬን እወዳለሁ። በማንኛውም ቀዳዳ፣ በምችለው መልኩ ለአገሬ የሆነ ነገር ማበርከትን አስብ ነበር። 1997 ዓ.ም.
የተፈጠረው ማዕበል፣ ያመጣበት ጎርፍ ያደናገጠው ኢሕአዴግ በርካታ ጋዜጦችን ከጥቅም ውጪ አደረጋቸው። ከዚያ
በኋላ የተፈጠሩት ጥቂት ጋዜጦች ደጋግሜ እንደምለው አቅሙ ቢኖራቸውም ከኢሕአዴግ ባሕሪ አኳያ ‹‹ዶማን ዶማ፣
አካፋን አካፋ›› ከማለት ይልቅ ቅኔ ለበስ ያደርጉት ነበር። ስለዚህም ይህን የፍርሃት ቆፈን ለመግፈፍ መሞከር አለብኝ
በሚል እንጂ ጋዜጠኛ ለመሆን ስወድቅ ስነሣ ቆይቼ አልመጣሁም። የ97 ጎርፍ ባይመጣ ኖሮ እሆን የነበረው ጋዜጠኛ
ሳይሆን ኦዲተር ነበር፤ ከ1999 ዓ.ም. ጀምሮ በአንድ የግል ድርጅት ውስጥ የውጪ ኦዲተር ነበርኩ።
ፍትሕ ምን ዓይነት ጋዜጣ ነበረች?
የፖለቲካ ጋዜጣ!
አንድ ጋዜጣ፣ ጋዜጣ ለመባል ሊያሟላቸው የሚገባቸው ነገሮች አሉ። ከእነዚህም ውስጥ አንዱ የዓምድ ስብጥር ነው።
በሙሉ ወይም በከፊል ፍትሕ ይህን ይዛ ነበር ብለህ ታስባለህ?
አይ …. እንደሱ ብዬ ላስብ አልችልም። ምክንያቱም የአገራችን ሚዲያ ገና እያደገ ስለሆነ እኛም አንድ ጋዜጣ ሊያሟላ
ያስፈልገዋል ወደሚባለው ደረጃ ለመድረስ ሌት ተቀን እየሠራን ባለንበት ሁኔታ ነው ጋዜጣዋ እንድትቆም የተደረገው
እንጂ እጅግ በጣም ብዙ እንደሚቀረን እናውቃለን።
በአገራችን ያሉ ጋዜጦች አቋማቸው፣ የገጽ ብዛታቸውና የዓምድ መጠናቸው ቢለያይም የሚይዟቸው ነገሮች አሉ።
ለምሣሌ ጤና የአገሪቷ ትልቅ ችግር ነው። በዚያ ዙሪያ የሚደረጉ ወንጀሎች፣ ሙስናዎች፣ በግል ሕክምና ተቋም
የሚካሄዱ ሕጋዊ የሚመስሉ ዘረፋዎች… ብቻ ብዙ ናቸው። የምትሠሩት ለሕዝብ እስከሆነ ድረስ በቀጥታ ከመንግሥት
ጋር የተገናኘው ፖለቲካ ላይ ከማተኮር ባለፈ ሌሎች ችግሮችን ወደ ማጋለጥ ለምን አታተኩሩም?
ኢትዮጵያ ውስጥ በወባ በሽታ ከሚሞተው ይልቅ በፖለቲካ ጦስና ችግር የሚጎዳው በቁጥር ይልቃል። ለዚህ ነው
ከወባው ይልቅ ለፖለቲካው ቅድሚያ የሰጠነው።
[ሳቅ] ፍትሕ ጋዜጣ፣ አዲስ ታይምስ መጽሔት እና ልዕልና ጋዜጣ ላይ ከ12 ሰዎች በላይ የግል ሃሳባቸውን
ይገልጹበታል፤ ከድርጅታችሁ ሠራተኞች ብዛት ይልቅ የዓምደኞቻችሁ ቁጥር ይልቃል። ይሄ ደግሞ የጋዜጣውን
ኤዲቶርያል ሐሳብ ለማንሸራሸር ዕድል አይፈጥርም። ሁሉም አገሪቷ ላይ ያሉ ችግሮችን አስቦ መጥቶ ይተነፍሳል እንጂ
‹‹ሳምንታዊ አጀንዳችን እነዚህ ናቸው›› ተብለው የመሠራት ዕድላቸው አናሳ ነው።
ይሄ የሚታየው ከጋዜጣው አሠራር አኳያ ነው። ኤዲቶሪያላችን የሚያስቀምጠው ነገር አለ። ሃይማኖትን የተመለከቱ
በጣም ስስ የሆኑ ነገሮች አሉ። ከዚያ በተረፈ ጋዜጣው ሙሉ በሙሉ ሐሳብን በነፃነት መግለጽ ላይ የተመሠረተ መሆን
አለበት ስላልን ከርዕስ አንቀጻችን ውጪ ሁላችንም የተለያየ ሐሳብ የምናንፀባርቀው ከዚያ ተነሥተን ነው። ከላይ
እንደገለጽኩት ፍትሕ የተመሠረተችው የጋዜጠኝነት ሙያ ባንገበገባቸው ወይም ባቃጠላቸው ሰዎች ሳይሆን ጭራሽ
ጋዜጠኛ እንሆናለን ብለው ባላሰቡት ነው።
የሆነ ሆኖ ትልልቅ አገራዊ አጀንዳዎች ሲኖሩን ኤዲቶሪያል ቡድናችን ተነጋግሮ በጋራ የሚሠራበት አጋጣሚ አለ። አዲስ
ታይምስ ላይ በ‹‹አባይ ግድብ›› ዙሪያ የሠራነውን መጥቀስ ይቻላል። ልዕልና ላይ ወቅታዊውን የሚዲያ ሁኔታ
በተመለከተ ሠርተናል። ፍትሕ ላይም ደጋግመን ኤዲቶሪያላችን ወስኖ የሠራናቸው አጀንዳዎች አሉ። ስለዚህም ከሞላ
ጎደል የጋዜጣዋን ኤዲቶሪያል ሐሳብ ማንሸራሸር ችለናል ብለን መናገር እንችላለን። አንዱን ሃይማኖት ከሌላው
ሃይማኖት አናጣላም፤ በብሔርም እንደዚሁ ነው። ከእነዚያ ውጪ የሚከለክለን/የማይከለክለን ኤዲቶርያል አቋም
አለን ብለን የምንራቀቅበት ሁኔታ የለም። የጋዜጣው ዋነኛ የማዕዘን ድንጋይ ፍርሃትን መግፈፍ ስለሆነ አሁን
የምንከተለው ስልት ትክክል ነው ብዬ አስባለሁ።
ይህ ምን ያህል ተሳክቶልናል ብለህ ታስባለህ?
ይሄንንም የምናገረው በግምት ነው እንጂ በዚህ ጉዳይ ላይ የተደረገ ወይም ያካሄድነው ጥናት የለም። ነገር ግን የተሻለ
ነገር አምጥተናል ብዬ አስባለሁ። ሌላ ሰው መጥቶ ‹‹ይሄን … ይሄን ፍትሕ የፈጠረችው አይደለምን?›› እስከሚል
ድረስ ማለት ነው። የመምህራን ተቃውሞ፣ የፀረ- መጅሊስ እንቅስቃሴ የመሳሰሉት ‹‹ስትነጠቅ እምቢ በል›› የሚለው
ፍትሕ የፈጠረችው ለውጥ እና መነቃቃት ነው ብዬ አስባለሁ። በሁለቱም በኩል ፍትሕን እንደሞዴል አንሥተው
በተለያዩ ማኅበራዊ ሚዲያዎች ላይ ጽፈው አይተናል።
ስትፅፍ ሐሳብን ገልጸህ መገላገልህን ነው ወይስ የሚያስከትለውን ውጤት (Consequence) ታሰላዋለህ?
ጋዜጠኝነት አርበኝነት አይደለም፤ ጦር ይዘህ ጠላትን ስታይ የምትወረውረውርበት/የምትሰካበት ተግባር አይደለም።
ጋዜጠኛ ከሆንክ የምታነሣቸው ትችቶች እውነትን መሠረት ያደረጉ እና ሕዝብ ሊያውቃቸው ይገባል የምትላቸውን
ነው። መፍትሄ ማግኘት አለባቸው ያልናቸውን ጉዳዮች እናነሣለን። ገዢው ፓርቲ እየሄደበት ያለውን ስሕተት
መጠቆም እና የተሻለ መንገዶችን ማሳየት ላይ አተኩራለሁ። ኢሕአዴግ ብልጥ አምባገነን ነው። የእኛ ጋዜጣ (ፍትሕ)
ታተኩር የነበረው የኢሕአዴግን የብልጠት ሴራዎችን ለሕዝብ በማሳየት እና በማጋለጥ ላይ ነው። የእኔም ጽሑፎች
የሚቃኙት በዚሁ መልኩ ነው።
‹‹ተቃዋሚ›› ከሚባሉት ከአንዳንድ ፓርቲዎች በተሻለ መንግሥትን በጽሑፎችህ ለመገዳደር ትሞክራለህ።
መጣጥፎችህም የጋዜጠኛ ሳይሆን የአርበኛ ወይም የተቃውሞ ፖለቲካ አቀንቃኝ ዓይነት ናቸው።
እንደምታውቁት አደባባያችን ጭር ብሏል። ጠንካራ ተቃዋሚ የለም፤ ጋዜጣዊ መግለጫ ከመስጠት በዘለለ በሰላማዊ
ትግል ውስጥ ያሉ አማራጭ የትግል ስልቶችን አንዱንም አይጠቀሙም። ተቃዋሚዎች ትልቅ ነገር አደረጉ ከተባለ
መግለጫ ማውጣት ነው። መሪያቸው ሲታሰር፣ አቧራ የሚያስነሣና ለትችት የሚዳርግ ፖሊሲ ሲወጣ የእነሱ ሥራ
መግለጫ ማውጣት ነው እንጂ በሰላማዊ ትግል ማዕቀፍ ውስጥ ያሉ አማራጮችን አይጠቀሙም። ወደ እኛ ስትመጣ
አንድ ጋዜጠኛ ሊያደርጋቸው የሚገቡ አማራጮችን ሁሉ በመጠቀማችን ከፓርቲዎቹ የተሻለ ግምት አስይዞልን
‹‹አርበኛ›› ሊያስብለን ይችላል። ይህን የሚያመጣው የአርበኝነት ሚና መጫወት የነበረባቸው ፓርቲዎች ጭርታን
በመፍጠራቸው እና አንተ የድርሻህን በመወጣትህ ነው። እኔ ግን ከጋዜጠኝነት የዘለለ ሚና አለኝ ብዬ አላስብም።
ፍትሕ ላይ አስፍረኸው የነበረውን ‹‹የፈራ ይመለስ›› የሚለውን ጽሑፍህን ለአብነት ማንሣት ይቻላል። [ጠያቂው
ጋዜጣውን ገልጦ እያሳየው] በሰላማዊ መንገድ ቢሆንም ‹‹መብትህን ለማስከበር ውጣ፣ ተንቀሳቀስ›› የሚል ጥቅል
ሐሳብ አለው። ይሄ የአንድ ጋዜጠኛ ተግባር ሊሆን ይገባዋል?
ከፖለቲካ ገለልተኛ የሆነ አገር የሌለው ብቻ ነው። አገር የሌለው ደግሞ ማን አለ? ማንም የለም። ጋዜጠኛ ብሆንም
የራሴ የሆነ የፖለቲካ አቋም አለኝ። ጽሑፎቼ ላይ አቋሞቼ ሊንፀባረቁ ይችላሉ። ሥርዓቱ ላይ ያሉ ክፍተቶችን
ለመተቸት ያልከውን ጽሑፍ ጽፌዋለሁ። አምስት ዓመት ያህል የጻፍኩት ግን ‹‹የፈራ ይመለስ›› ብቻ ብዬ አይደለም።
የአንድነት ፓርቲ ልሳን ከነበረችው እና ስትንፋስዋ ከተገታው ፍኖተ ነፃነት ጋዜጣ፣ የፖለቲካ አቀንቃኝ (Political
Activist) ስለ መሆንህ ጥያቄ ቀርቦልህ ‹‹አዝማሚያው ሊኖር ይችላል›› ብለህ ነበር። ታዲያ ይህ ከጋዜጠኝነት
መርሕ ጋር በእጅጉ አይጋጭም?
‹‹የፖለቲካ አቀንቃኝ ነህ?›› ያለው ጠያቂው እንጂ እኔ አይደለሁም።
አንተም ግን ‹‹አክቲቪስት ነኝ ባልልም እስከ ዛሬ ፍትሕ ታደርግ የነበረው ከዚህ የዘለለ አይደለም›› ስትል ምላሽ
ሰጥተሀል።
‹‹ጽሑፎቼ ያንን ስያሜ ለማሰጠት አጋድለው ሊሆን ይችላል›› ነው ያልኩት። አንባቢ ከጽሑፍህ ተነሥቶ አርበኛ
ሊልህ፣ ፅንፈኛ ሊልህ፣ የተቃውሞ ፖለቲካ አቀንቃኝና ሌላም ሊልህ ይችላል። እነዚህ ሁሉ ምድቦች ግን እኔ ውስጥ
የሉም። ራሴን የምቆጥረው በአገሩ ላይ የተሻለ ነገር እንዲፈጠር የሚጥር አንድ ጋዜጠኛ አድርጌ ነው።
ስለ ስደተኛ ጋዜጠኞች ያለህ አቋም ምንድን ነው?
ኧኧኧ… [ሳቅ… የቁጥብነት ስሜት እየታየበት] ማንም ሰው ‹‹ለምን የእኔን ፅዋ አልጠጣም?›› ብለህ ልትወቅሰው
አይገባም። የራሱ መከራ የመቀበል አቅም የት ድረስ እንደሆነ ያውቀዋል። እዚያ ደረጃ ሲደርስ ማንም ሰው ይሰደዳል።
ለእኔ ግን መሰደድ የሚወገዝ ተግባር ነው።
ጋዜጠኛ መፍራት/መሸሽ የለበትም እያልክ ነው?
የመፍራት ጉዳይ ብቻ ሆኖ ሳይሆን ችግሩ እኮ ያለ ነገር ነው። እናንተ ጋዜጣ ለመጀመር ፈቃድ ጠይቃችሁ የነበረው
የአውራምባ ታይምስ ማኔጂንግ ኤዲተር ‹‹ልከሰስ ነው›› ብሎ በሸሸበት፣ አዲስ ነገሮች የተሰደዱበት ሁኔታን
እያወቃችሁ ነው። እና ታዲያ ‹‹ይህ ጸበል ለእኛ አይደርሰንም›› ብላችሁ ታስባላችሁ? ታዲያ ልከሰስ ነው፣ ልታሰር
ነውን ምን አመጣው?
ስለዚህ ለተሰደዱ ጋዜጦች ምንም ክሬዲት አትሰጥም ማለት ነው?
[እየሳቀ] ያው ገልጬዋለሁ ‹‹የተሰደዱ ጋዜጠኞች ለፍተዋል፣ ሠርተዋል›› ብዬ ላስተካክለው? [ሳቅ] የእውነት
ሠርተዋል፤ ለፍተዋል። ሲሰደዱ መከራን የመቀበል አቅማችን እዚህ ድረስ ነው ብለው ነው። ባይሰደዱም ያሉት ነገር
(እስር) ሊተገበርባቸው ይችል ነበር። የእኔ ቅሬታ ኢሕአዴግ የለየለት አፋኝ በመሆኑ የጋዜጣ ፈቃድ ሲወስዱ ይህ
እንደሚሆን ስለሚያውቁት ከመሰደድ ይልቅ ፊት ለፊት መጋፈጡ የተሻለ ነው የሚል ነው። የምንፈልገውን ውጤት
የምናመጣው መስዋዕትነት በመክፈል ነው። ጋዜጠኛ የሐሳብ ተዋጊ ነው፤ ምሽጉ ደግሞ ሚዲያው ነው። ስለዚህ
መስዋዕትነቱን እየከፈለ ምሽጉን መልቀቅ አይገባውም። ከአገር የተሰደዱ ጋዜጠኞችን ግን በምንም መልኩ ጥፋተኛ
ልናደርጋቸው አይገባም። የሸሹ ሰዎች ጥፋተኛ ናቸው አለማለቴ እንዲታወቅልኝ ግን እፈልጋለሁ።
አገር ውስጥ ሆነው የሰላ ትችት ለሚሰነዝሩት ክብር ሰጥቶ በተቃራኒው የተሰደዱትን ክሬዲት ማሳነስ ልክ ይሆናል?
አገር ውስጥ ካሉት ከተሻለ በውጪ ወጥተውም አበርክቷቸው ያልተቋረጠ (እየሠሩ ያሉ ጋዜጠኞች) አሉ ብዬ
ስለማስብ ነው። እንዳሉት የሚታሰሩ ከሆነስ ወጥተው የሚችሉትን ማበርከታቸው ተገቢ አይሆንም?
ግልፅ እንዲሆን የምሻው ስደተኛ ጋዜጠኞች ፈሪዎች፣ የማይሸሹ ጋዜጠኞች ደግሞ ደፋሮች ናቸው አላልኩም። ድፍረት
እና ፍርሃትን ከዚህ ውስጥ እናውጣው! ነገር ግን የቁርጠኝነት ጉዳይ መሆኑ ሊታወቅ ይገባል። መከራ የመቀበል ደረጃ
ልዩነት እና የስልት ጉዳይም ነው። እኛ (ፍትሖች) ‹‹እዚሁ ቆስለን፣ እዚሁ ደምተን እንሠራለን›› ስንል፣ ሌሎች
ጋዜጠኞች ደግሞ ‹‹ከመታሰር ከአገር ውጪ ሆኖ አስተዋፅኦ ማድረግ የተሻለ ነው›› ይላሉ። ይሄ የምርጫ ጉዳይ ነው።
በእኔ እምነት ግን ከአገር ውጪ ሆኖ መሥራት የተሻለ አይደለም፤ እዚህ ሆኖ የመጣውን በጸጋ መቀበሉ የለውጡን ቀን
ያቀርበዋል። በተረፈ ትክክሉ ለየራሳችን የሚተው ነው።
የቀድሞውን ጠ/ሚኒስትር አቶ መለስ ዜናዊን አስመልክቶ ‹‹ከጥቂት ቀናት በኋላ አንድ ነገር ይኖራል ጠብቁ›› ብለህ
ፌስቡክ ላይ ገልጸህ ነበር። በሁለተኛው ቀን ማረፋቸው ተነገረ። የኢሕአዴግ የውስጥ ምንጮች አሉህ?
ምንም የማያከራክረው ፍትሕ በአገሪቷ ትልቅ ጋዜጣ ነበረች፤ ዋና መስፈርቱ የኅትመት ቁጥር በመሆኑ። የብዙ ሰዎችን
ትኩረት ስለሚስብ መረጃዎች ወደ እኛ ይመጣሉ። ሥርዓቱ አገርን እየጎዳ እንደሆነ የሚገነዘቡ የሥርዓቱ ወሳኝ
የሆኑም/ያልሆኑም ሰዎች አገርን ከማዳን አኳያ፣ እኛን በማመን አንዳንድ መረጃዎችን ያቀብሉናል።
ጽሑፎችህ ጥልቀት እንደሌላቸው እና ሰዉ ‹‹የእኔ›› ብሎ እንዲያነብ ሰሞነኛ ብሶታዊ ስሜትን ማንፀባረቅ ላይ
እንደምታተኩር የሚተቹህ አሉ።
ሁሉም ጽሑፎቼ ላይ ባይሆንም ይሄ ዓይነት ነገር አለ ብዬ አስባለሁ። ፍርሃትን በመግፈፍ ሕዝብን ወደ አደባባይ
መሰብሰብን ስለማልም፤ [አደባባይ ስል አብዮት አደባባይ አይደለም] ሕገ- ወጥነትን እምቢ እንዲል የማንቃት ባሕሪ
ዋና ዓላማዬ ስለሆነ ሕዝባዊ እና ስሜታዊ ጉዳዮች ላይ አተኩራለሁ። በአገራችን ላይ የጠፋው ነገር የርዕዮተ ዓለም ዳሰሳ
እና ትንተናዎች ሳይሆን [ይሄን በቂ ምሁራን ብለውታል] ፍርሃትን ማሸነፍ ነው። ለዚህ ደግሞ መፍትሄው አብዮታዊ
ዲሞክራሲን ከሊበራል ዴሞክራሲ ጋር እያነፃፀርክ መተንተን አይደለም። የጠቀስካቸውን ጉዳዮች መዳሰስ ነው። ከዚህ
አኳያ እንዳልከው ጥልቅ ትንታኔ ላይኖረኝ ይችላል። ‹‹የፈራ ይመለስ›› ለማለት ጥልቅ ትንታኔ አያስፈልግህም።
አምስት ዓመት የተጻፉት ጽሑፎች ሁሉ ጥልቀት የሌላቸው ናቸው ብዬ ግን አላስብም።
ከሐሳብ ሙግት ይልቅ ግለሰቦችን ‹‹መጭረፍ›› ላይ ታተኩራለህ። መለስ ዜናዊ፣ ስብሀት ነጋ፣ ፕ/ር አንድሪያስ
እሸቴ፣ ዶ/ር አሸብር ወ/ጊዮርጊስ፣ ሬድዋን ሁሴን፣ ፋሲል ናሆምና ሌሎችም ላይ ግላዊ መሠረት ያለው ትችት
አቅርበሀል። ችግሮች ያሉት ግለሰቦቹ ጋ ነው ወይስ ተቋማዊ አሠራሩጋ?
ገበያ ላይ ከዋሉ 197 የፍትሕ ኅትመቶች ውስጥ ቢያንስ በሳምንት አንድ ጽሑፍ ላይ እኔ አለሁ። [በነገራችን ላይ
የፍትሕ የመጀመሪያዎቹ ሕትመቶች ላይ ተመስገን በስሙም ሆነ በብዕር ስም የጋዜጣዋን ከግማሽ በላይ ገጾች ይሸፍን
ነበር።] ከዚያ ውስጥ ግለሰብ ላይ ያተኮርኩት በጣም ጥቂት ጽሑፎች ላይ ነው። ግለሰቦች ላይ የጻፍኩት እኮ አምስት
ጊዜ ብቻ ነው።
ልልህ የፈለግኩት ለውይይት የሚጋብዙ ሓሳቦች (Arguments) ላይ ከማተኮር ይልቅ የቀድሞውን ጠ/ሚኒስትር
መለስን ጨምሮ በርካቶች ግላዊ ኹነት ላይ ትንተራሳለህ ነው። [የተቋምም ሆነ የሲስተም ፈጣሪ ሰው መሆኑ እንዳለ
ሆኖ ማለት ነው።]
በርዕዮተ ዓለሞች ላይ፣ በፍትሕ ሥርዓቱና በመሳሰሉት ላይ ለሁለት ዓመት ያህል ሀተታዎች (Features)
ጽፌያለሁ። ስለዚህ ፍትሕ ከመግነኗም በፊት ያለውን ማሰብ/ማየት ያስፈልጋል።
‹‹እስኪ በስብሀት ሙድ እንያዝባቸው፣ ንዋይ ገብረ አምላክ በረሃ እንዳልገቡ አውቃለሁ ምናልባት ውቤ በረሃ ካልገቡ
በስተቀር…›› መሰል ከሞራል እና መገናኛ ብዙኃን ከሚቀርብ ጽሑፍ አንፃር (በተለይ ኮስታራ ጽሑፍ ላይ) ተገቢ
ያልሆኑ ቃላትን ትጠቀማለህና ይህ ሐሳብህን ወደ ስድብ ደረጃ አያወርደውም?
ኧ… ኧ… ኦኬ! ቃላቶቹን የተጠቀምኩት ትንሽ ዘና ለማድረግ ያህል ነው። ለምሳሌ ንዋይ ገብረ አምላክ የኢሕአዴግ
ታጋይ አይደሉም፣ የደርግ ባለሥልጣን ነበሩ። ያንን ይበልጥ ለመግለጽ ‹‹ንዋይ ገብረ አምላክ በረሃ አልገባም፤
ምናልባት ውቤ በረሃ ካልሆነ›› ብያለሁ። ስድብ ነው ብዬ አላስብም ነበር። በዚያ መልኩ ተተርጉሞ ከሆነ በጣም
አዝናለሁ። ምናልባት ቃላቶቹ ወደ ስድብ ወርደው ከሆነ በእጅጉ ይቅርታ እጠይቃለሁ። ለመሳደብ አልነበረም፤
ከባሕሪም አኳያ የመሳደብ ነገር የለብኝም።
አፍሮጋዳ የሚል መጽሐፍ አንብበሀል? ‹‹ዘመኑ የሚወደው ጥልቀትን አለዝበህ ስሜቱን እንድትነግረው ነው። ቴዲ
አፍሮ እና ይስማዕከ ወርቁ (ዴርቶጋዳ) የተወደዱት ለዚህ ነው›› ይላል፤ ታሪክ ሠሪው ከግልቡ እኩል አይታወቅም
የሚል ይዘት አለው ጽሑፉ። ይሄንን በአንተ ላይ እንዴት ታየዋለህ?
የ‹‹ጥልቀት›› እና የ‹‹ግልብ›› መስፈርቱ ምንድን ነው? የሚለው አንድ ነገር አለ። በእኔ እምነት የቴዲ አፍሮም ሆነ
የዴርቶጋዳ ሥራዎች ግልብ አይደሉም። እነዚህን ‹‹ግልብ›› እንበላቸውና የንዋይ ደበበን ወይም የሰለሞን ተካልኝን
ሥራዎች ‹‹ጥልቀት›› አላቸው እንበል? [የአግራሞት ሳቅ] ጥያቄውን ለመመለስ ግን ምናልባት አገር እና ሕዝብን
የመናቅ ነገር ይመስለኛል። ቴዲ አፍሮ በሚሊዮን የሚቆጠሩ አድማጮች አሉት እነዚህን በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች
አብረህ መተቸት ነው። እነዚህ ኢትዮጵያኖች የወደዱትን ሥራ አናንቀን የተሻለው የትኛው ነው?
ሕዝብ የወደደው ነገር ሁሉ ትክክል ነው ማለት ይቻላል?
እንደ ሕዝብ ስሕተት አለው ብዬ አላስብም። አንድ መጽሐፍ ጥልቅም ይሁን ግልብ ሆኖ ይውጣ፣ ገበያ ላይ ተፅዕኖ
የሚፈጥረው ጋዜጦች ላይ ከሚወጣው ማስታወቂያ ይልቅ ሕዝብ የሚያወራው ነው። የአንተን መጽሐፍ በጣም አሪፍ
ነው እያለ የሚያወራው ከሆነ በቃ አከተመ፤ በጥሩ ሁኔታ ይሸጣል። ‹‹ኡ… የአቤል መጽሐፍ የሞተ ነው›› ብሎ
ሕዝብ የሚያወራ ከሆነ ታቅፈኸው ትቀራለህ። ዴርቶጋዳ በእኔ እምነት ጥሩ መጽሐፍ ነው። ያንን ሁሉ ሰው ማሳማን
የቻለ ሥራ ግልብ ነው? ይሄ ሁሉ ሰው ግልብ እና ጥልቀት መለየት አይችልም? የሚሉ ነገሮች አብሮ ሊታዩ ይገባል
ባይ ነኝ።
ሁሌም መንግሥትን የሚያጠለሹ ጽሑፎችን ብቻ በመጻፍ ትተቻለህ። ይህ ሥርዓት ምንም አልሠራም ብለህ
ታስባለህ?
ሩቅ ሳትሄድ ለምሳሌ አዲስ ነገር፣ አውራምባ ታይምስ፣ ፍትሕ ጥቂት ጊዜ ቢኖሩም የዚህ ሥርዓት ውጤት ናቸው፤
እንደ ድመት ራሱ ወልዶ በላቸው እንጂ። ምንም የምትክደው ነገር አይደለም። በደርግ ጊዜ ‹‹ሠርቶ አደር፣ አዲስ
ዘመን፣ የዛሬይቱ ኢትዮጵያ›› እያልክ ትሄዳለህ እንጂ የግል ሚዲያ ሽታውም አልነበረም። በዚህ 22 ዓመታት ጊዜ
ውስጥ የሚመስሉ ነገሮች ብዙ አሉ። ለምሳሌ እናንተ የአውራምባ ታይምስ ባልደረቦች ነበራችሁ። ምንም ይሁን ምን
አውራምባ ታይምስ የተዘጋው በኢሕአዴግ ጫና ነው። ስለዚህ ስለ ፕሬስ ነፃነት የሚኖራችሁ ግንዛቤ እዚያ ላይ
መሠረት ያደረገ ነው። አውራምባ ታይምስ አራት ዓመት ያህል ለመሥራትዋም ቢሆን ምንም ሳያከራክር ክሬዲቱን
መውሰድ ያለበት ኢሕአዴግ ነው። ‹‹ነፃ ፕሬስ›› ብሎ፣ አዋጅ አቋቁሞ፣ ፈቃድ የሰጠው ኢሕአዴግ ነው። ፍትሕ
ተዘግታለች ነገር ግን እስከ ነበረችበት ጊዜ ድረስ ፈቃድ የሰጣት ኢሕአዴግ ነው። እነዚህ እነዚህ በጎ ጎኖች በትልልቅ
ጥፋቶች፣ ውድመቶችና ኪሳራዎች ስለሚጋረዱ ያንን ማየት የማትችልባቸው ሁኔታዎች አሉ።
ፍትሕ ከተዘጋችና አዲስ ታይምስ መጽሔት ላይ ተሻግራችሁ ሥራ ከመጀመራችሁ በፊት 300 ሺህ ብር ወጪ
እንዳወጣህ ፌስቡክ ላይ ጽፈህ አንብበናል። የማስታወቂያ ገቢ አልነበረህምና ጋዜጣ ሸጦ ይሄንን ሁሉ ወጪ መሸፈን
ይቻላል?
ጋዜጣ እየሸጥክ እያለህ ድርጅትን ልታሻሽል ትችላለህ። አቁመህ ግን ይሄን ያህል ትርፍ ወጪ መሸፈን አትችልም።
እንደምታውቁት ባለፈው ዓመት (2004 ዓ.ም.) ግንቦት ወር ላይ ከወጣው መጽሐፌ (የመለስ አምልኮ) ብዙ ብር
አግኝቼበታለሁ። ንገረኝ ካልከኝ መጠኑን ልነግርህ እችላለሁ።
ይቻላል!
እስካሁን ባለው ሁኔታ ከስድስት መቶ ሺህ (600,000) ብር በላይ አግኝቼበታለሁ። ጋዜጣው ቢዘጋም የደጎመኝ ይሄ
ብር ነው። ‹‹300 ሺህ አወጣሁ›› ያልኩት ፍትሕ ማተሚያ ቤት ስትያዝብን 84 ሺህ ብር ከፍለን ነበር።
በተጨማሪም ጋዜጣውን ለማዘጋጀት የከፈልናቸው ወጪዎች ነበሩ። በአዲስ ታይምስ እስክንመለስ ድረስ ማንም
ሠራተኛ ስላልተባረረ ደመወዝ እንከፍል ነበር። 300 ሺህ ብር የደረሱት እነዚህ ወጪዎች ተደማምረው ነው።
መቆየት የቻልነውም በመጽሐፉ ገቢ ነው።
ፍትሕ እንደቆመች በተሻለ ፍጥነት በአዲስ ታይምስ መጽሔት ተመለሳችሁ፣ ለስምንት እትም የሄደችው አዲስ ታይምስ
ስትቆምም አራት እትም በሄደችው ልዕልና›› ለሦስተኛ ጊዜ መጥታችሁ ነበር። በዋነኝት ኦርኬስትራውን የምትመራው
አንተ ነህና ይህ ትጋትህ ለፕሬስ ነፃነት ነው ወይስ ለገንዘብ ነፃነት? [የንግድ ሱቁ የተዘጋበት ሰው ገቢው እንዳይቆም
በፍጥነት ሱቅ አፈላልጎ እንደሚይዘው ሁሉ የእናንተም ወደ ሌላ ፕሬስ የምትጓዙት በፍጥነት ስለሆነ ጥርጣሬ
በመፍጠሩ ነው።]
ትልቁ ስሕተትህ የሚጀምረው [ጠያቂው አቤልን ቆጣ ብሎ እያየ] በኢትዮጵያ የጋዜጣ ንግድ ለገንዘብ ነፃነት ያበቃል
ብለህ መገመትህ ነው። ሐሳቡ የአንተ ካልሆነም ‹‹ሐሳባችሁ ስሕተት ነው›› በልልኝ። በኢትዮጵያ ፕሬስ ውስጥ
ያለህን ይዘህ ገብተህ፣ ባዶ እጅህን ትወጣለህ እንጂ እውነት አትራፊ የምትሆንበት ነው?
ፍትሕ አትራፊ አልነበረችም?
ፍትሕ አትራፊ ነበረች። ለአራት ዓመት ያህል ርምጃዋን ጠብቃ መጓዝ በመቻልዋ በሂደት አትራፊ መሆን ችላለች። ነገር
ግን አዲስ ታይምስን ስምንት ጊዜ ስናሳትም እና ልዕልናን በከፍተኛ (በተጋነነ) ወጪ ንግድ ፈቃድዋን ከግለሰብ ላይ
ስንገዛው ቁማር እንደሆነ እናውቃለን። ከኢሕአዴግ አፋኝ ባሕሪ አንፃር አንድ እትምም ሳንሄድ ሊዘጋት እንደሚችል
እናውቃለን። በተለይ ከጠቅላይ ሚኒስትር መለስ ሞት በኋላ ሥርዓቱ ሆደ ባሻ በመሆኑ ያገኘውን ነገር ሁሉ መርገጥ እና
ማፈን ጀምሯል። ይህ ባለበት ሁኔታ ብዙ ወጪ አውጥቶ፣ በኪሳራ ምክንያት የቆመን ጋዜጣ ከግለሰብ ላይ በተጋነነ
ገንዘብ መግዛቱ ለገንዘብ ያለህን ሐሳብ በፍጹም አያሳይም። ልናተርፍ ይቅርና ያወጣነውን ገንዘብ እንኳን ለማስመለስ
ዋስትና የለንም። የሚገርመው ደግሞ የቃለ-ምልልሱን ተከታይ ክፍል በምታደርጉበት በዚህ ወቅት ልዕልና መቆሟን
የምነግራችሁ የመጀመሪያ ሰዎች ሆናችኋል። ስለዚህ፣ ያወጣነውን ወጪ እንኳን ማስመለስ አልቻልንም ማለት ነው።
እውነቱ ይህ ሆኖ ሳለ ‹‹ለገንዘብ ነፃነት ነው የምትሠሩት›› መባል የአገሪቱን ነባራዊ ሁኔታ አለማወቅ ይመስለኛል።
ያለንን እያወጣን መቆመራችን፣ ለፕሬስ ነፃነት እንታገላለን ከሚል እሳቤ የመነጨ መሆኑን ያለጥርጥር እናገራለሁ።
ኢትዮጵያ ውስጥ ጥቂት የማይባሉ ሰዎች ራሳቸውን ሳያከብሩ ሌላውን ማክበር፣ ለራሳቸው አድናቆት ሳይኖራቸው
ሌላውን ማድነቅና ጥቂት ግለሰቦች ላይ መንጠልጠል ይፈልጋሉ። መናገር እየቻሉ ‹‹ተመስገን በዚህ ጉዳይ ጻፍበት፣
ተችበት፣ ንገርልኝ›› ሲሉ በጎንዮሽ መልዕክት ማስተላለፍን ይመርጣሉ። ትቀበለዋለህ?
እንዳልኳችሁ እንደ እነዚህ ዓይነት ሰዎች እና ሁኔታ አገራችን ላይ በመኖሩ ነው እኔ ጋዜጠኛ የሆንኩት እንጂ ፍላጎቱ
ኖሮኝ ከየትኛውም የጋዜጠኝነት ትምህርት ቤት ተመርቄ አይደለም። እንደዚህ ዓይነት ድባብና ፍርሃት ስላለ የግድ
የተወሰንን ሰዎች ሰንደቅ ማንሳት አለብን፤ ሰዎቹ ቢሉም ትክክል ናቸው። የምንሠራው ለእነሱ፣ ለሌላው ሕዝባችንና
ለአገራችን ነው። በዚህ ላይ ደግሞ ለአንድ አገር መስዋዕት ሊሆኑ የሚገቡት ጥቂት ሰዎች ናቸው እንጂ 80 ሚሊዮን
ሕዝብ መስዋዕት ከሆነ ታዲያ ማን ነው በመስዋዕትነት በተገኘ ድል ላይ የሚረማመደው? የአረብ ዓለም አብዮት
በተነሣ ጊዜ ሆን ብለው የመንግሥት የፀጥታ ሠራተኞች ‹‹ይሄ ሕዝብ አንተ ሞተህለት እንዲያልፍለት ነው
የሚፈልገው›› የሚል አፍራሽ ቅስቀሳ ጀምረው ነበር። አገራችን የተሻለች ልትሆን የምትችለው፣ የተወሰንን ሰዎች
መከራውን ከተቀብለን ነው። ፈረንጆቹ ‹‹ነጻ ምሳ የለም›› እንደሚሉት ሕዝቡ በሙሉ መከራና ችግር የሚቀበል እና
የሚቸነከር ከሆነ ከትርፉ ይልቅ ኪሳራው ያመዝናል። ስለዚህ በጥቂቶች ላይ ቢንጠለጠሉም ተገቢ ነው።
ዱላውን የሚቀበል በሌለበት፣ ለእውነት መታገል እና መስዋዕትነት መክፈል ኪሳራ አይሆንም?
ፍትሕን የመሠረትኩትና እኔ ጋዜጠኛ የሆንኩበት ምክንያት የዚህ ዓይነት ዱላ የሚቀበሉ ዜጎችን ለማፍራት ነው።
እቅዴ ፍርሃትን አሸንፈው እና ከቀንድ አውጣ ዛጎላቸው ውስጥ ወጥተው ዱላ ሊቀበሉ የሚችሉ የፍትሕ ቤተሰቦችን
ማፍራት ነው።
ዱላ ተቀባይ ከሌለስ?
ማፍራት አለብን። እስኪፈራ ድረስ አቅም እስካለ እንሠራለን። እኛ ብናልፍ በርካታ ሰዎች ይቀጥሉታል። ቢያንስ በዚህ
አራት ዓመታት ውስጥ ሁለትና ሦስት ማፍራት እንችላለን ብዬ አስባለሁ። በሂደት እንዲህ አንድ፣ ሁለት፣ ሦስት
እየተባለ ይቀጥላል።
‹‹ዱላ ተቀባዮችን በሂደት እናመጣለን›› ብለሀልና አሁን ዱላ ተቀባዮች ከሌሉ፣ ብዙዎች በፍርሃት ቆፈን ውስጥ
ከባተቱ፣ አንተ ወይም ጥቂቶች ጠንካራ እና ሞጋች ሐሳቦችን መሰንዘራችሁ እናንተን እያገነነ ወደ ጀብደኝነት ደረጃ ከፍ
ያደርጋችኋል እንጂ ተከታዮችን ለማግኘት ያስችላችኋል?
‹‹ተመስገን አርአያዬ ነው›› የሚሉ ሰዎች አሉ። እንዲህ ካሉ እኔ አናጢ፣ ግምበኛ ወይም አስተማሪ አይደለሁም።
አርአያነቴ በጋዜጠኝነት ሥራዬ ነው። ስለዚህ ይህንን አርአያ ይከተላሉ ማለት ነው።
የሠራህባቸው የኅትመት ውጤቶች ከተቋማዊ አሠራር ይልቅ በአንተ ትከሻ ላይ መንጠልጠል ይታይባቸዋል። ጥናት
ባንሠራም፣ ባለን መረጃ መሠረት ከጋዜጣችሁም ጥቅል ፍሬ ነገር ይልቅ አንተ ርዕስ ነህ። በሆነ አጋጣሚ ለአንድ ወይም
ለሁለት ሳምንታት ተመስገን ባይጽፍ የጋዜጣችሁ ሽያጭ አደጋ ውስጥ የሚወድቅ አይመስልህም? [የፍትሕ/አዲስ
ታይምስ/ልዕልና አንባቢያን ማዳመጥ የሚፈልጉት ያንተን ትኩሳት ነው ብዬ ነው።]
ይሄ ሁኔታ ተቋማዊ ሁኔታን ካለመገንባት የሚመጣ ሳይሆን ጋዜጣው ለረዥም ዓመት እንደ አሁኑ ‹‹በድል ጎዳና››
መራመድ ሳይጀምርና በቂ የሠራተኛ ኃይል ሳይኖረው፣ ለረዥም ዓመት በችግርና በብድር [አራጣ እስከ መበደር ደርሼ]
ጋዜጣውን ይዤ የተጓዝኩት እኔ ስለሆንኩ ነው። በ2004 ዓ.ም. ሙሉ ዓመት ግን ጋዜጣው ተቋማዊ ሰውነት ይዞ
እየተጓዘ ነበር። በእኔ እምነት ፍትሕ የተለያዩ ሐሳቦችን ታነሣለች፣ ታስተናግዳለች። አቅም ኖሮንም መክፈል ችለናል።
ይሄ ጋዜጣዋ በድል ጎዳና መጓዝ ከጀመረች በኋላ የመጡ ለውጦች ናቸው። ይሄ ጥያቄ የተነሣው 2004 ዓ.ም. ሳይገባ
በፊት ቢሆን ትክክል ነበር። ከስሜ ውጪ በብዕር ስም ስድስትና ሰባት ጽሑፍ በሳምንት የምጽፍበት ጊዜ ነበር።
‹‹ፍትሕ በድል ጎዳና…›› ካልከው ጋር ልንተራስና፣ በተደጋጋሚ ጊዜ በኅትመት መጠን ቀዳሚ መሆንን እንደ ብቃት
ጥግ ማሳያ ትመለከተዋለህ። ፍትሕ ታብሎይድ ስለሆነች እና ስሜት ቀስቃሽ (Sensational) ጉዳዮችን
ስለምታንፀባርቅ (ስለምታነሣ) እንጂ የጋዜጣዋን በደረጃ ቀዳሚነት እና ጥልቀት፣ ተነባቢነቷን ፈጽሞ አይገልጽም ብልህ
ተሳስቻለሁ?
አዎን! ሙሉ በሙሉ ተሳስተሃል። ምክንያቱም ምንም የማያከራክረው ነገር 2004 ዓ.ም. ሙሉ ፍትሕ በኅትመት
መጠን ቀዳሚ ነበረች። በታብሎይድ ስታይል ብትሄድ፤ አንድ ሳምንት ስሜት ቀስቃሽ ርዕሰ ጉዳይ ስታገኝ ሊሳካልህ፣
ሳታገኝ ደግሞ ላይሳካልህ ነው። ከሳምንት ሳምንት በቋሚነት አንባቢ አፍርተህ መጓዝ ማለት ግን የተሻለ አማራጭ
ይዘህ መጥተሃል ማለት ነው። ስሜት ቀስቃሽ ነገሮች በጣም ውስን እና ከወቅታዊ ሁኔታ ጋር የሚያያዙ ናቸው።
ለምሳሌ፣ የቀድሞው ጠቅላይ ሚኒስትር መለስ ሞት ስሜት ቀስቃሽ አጀንዳ ሊሆን ይችላል። ጥሩ አድርገህ ልትሠራበት
ትችላለህ። ሁልጊዜ ግን እሳቸው አይሞቱም። ዓመቱን ሙሉ በቀዳሚነት መጓዛችን የሚያሳየው ቋሚና ታማኝ አንባቢ
ማግኘታችንን ነው። ታማኝ አንባቢ ማግኘት ደግሞ ቀዳሚ መሆን ማለት ነው።
በአገራችን ነፃ ፕሬስ ስሙ ነው እንጂ በአሁን ወቅት አለ ብለህ ታምናለህ?
የለም ብዬ አምናለሁ።
ማሳያህ ምንድን ነው?
ጋዜጠኛው በራሱ ሐሳብን በነፃነት የመግለጽ መብቱ ምን ያህል ተከብሯል? እስክንድር ነጋ፣ መስፍን ነጋሽ፣ ዳዊት
ከበደ፤ አቤል፣ ኤልያስ፣ ውብሸት ወይም አቤ ቶኪቻውን ምን ያህል ነፃ አድርገዋቸዋል? በሚል ነው የሚለካው እንጂ
‹‹ኢሕአዴግ አምባገነን ነው›› ብቻ ብሎ በመጻፍ የጋዜጣህ ነፃነት ወይም ነፃ ጋዜጠኝነት አይለካም። ከዚህ አኳያ
አሁን ወዳሉት የኅትመት ውጤቶች ስትመጣ ‹‹ነፃ ጋዜጣ አለ›› ለማለት ይከብደኛል። [የቃለ ምልልሱን የመጀመሪያ
ክፍል ያደረግነው ፍትሕ ጋዜጣ ከቆመች በኋላ በነሐሴ 2004 ዓ.ም. እንደነበር ልብ ይሏል።] ‹‹ከዚህ በኋላ በዚህ
ርዕስ ላይ እንዳትሠራ›› የሚሉ የጋዜጣ ባለቤቶች ናቸው ያሉት። ዋና አዘጋጆቹም የባልደረቦቻቸውን ሸክም (መስቀል)
መሸከም የማይችሉ ናቸው። በአገሪቱ የፕሬስ ሕግ መሠረት የሚጠየቀው ዋና አዘጋጁ ነው። ፍትሕ ላይ ሁሉም
በሚጽፉት ጽሑፍ አንዳች ነገር እንደማይደርስባቸው ያውቁታል። ስለዚህ እነዚያ ጋዜጠኞች እንዳሻቸው በነፃ ሜዳ ላይ
ይቦርቁበታል ማለት ነው። ማንኛውም ዋና አዘጋጅ ለባልደረቦቹ ያንን ያህል ኃላፊነት መውሰድ አለበት። በዋነኛነት
‹‹ነፃ ጋዜጣ የለም›› የምልህ አፈናው የሚጀምረው ከውስጥ፤ ከባለቤቱና ከዋና አዘጋጁ በመሆኑ ነው። ጋዜጦቹን
በደንብ ተከታተሏቸው፤ የሚጮሁበትና የማይጮሁባቸው ጉዳዮች አሉ። የሚሠሩት ‹‹ይሄ ኢሕአዴግን ያስቆጣዋል/
አያስቆጣውም›› እያሉ በማማረጥ ነው።
ነፃ ሚዲያ አለ ብለህ አታምንም ነገር ግን የኅትመት ውጤቶችህ/ቻችሁ ሲዘጉ እነዚህኑ የፕሬስ አካላት ሁኔታውን ይፋ
እንዲያደርጉ እና አጋርነታቸውን እንዲያሳዩ ትጠይቃለህ። አይጣረስም?
ግልፅ እንዲሆን የምፈልገው ነገር… የሕወሃትን አጀንዳ የሚያራምዱ መገናኛ ብዙኃን እንዳሉ አምናለሁ። ሌሎቹ ግን
ራሳቸው ላይ ቅድመ ቁጥጥር እያደረጉ ራሳቸውን በራሳቸው አዳክመዋል። አንድ ሚዲያ ራሱን ከገደበ፣ ኤዲቶሪያል
ነፃነቱ ላይ ከተደራደረ፣ ‹‹ይዘጉብኛል›› ብሎ ራሱን ከቆጠበ ደካማ ነው። በርግጥ ይህ የሆነው በሥርዓቱ ጫና
ፈጣሪነት ነው። ይህ ማለት ግን ሕወሃት ጠፍጥፎ ሠርቷቸዋል ማለቴ አይደለም። ስሕተታችንን ነግረኸናል በሚል ቅር
ተሰኝተው፣ ከእናንተ ጎን አንቆምም የሚሉ ካሉ የአቶ መለስን አባባል ልዋስና [አቶ መለስ የሚነሡለት በጎ ነገር
ባይኖርም፣ ተረቶቹ ይነሣሉ] ‹‹በሊማሊሞ ማቋረጥ ትችላላችሁ›› እላቸዋለሁ።
እኛ አገር ባለው ሁኔታ አሳታሚዎች ወይም ጋዜጠኞች የጋራ ችግር ሲመጣ፣ የማተሚያ ቤት ዋጋ ሲወደድና መሰል
ችግሮች ሲፈጠሩ ለይምሰል ማኅበር ይቋቋማል፣ ‹‹ኅብረት›› ለመፍጠር ይጥራሉ እንጂ በጥቅሉ አጋርነት
(Solidarity) አለ ለማለት ይቻላል?
እንዳልኳችሁ ምን ያህል ጋዜጦች ነፃ ናቸው? ከ2003 ዓ.ም. በኋላ ገበያ ላይ እስከነበርንብት ጊዜ ድረስ ከአውራምባ
ታይምስ ውጪ ነፃና በራሱ ቆሟል ብዬ የማምነው ሌላ ጋዜጣ አልነበረም። ይሄ የአደባባይ ሃቅ ነው። ሌሎቹ
የየራሳቸው ፍላጎት ያላቸው ናቸው። ራሳቸውን ነፃ ካላወጡ ሰዎች ጋር አብሬ፤ ነፃ ማኅበር መስርቼ እንቀሳቀሳለሁ፣
የፕሬስ ካውንስል መስርቼ እንቀሳቀሳለሁ ብትል አያስኬድም። የፕሬስ ካውንስል በየትኛውም አገር የሚታየው ከሥነ-
ምግባር አኳያ ነው። አፍሪካ ውስጥ ትልቅ የፕሬስ ካውንስል ያለበት የመጀመሪያ አገር ዛምቢያ ትመስለኛለች። እዚያ
ፕሬዝዳቱ፣ ጠቅላይ ሚኒስትሩና ከፍተኛ ባለስልጣናት በአንድ ጋዜጣ የወጣ ዘገባ በደለን፣ ጎዳን፣ ስማችንን አጠፋው
ብለው ሲያስቡ ወደ ፍ/ቤት አይሄዱም። ፕሬስ ካውንስሉ ጋ ሄደው መርምሮ የሥነ-ምግባር ጉድለት ካለበት ቅጣት
ይወስናል። ‹‹ለሦስት ወር አትዘግብ›› ሊል ይችላል። ፕሬስ ካውንስል ይሄንን የሚያደርግ ትልቅ ኃላፊነት የተሸከመ
ድርጅት ነው። ወደ ኢትዮጵያ ስትመጣ፣ የኢትዮጵያ ፕሬስ ካውንስል አደራጅ ሊቀ-መንበር ሚሚ ስብሐቱ ትባላለች።
የምናወራው ስለ ስነ-ምግባር ነው፤ ከግለሰቧ ጋር ምንም ችግር የለብኝም። አንዳንዴ ትራንስፖርት ውስጥ ድምጿን
በሬድዮ ከመስማት ውጪ ስለእሷ ብዙም መረጃ የለኝም። በአካልም ተገናኝተን አናውቅም። ነገር ግን ከአሜሪካ ሬድዮ
ጣቢያ በሥነ-ምግባር ጉድለት የተባረረች፣ በ1998 ዓ.ም. ጋዜጠኞች ሲታሰሩ ‹‹እነዚህ ጋዜጠኞች ሞት ሊፈረድባቸው
ይገባል›› ብላ ስትከራከር የነበረች፣ ጋዜጠኞች በተሰደዱ ቁጥር ‹‹ከሥረው ነው፣ አሸባሪዎች ናቸው›› የምትል፣
ፍትሕ ሲዘጋም ‹‹መንግስት ዘገየ›› ያለች ሴትዮ ሌላውን ጋዜጠኛ እንዴት አድርጋ እንደ ምታስተምር እግዚአብሔር
ነው የሚ ያውቀው።
እንደዚህ አይነት ካውንስልን ስለማታምነው እና ነፃነት እንደሌለው ስለምታውቅ አብረኸው ልትሠራ አትችልም።
በሙሉ መልዕክተኞች ናቸው። በአብዛኛው የመንግሥት አስፈጻሚዎች ናቸው። እነሱ ነፃ መሆን ቢፈልጉም ኢሕአዴግ
በባህሪው ምንም ነገር ነፃ እንዲሆን አይፈልግም። እነዚህ ሠዎች ደግሞ የሥርዓቱ ቀንደኛ አገልጋዮች እና ዋና ተጠሪዎች
ናቸው። ስለዚህ ከእነዚህ ጋር ልትሠራ አትችልም። ይሄ ነው ኢትዮጵያ ውስጥ አጋርነት እንዳይኖር ያደረገው።
ከመንግሥት ትዕግስት አልባነት አንፃር ብዙዎች ጋዜጣ ለመጀመር ፈቃድ ማግኘት ባልቻሉበት አገር እናንተ ሦስት
‹‹መለያ›› ቀያይራችሁ [አዲስ ታይምስ እና ልዕልና ላይ የቆያችሁት ለአጭር ጊዜም ቢሆን] ስትጫወቱ መታየቱ
ጥርጣሬ የጫረባቸው ወገኖች አሉ። ‹‹የኢሕአዴግ አንድ ክንፍ “ነጻ ሚዲያ አለ” ለማስባል ከጀርባቸው ሆኖ
ያግዛቸዋል›› የሚሉ ድምጾችም ይሰማሉና ምን ትላለህ?
እንዲህ እያሉ የሚያራግቡት ሕሊናቸው በጥቅም የታወሩ ሠዎች ናቸው። ምክንያቱም እኛ በ‹‹አዲስ ታይምስ››ም ሆነ
በ‹‹ልዕልና›› ስንመለስ በሥርዓቱ (በኢትዮጵያ ብሮድካስት ባለስልጣን) ፈቃድ አይደለም። ሁለቱንም ከባለቤቶቹ
ጋር ተደራድረን ገዝተን ወደ እኛ ከዞረ በኋላ የአንድ ዓመት ፈቃድ ስለነበራቸው በሕጉ መሠረት ለብሮድካስት
ባለስልጣን ያደረግነው ‹‹ዋና አዘጋጅ እና ሥራ አስኪያጅ መቀየራችንን ማስታወቅ እንጂ ማስፈቀድ አይደለም።
በማስታወቅ እና በማስፈቀድ መሀከል ሰፊ ድልድይ አለ።
ስታሳውቁ እናንተ መሆናችሁን ሲረዱ እንዳትንቀሳቀሱ እንዴት አላደረጓችሁም?
ያው ዘጉት እኮ። ከታኅሳስ 30 በኋላ የሥራው ፈቃድ ስለሚቃጠል የአዲስ ታይምስን ፈቃድ ልናድስ ስንል ‹‹ሥም
ያዞራችሁት በሕገ-ወጥ መንገድ ስለሆነ አናድስም›› ብለው ዘጉት። ልዕልናንም የጀመርነው አዲስ ፈቃድ አውጥተን
አይደለም በውልና ማስረጃ ማድረግ የሚገባንን ከጨረስን በኋላ ጋዜጣው ነገ ሊወጣ እንደዛሬ ባለቀ ሰዓት ዋና አዘጋጅ
መቀየራችንን በደብዳቤ አሳወቅን። ሦስት ዕትም ከሄድን በኋላ ብሮድካስት ላይ ያሉ የሥርዓቱ ሎሌዎች ‹‹በሕገ ወጥ
መንገድ ነው ጋዜጣውን ወደ እናንተ ያዞራችሁት›› ብለው ደብዳቤ ጻፉልን። በጣም የሚገርመው ግን ከልዕልና
ባለቤት ጋር ስምምነት ነው እንጂ የፈጸምነው ገና ሥም ወደ እኛ አልዞረም ነበር። አራተኛውን ዕትም ካወጣን በኋላ
በንግድ ሚኒስቴር በኩል ‹‹የንግድ ፈቃዳችሁ ተሰርዟል›› የሚል ደብዳቤ ላኩልን።
እውነታው ይህ ስለሆነ የሚወራውን በማስተባበል ራሴን አላደክምም። እንዲህ ብለው የሚጽፉትም እውነታውን
ያውቁታል። በሦስቱም የኅትመት ውጤቶች ላይ እኛ የምናነሳቸው ርዕሰ ጉዳዮች የእውነት ሥርዓቱ የሚፈልጋቸው
ወይም ለማስተንፈሻነት የሚጠቀምባቸው ናቸው? አንባቢ ስለሚፈርድ ይህን በማስተባበል ጉልበቴን አላደክምም።
በነገራችን ላይ… ልዕልና ላይ ባሰፈርካቸው መጣጥፎች ላይ ከፍተኛ የመንግሥት ባለሥልጣናትን አንቱታን ትተህ
ሁለተኛ መደብ ነጠላ ስም በመጠቀም ‹‹አንተ›› እያልክ ትገልፃቸው ነበር። ይህ ተገቢ ነው?
ተሳስቼ ሳይሆን ሆን ብዬ ያደረግኩት ነው። ፍትሕ ላይ እያለን ሥርዓቱ በተወሰነ መልኩ ሕግ እንደሚያከብር
የማስመሰል አካሄድ ስለነበረው ለዚያች እውቅና ሰጥቼ ‹‹አንቱ›› እላቸው ነበር። አሁን የተፈጠረው ግን ጭልጥ ያለ
አፈና እና ጉልበተኛነት ስለሆነ እነዚህን ሰዎች አንቱ ማለቱ አግባብ አይደለም ብዬ ስለማስብ ነው። የምታከብረው እኮ
የሚከበርን ሠው ነው። አፋኝ፣ ሕገ ወጥና ምንም ነገር ከማድረግ የማይመለሱ ጭፍን አምባገነን ስለሆኑ ‹‹አንተ››
ከማለት ባለፈ በአፋጣኝ ከሥልጣናቸው እንዲለቁም እፈልጋለሁ። ‹‹ከሥልጣንህ ውረድ›› እንጂ ‹‹ከሥልጣንዎ
ይውረዱ›› አትልም። ጋዳፊ፣ ሙባረክ ‹‹ውረድ›› ነው የተባሉት።
ጋዜጠኛ ከሥልጣን ሲወርዱ ይዘግባል እንጂ ‹‹ከሥልጣን ውረድ›› ማለት ይገባዋል?
ኢትዮጵያ ያለችበት ሁኔታ የጋዜጠኝነትን መርህ አክብረህ የምትሠራበት ስላልሆነ ነው። ጋዜጠኝነት መታየት ያለበት
ከአውዱ አኳያ ነው ብዬ አስባለሁ።
ባለፈው ነሐሴ 2004 ዓ.ም. በጀርመን ድምፅ ሬዲዮ ላይ አንተ፣ አቶ አማረ አረጋዊ [የሪፖርተር ጋዜጣ ከፍተኛ
ባለድርሻ እና ሥራ አስኪያጅ] እና ዶ/ር መሠረት ቸኮል [በዊስኮንሲን ሪቨር ፎልስ ዩኒቨርሲቲ የጋዜጠኝነት ፕሮፌሰር
የነበሩና በሕዳር/2005 ዓ.ም. በጉበት ካንሰር ሕይወታቸው ያለፈ] ለቃለ ምልልስ ቀርባችሁ ነበር። አቶ አማረ
‹‹ሚዲያ ካውንስሉ የፕሬስ ነፃነትን እየታገለ ነው መጓዝ ያለበት›› ሲሉ አንተ እና ዶ/ር መሠረት ደግሞ ‹‹መጀመሪያ
የፕሬስ ነፃነቱ መቅደም አለበት›› ስትሉ ነበር።
ጋዜጠኞች ናችሁና ብዙ መረጃ አላችሁ። ለረዥም ጊዜያት አምነስቲ ኢንተርናሽናልን ጨምሮ ‹‹አገሪቱ ላይ የቀሩት
ሁለት ነፃ ጋዜጦች ናቸው›› ይሉ ነበር። አውራምባ ታይምስ ከተዘጋች በኋላ ደግሞ አንድ ጋዜጣ ብቻ መቅረቱን
ተናግረዋል። አሁን ደግሞ ‹‹የቀረችው አንድ ጋዜጣ ተዘጋች›› ብለዋል፤ ፍትሕን። ስለዚህ መጀመሪያ የሚያስፈልገው
ሚዲያው ነው። ካውንስሉ የሚያስፈልገው ሚዲያ ሲኖር ነው፤ ሚዲያ ከሌለ ደግሞ ካውንስሉ ምንም አይሠራም።
ሚዲያ የሚኖረው ሐሳብን በነፃነት የመግለፅ መብት ሲረጋገጥ በመሆኑ፣ መጀመሪያ መታገል ያለብን ሚዲያ እንዲኖር
ነው። እናንተ የጋዜጣ ፍቃድ ተከልክላችኋል። ታዲያ እንዴት ስለ ካውንስል ይወራል? ማውራት ያለብን [ቆጣ ብሎ]
ፍቃድ ስለ መከልከል/አለመከልከል ነው። ፍቃድ ተከልክለህ ካውንስሉ ምን ያደርግልሀል? ካውንስሉ የሚያያዘው
ከሥራ ጋር ነው፤ ስትሠራ፣ ስታጠፋ ካውንስሉ ያስፈልጋል። ‹‹የዐይንህ ቀለም አላማረኝም›› ተብለህ ፍቃድ
በምትከለከልበት አገር ላይ እንዴት ስለ ካውንስል እናወራለን? ካውንስሉ አያስፈልግም ሳይሆን በሁለተኛ ደረጃ
የሚመጣ ነው። መጀመሪያ ሚዲያው በእግሩ መቆም አለበት። የእነ አማረ አረጋዊና የእነ ሚሚ ስብሐቱ የሚዲያ
ካውንስል ዕቅድ ዝም ብሎ ተራ ቅዠት ነው። ዝም ብለው ድርጅት አቋቋምን ብለው መንፏለል ካልሆነ በስተቀር
ግብዝነት ነው። እኔ አማረ አረጋዊን ከሚሚ ስብሐቱ ጋር አንድ ላይ ደርቤ አላየውም። አማረ የራሱ ፍላጎት
ቢኖረውም፣ የራሱ ኤዲቶሪያል ነፃነት ያለው ጋዜጠኛ አለው። ሚሚን ግን እንደ ጋዜጠኛ ልወስዳት አልችልም፤
ጋዜጠኛ አይደለችምም። ‹‹ጋዜጠኛ አይደለሽም፤ አትችይም›› ተብላ የተባረረች ነች፤ እየሠራች ያለውንም የምታዩት
ነገር ነው። ‹‹ካውንስል መሠረትን›› ብለው በየመድረኩ ለታይታ ለመቅረብ ካልሆነ በስተቀር የትም ሊደርስ
እንደማይችል ከእኔ የበለጠ እነሱ ያውቁታል።
በአንድ ወቅት ላይ ከአንድ የመንግሥት ባለሥልጣን ጋር ፖርላማ ስብሰባ ላይ ተገናኝተን ስናወራ ‹‹ተመስገንን አስረን
አናጀግነውም›› ብለውኝ የነበረ ቢሆንም ለስድስት ቀንም ቢሆን መታሰርህ አልቀረም። ታስረህ ‹‹መጀገን››፣ መሸለም
እንደምትፈልግ፣ ለመታሠር ጉጉ እንደሆንክ የሚደመጡ አስተያየቶች አሉ። ምን መልስ አለህ?
ይሄ እንደ ሰውየው የማሰብ መጠን ይወሰናል። ሲ.ፒ.ጄ. ከሸለማቸው ሰዎች ውስጥ [ከዳዊት ውጪ ያሉት]
አብዛኛዎቹ ታስረው የማያውቁ ናቸው፣ እስር ቤት ሆነው የተሸለሙ በጣም ጥቂቶች ናቸው። በሲ.ፒ.ጄ ለመሸለም
ትልቁ መስፈርቱ በአምባገነን መንግሥት ውስጥ ሳትሸሽ፣ በድፍረት መሥራት ብቻ ነው እንጂ ‹‹መታሰር›› የሚል
ቅድመ ሁኔታ የለውም። ምናልባት መታሰርን እንደ ሁለተኛ መስፈርት ሊወስዱት ይችላሉ። አቶ ሽመልስ ከማል አንተ
[ኤልያስ] በጥያቄህ ላይ እንዳነሳኸው ሁሉ እኔንም ቢሯቸው ጠርተው ‹‹የዳዊት ሽልማት አማልሎህ ከሆነ በጣም
ተሳሰተሃል›› ብለውኛል። ንግግራቸው እና ከንግግራቸው ጀርባ ያለው እውነታ የሚያሳየው ‹‹አሳሪ፣ ጨፍላቂ፣
ደምሳሽ ነን›› የሚል ነው እንጂ አንድ ጋዜጠኛን ጠርተህ ‹‹ለመታሰር ፈልገሃል›› የምትልበት ምንም ምክንያት
የለም። ጋዜጠኛ ካጠፋ መታሰር አለበት። ወንጀል የሠራ ሰው መመከር ሳይሆን መታሰር ነው ያለበት። የአቶ ሽመልስ
ንግግር የሚገልጸው እሳቸው የሚያገለግሉት ሥርዓት ምን ያህል ጨቋኝ፣ አፋኝና የነፃውን ፕሬስ ምኅዳር አጥባቢ
መሆኑን ነው።
… ታስሬ ጀግና መሆን የምፈልገው መቼ ስፈታ ነው? ጋዜጠኛ እስክንድር ነጋን ውሰደው! 18 ዓመት ተፈርዶበታል።
ከእነዚህ ዓመታት በኋላ 60 ዓመት ሲሆነው [አሁን አርባ ሁለት ዓመቱ ነው] ወጥቶ የሚያገኘውን የጀግንነት ክብር
ፈልጎ ይታሰራል? ‹‹የማገኘው ክብር አለ›› ብለህ መታሰር፣ ሕይወትህን ልትበላበት የምትችለው ቁማር ነው። አሁን
34 ዓመቴ ነው። 15 ዓመት ቢፈረድብኝ ከእስር ቤት የምወጣው በ50 ዓመቴ ነው። በዚያ 15 ዓመታት ውስጥ
የማጣቸው ብዙ ነገሮች አሉ። የማገኘው ክብር ምንድን ነው? ሁሉንም ነገር ከዜሮና ከአዲስ ነው የምትጀምረው። አቶ
ሽመልስ የሚያንፀባርቁት ነፍሳቸውን ይማረውና የሟች ጠቅላይ ሚኒስትራችንን ጉልበታም ሐሳብ ነው። ይሄ
የአምባገነኖች ባሕሪ ነው።
(ዘ-ሐበሻ ድረገጽን በየቀኑ በማንበብ ራስዎን በመረጃ ከሰው እኩል ያድርጉ)
በቃሊቲ የስድስት ቀን አክራሞትህ እነማንን አገኘህ? ምንስ ተማርክ?
የታሰርኩት የቀድሞ መንግሥት ባለሥልጣናት ታስረው በነበረበት ‹‹ዞን አራት›› ነው። ዋና ዋናዎቹ ተፈትተዋል፣
ጥቂት ሚኒስትሮች ነበሩ። ለምሳሌ የኢኮኖሚ እና የጡረታ ዋስትና ሚኒስትር የነበሩት ኮሚሽነር ገሠሠ ወልደኪዳን
ነበሩ። ሻለቃ መላኩ ተፈራ [የጎንደር አስተዳዳሪ] እነ ሻምበል በጋሻው አታላይ [የወሎ አስተዳዳሪ] ነበሩ። በርካታ
እስረኞች አሉ። ዶ/ር ተስፋዬ ብሩ፣ የአዋሽ ባንክ ፕሬዝዳንት አቶ ለይኩን ነበሩ፤ ብዙ ብትቆይ ከእነሱ ብዙ
ትማራለህ።
የቀድሞ የቤንሻንጉል ጉምዝ ፕሬዝዳንት የነበሩት አቶ ያረጋል አይሸሹምን አግኝቻቸዋለሁ። ከእሳቸው የምትማረው
ነገር አለ ብዬ አላስብም፤ ሙስናን ካልተማርክ በስተቀር። [ሳቁ መጣበት] ከብዙዎቹ ጋር አውርተናል፤ ግን ለጊዜው
ባልገልጻቸው ጥሩ ነው። የእስር ዘመንና ሰቆቃቸውን ማበርታት ይሆናል። ብዙዎቹ ከእኔ ጋር የሚያወሩት ስለ ዕድርና
ዕቁብ አይደለም። አስቀድመው የፖለቲካ ጋዜጣ አዘጋጅ መሆኔን ስላወቁ፣ ያወጋነው ፖለቲካዊ ወሬ ስለሆነ፣ ይሄንን
መናገር አስቸጋሪ ነው።
‹‹ለምን እንዳሰሩኝ፣ ለምን እንደፈቱኝ›› አላውቅም ብለህ ከወጣህ በኋላ ጽፈሀል። ዞን 4 ተስማምቶህ ነበር እንዴ?
[ከሳቀ በኋላ] አይደለም። በጥፊ አጩዬህ ይቅርታ መጠየቅ የለብኝም። ሲጀመር መማታት የለብኝም። ዝም ብለህ
ማንንም ሰው እየጠራህ፣ ከቤቱ እየወሰድክ፣ እስር ቤት እየከተትክ፣ የምትፈታበት ሁኔታ መቆም አለበት። መብቴ
ሊከበር ይገባል። የተለቀቅኩት ስድስት ቀን ያለአግባብ ታስረሀል ተብዬ አይደል? ለዚህ ካሳ ማግኘት ነበረብኝ፤
መንግሥትም በይፋ ይቅርታ ሊጠይቀኝ ይገባ ነበር።
ዳግመኛ ወደ እስር ቤት የምትመለስ አይመስልህም? [ይህ ጥያቄ የቀረበለት በድጋሚ በዚህ ጉዳይ ከመከሰሱ በፊት
ነበር።]
በዚህ ጉዳይ ተመልሼ እገባለሁ ብዬ አላስብም።
በድህረ መለስ ኢትዮጵያ ምን ገጽታ የሚኖራት ይመስልሀል? ለኢትዮጵያ የሚጠቅማት ማን እና ምንድን ነው ብለህስ
ታስባለህ?
ከፋፍለን እንየው፣ መጀመሪያ ከእውነታው እንነሣ። ስገምት ‹‹ድህረ-መለስ›› አስቸጋሪ ሁኔታ ይኖረዋል ብዬ
አስባለሁ። አራቱ የፖለቲካ ፓርቲዎች ሥልጣን ሲይዙ ባልተመጣጠነ ጉልበት ነው። ሕወሃት አስኳል ነው። ወሳኝ
ወሳኝ ነገሮችን ይዟል። የመሪነት ባሕሪ አለው። ልክ በደርግ ጊዜ ስትመጣ መፈክሩ ሁሉ ‹‹በጓድ መንግሥቱ
ኃይለማርያም ማዕከላዊነቱ ኢሠፓን እንመሠርታለን…›› ነበር የሚሉት። ኢሕአዴግም ሲመሠረት በሕወሃት
ማዕከላዊነት ነው። ከ1993 ከሕወሃት መሰንጠቅ በኋላ ግለሰብ (አቶ መለስ) ማዕከላዊ ሆነዋል። ይሄ ሁኔታ ጉዳቱን
በግልጽ ያመጣዋል። በተለይ ደግሞ አማራንና ኦሮሞን የሚወክሉ ሁለት ድርጅቶች አሉ። ኦሕዴድ እና ብአዴን
ወክለውት ወደ ግንባር የመጡት የሕዝብ ቁጥር አለ። ከፍተኛ ሥልጣን ይዞ የነበረው ሕወሃት ይዞ የመጣው የሕዝብ
ቁጥር አለው። ምናልባት አሁን የአቶ መለስን ሞት ተከትሎ ‹‹በቁመታችን ልክ ግንባሩ (ኢሕአዴግ) ውስጥ ቦታ
ልናገኝ ይገባል።›› የሚል ጥያቄ ያነሣሉ ብዬ አስባለሁ። አሁን የሥልጣን ትግል (Power Struggle)
ይፈጠራልም፤ ተፈጥሯልም። በተለይ ደግሞ በትግሉ ላይ ተቀራራቢ ዕድሜ ያስቆጠሩ ፓርቲዎች አሉ፤ ሕወሃትና
ብአዴን። ኦሕዴድ ከ1981፣ ደኢሕዴን ከ1983 ወዲህ ስለሆኑ፣ በዚሁ ልክ ነው ግንባሩ ውስጥም የእኔነት ስሜትና
የበላይነት ቁመት የሚኖራቸው። አሁን ያለው የድህረ መለስ ክፍፍል በብአዴንና በሕወሃት መካከል ከፍተኛ ትንቅንቅ
ፈጥሯል። ይሄ ትንቅንቅ የቱ ጋር ሄዶ ሄዶ ያቆማል ሌላ ጉዳይ ነው። ወይ ደግሞ ትንቅንቁ ወደ አደባባይ በወጣ ጊዜ
የሥርዓቱ መጨረሻ ይሆናል። ጉልበት መለካካቱ አይቀርም።
በምኞት ደረጃ የምትለኝ ከሆነ፣ መንግሥት ብሔራዊ ዕርቅ መፍጠር አለበት። ለደርግ ባለሥልጣናት የተሰጠው
ምሕረት ጥሩ ነው። ኢሕአዴግ ብዙውን ጊዜ ፈልጎ፣ የተወሰነ ጊዜ ደግሞ በስሕተት በርካታ ዜጎችን አሰቀይሟል፣
አስኮርፏል፣ በድሏል፣ ለስደት ዳርጓል። እነዚያን ለማምጣት ዕርቁ ያስፈልጋል። ከፖለቲካ ፓርቲዎች [ኦነግ እና ግንቦት
7ን ጨምሮ] ጋር ምሕረት ነግሦ፣ ‹‹አሸባሪ›› ለሚሉት ምሕረት አውርደው፣ የምርጫ ጊዜ ከመድረሱ በፊት ሁሉም
ፓርቲዎች ፓርላማውን አፍርሠው፣ በእኩል ምኅዳር፣ በእኩል የሚዲያ አጠቃቀም የሚወዳደሩበትን ዕድል መንግሥት
ፈጥሮ፣ ምርጫ እንዲደረግ ቢያደርግ የተሻለ ነው ብዬ አስባለሁ።
ስለ አንገት ልብስዋ እናውራ። ፍትሕ ላይ ፎቶህን ለጥፈህ መጻፍ ከጀመርክበት ጊዜ ጀምሮ አንገትህ ላይ የምትታየው
የአንገት ልብስ (Scarf ) በተለያየ አጋጣሚ ስናገኝህም ወልቃ ተመልክተን አናውቅም። አንተ ብቻ ሳትሆን
ባልደረቦችህና የፍትሕ ቤተሰቦችም የአንገት ልብስ አይለያቸውም። የአንገት ልብስዋ መልዕክት ምንድን ነው?
ሻርፑ ራሱን የቻለ መልዕክት አለው።
ልትነግረን ትችላለህ?
ጊዜው ገና በመሆኑ አሁን ልናገረው አልችልም።
‹‹የአንገት ልብስ አብዮት›› የማስነሳት ዓላማ አላችሁ?
በአገራችን ላይ ማንም የማይፈቅድልን፣ ማንም የማይነሳን የፈለግነውን ሕጋዊ እንቅስቃሴ የማድረግ ሙሉ መብት
አለን። ይሄ ጥያቄ ከላይኛው ጋር ስለሚያያዝ ለጥቂት ወራት ቢቆይ የተሻለ ነው ብዬ አስባለሁ። ነገር ግን፣ የአንገት
ልብሱ ለብርድ ወይም ለጌጥ የሚደረግ አለመሆኑን መናገር እችላለሁ።
ከዚህ በኋላ በሌላ የፕሬስ ውጤት ትመለሳለህ?
CNNን እንደ ሞዴል ወስደን ከሰዎች ጋር በሽርክና ግዙፍ የሆነ የኦን ላይን ሚዲያ (ድረ-ገጽ) ለመመሥረት ብዙ
መንገዶችን ተጉዘናል። አራት የኢትዮጵያ ክልሎች ላይ ቢሮዎች ይኖሩናል። የምንመለሰው በዚህ መንገድ ነው።
ከመሰናበታችን በፊት በኪስህ ስንት ብር እንደያዝክ ልታሳየን ትችላለህ?
አደጋ ይደርስብኛል፣ አንድ ነገር ያጋጥመኛል ብዬ ስለማስብ ከአምስት ሺህ ብር በታች አልይዝም። ብሩን ላሳያችሁ
እችላለሁ፤ ግን አንድ ነገር ላይ መግባባት አለብን። [ሳቅ] ‹‹አበድረን›› የሚል ነገር አልፈልግም። [ስድስት ሺህ አራት
መቶ (6,400) ብር የታሰረ፣ ሦስት ሺህ (3,000) ብር ያልታሰረ መያዙን ፊታችን ቆጥሮ አረጋግጠናል] የሥርዓቱ
ባሕሪ በፈጠረው የተለያዩ ምክንያቶች ከቤቴ ስወጣ ቀና ነገር ይገጥመኛል ብዬ አስቤ አላውቅም። በተወሰነ መልኩ
ገንዘብ ያስፈልጋል ብዬ አስባለሁ።
ጨርሰናል። ስለ አብሮ ቆይታችን ከልብ እናመሰግናለን። መልካሙን ሁሉ እንመኝልሀለን።
እኔም አመሰግናለሁ። በእውነቱ ብዙ ጊዜ መናገር የማልፈልጋቸውን ነገሮች እንድናገር ስትገፋፉኝ ስታስገድዱኝ ነበር፤
አስገድዳችሁኛልም። ‹‹Hard Talk›› እንደማለት ነው። ቢሆንም እጅግ በጣም ደስ ብሎኛል። እንደ ኢትዮጵያ ባሉ
ጨለማ በነገሠባቸ

ORIGINAL RAW FOOTAGE] Spain Train CRASH Near Santiago De Compostela Ac...

ሰበር ዜና: ኢህአዴግ አንድነት ፓርቲን የሚያወግዝ ሰላማዊ ሰልፍ ጠራ

በደቡብ ወሎ ዞን በሚገኘው ኩታበር ወረዳ አንድነት ፓርቲ ሐምሌ 7 ቀን 2005ዓ.ም. በደሴ ያካሄደውን ህዝባዊ የተቃውሞ ሰላማዊ ሰልፍ በመቃወም ህዝቡ ሰላማዊ እንዲወጣ ኢህአዴግ እያስገደደ መሆኑን ምንጮቻችን በተለይ ለፍኖተ ነፃነት ገለፁ፡፡

የኩታበር ወረዳ ነዋሪ ሰልፍ እንዲወጣ የተደረገው ነገ ረቡዕ ሐምሌ 17 ቀን 2005 ዓ.ም. ጠዋት መሆኑም ታውቋል፡፡ በተለይ ሰፊ የማስፈረሳሪያና የቅስቀሳ ስራ እየተካሄደ ያለው በወረዳው ቀበሌ 05፣06 እና 07 መሆኑንም ምንጮቻችን ጨምረው ገልፀዋል፡፡

ይህ በእንዲህ እንዳለ የኢህአዴግ ካድሬዎች ገበሬውን በግድ ከአቅሙ በላይ የዘር ማዳበሪያ ውሰዱ እያሉ ከፍተኛ ገንዘብ ከማስከፈላቸው በተጨማሪ ለአልማ(ለአማራ ልማት ማኀበር)፣ለአባይ፣ ለመሬት ግብር እየተባሉ ከፍተኛ ዋጋ በመጠየቃቸው እና ነዋሪዎቹ አቅማቸው እንደማይፈቅድ ሲናገሩ ወደ እስር ቤት እየተወሰዱ በመሆኑ ቤት ንብረታቸውን ጥለው ከአካባቢው እየተሰደዱ እንደሆነም ተጠቁሟል፡፡ ማዳበሪያና ዘር አንወስድም ያሉ ገበሬዎችንም መሬታችሁ ይነጠቃል በሚል የወረዳው አስተዳዳሪ አቶ ደምሴን ጨምሮ የወረዳው ሹማምንት እያስገደዱ እንደሆነ ነዋሪዎቹ በተለይ ለፍኖተ ነፃነት ገልፀዋል፡፡

ስለጉዳዩ የዝግጅቱ ክፍሉ የወረዳውን አስተዳደር አቶ ደምሴን እና የወረዳውን ግብርና ጽህፈት ቤትና የኮሚኒኬሽን ጉዳዮች ጽህፈት ቤት ኃላፊዎችን ለማናገር ጥረት ቢደረግም አልተሳካም፡፡

ምንጭ፣ ፍኖተ ነጻነት

“ለዚህ (መንግሥት) ታላቅ ክብር አለኝ” ሃይሌ! ወደ ፓርላማ?

የዛሬ 10 ወር የሻለቃ ሃይሌ ገ/ሥላሴ ወደ ፖለቲካ የመምጣት ሁኔታን አስመልክቶ ጎልጉል የድረገጽ ጋዜጣ ሃተታ አቅርቦ ነበር፡፡ (እዚህ ላይ ይመልከቱት) ሰሞኑን አትሌቱ ወደ ፖለቲካው የመግባት ፍላጎቱንና “በምርጫ” ለመወዳደር መፈለጉ ብዙ እየተባለበት ይገኛል፡፡ ከዚህ አንጻር አሁን ላለው ሁኔታ ግንዛቤ ይሰጣል በማለት ከዚህ በፊት ያቀረብነውን ሃተታ በድጋሚ አትመነዋል፡፡

---

“ለኢትዮጵያ የጥምር መንግስት ያስፈልጋታል” በማለት በ1997 ምርጫ አጥብቆ ሲከራከር የነበረውና በአሁኑ ወቅት በከፍተኛ ደረጃ ኢንቨስትመንት ውስጥ የገባው ሻለቃ ሃይሌ ገብረስላሴ በኢትዮጵያ ቀደም ሲል ከነበሩት መንግስታትና ትውልዶች ይልቅ አሁን ላለው ትውልድ ከበሬታ እንዳለው በመግለጽ አስተያየቱን ሰነዘረ። የክብር ሪኮርዶቹን በሙሉ ለቀነኒሳ ያስረከበው ሃይሌ በእጁ የሚገኘውን ብቸኛ ሃብቱን (የህዝብ ክብር) እያሟጠጠ መሆኑ እየተገለጸ ነው።

ሃይሌ ይህንን የተናገረው መስከረም 12 ቀን 2004 ዓ ም ከተለያዩ አስተያየት ሰጪዎች ጋር በመንግስት ቴሌቪዥን (ኢቲቪ) አስተያየት በሰጠበት ወቅት ነበር። የቀድሞውን ስርዓትና ትውልድ “ድንጋይ ዳቦ በነበረበት፣ ፍራፍሬ ከጫካ ያለምንም ድካም ከሚሰበሰብበት” ዘመን ጋር ያወዳደረው ሃይሌ፣ “የአሁኑ ትውልድ” በማለት ያሞካሸውን ስርዓት ከተፈጥሮ ጋር ጦርነት በማካሄድ ለውጥ ማስመዝገበ መቻላቸውን አስምሮበታል።

“የባለ ራዕዩ መሪ” አቶ መለስ ገድል ለመዘከር በተዘጋጀ ቅንብር ላይ  በተደጋጋሚ አስተያየት ሲሰጥ የታየው ሃይሌ “አሁን የት ነው ያለነው?” በማለት ጠይቆ “አሜሪካ ኤምባሲ ቪዛ ለማግኘት ነው የምንጋፋው? አውሮፓ ሄደን እዛው ለመቅረት ነው…” በማለት ስደትን መርጠው ከአገራቸው የሚወጡትን ሸርድዶ አልፏል። አሁን ባለው የኢትዮጵያ ወቅታዊ ሁኔታ ለስደት የሚዳርግ ጉዳይ የለም ወደ ማለት አዝምሞ ተናግሯል። ሃይሌ ይህን ይበል እንጂ በተቃራኒው እስረኞች እንዲፈቱና የፖለቲካ እርቅ እንዲሰፍን እሰራለሁ ከሚሉት ፕሮፌሰር ይስሃቅ ጋር በሽምግልና እያገለገለ መሆኑ በአገሪቱ ውስጥ የሚታው እስርና እንግልት ከፍተኛ ደረጃ ላይ መድረሱን የሚጠቅሱ አስተያየት ሰጪዎች የሃይሌን አስተያየት “ለንብረት ዋስትና የሚከፈል የንግግር ቫት” በማለት አጣጥለውታል።

ከኤርትራ ጋር ከተደረገው በቀር በኢትዮጵያ ይህ ነው የሚባል ጦርነት እንዳልተካሔደ ኢህአዴግን የሰላም አባት አስመስሎ ሃይሌ አመልክቷል። በዚሁም ምክንያት ቀደም ሲል ለጦርነት ይውል የነበረው የአገሪቱ በጀት ሙሉ በሙሉ ወደ ልማት ዞሯል ብሏል። የኢህአዴግ ተወካይ መስሎ አስተያየት የሰጠው ሃይሌ “ይህ አሁን የታየው ለውጥ በአስርና አስራ አንድ ዓመት ውስጥ የታየ ነው። አሁን ባለው አካሄድ ከአስር ዓመት በኋላ እንደርሳለን?” ሲል የራሱን ትንቢት አስቀምጧል።

ተቆራርጦ በሚቀርበው አስተያየት እነ ፕሮፌሰር እንድሪያስን በማጀብ ሃይሌ  በመዝገበ ቃላት ላይ ኢትዮጵያን “ረሃብ” በማለት የሚተረጉማት ቃል እንደሚቀየር በልበ ሙሉነት ተናግሯል። “ከሃያ ዓመት በኋላ” አለ ሃይሌ “በመዝገበ ቃላት ላይ የኢትዮጵያ ውርስ ትርጉም ሃብታም በሚል ይቀየራል” ብሏል።

“ድሮ ትረዱን ነበር፤ እናመሰግናለን። አሁን ደግሞ እንረዳችሀዋለን እንላቸዋለን” ሲል አውሮፓና አሜሪካን የመሳሰሉ ታላላቅ አገሮች የኢትዮጵያን እጅ እንደሚናፍቁ ሃይሌ ከምኞት ባለፈ ስሜት ውስጥ ሆኖ ተናግሯል። አገሪቱን ለሃያ አንድ ዓመታት ሲመሩ የነበሩት አቶ መለስ ባልገለጹበት ሁኔታ ሃይሌ ከአስር እስከ ሃያ ዓመት ኢትዮጵያ ሃብታም አገር እንደምትሆን መናገሩ ከምን የመነጨ እንደሆነ ሊገባቸው እንዳልቻለ ብዙዎች እየገለጹ ነው።

“ሙስና ከፍተኛ ደረጃ ደርሷል” ሲል ኢህአዴግን የመከረው ሃይሌ የበታች ባለስልጣናት መንግስትን እንዳያሰድቡ መክሯል። “መንግስት ይህንን አድርጉ ላይል ይችላል” የሚለው ሃይሌ የበታች ባለስልጣኖች የሚፈጽሙት ሙስና “መንግስትን ያስወቅሰዋል” በሚል ተቆርቋሪነቱን በይፋ አስታውቋል። ዋናዎቹን የሙስና ተዋናዮች ነጻ በማውጣት የታች ባለስልጣኖችን “እያንገዋለለ” አሳጥቷቸዋል።

“… ለህሊናቸው ሲሉ እንደ መንግስት በማሰብ መስራት አለባቸው” ሲል ትዕዛዝ አዘል ምክርና ማሳሰቢያ ለበታች ባለስልጣናት ያስተላለፈው ሃይሌ የአስተያየቱ መነሻ ከኢህአዴግ ጋር የፈጠረው ዝምድና ውጤት እንደሆነ እየተነገረ ነው። አንድ አስተያየት ሰጪ “ሃይሌ ሃብቱ እየበዛ ሲሄድና የተበደረው ገንዘብ ሲጨምር ኢህአዴግን ወክሎ መናገር ጀመረ” ብለዋል።

አትሌቶችን ሰብስቦ የአቶ መለሰን ሃዘን ሳግ በያዘው ድምጽ እያለቀሰ የገለጸው ሃይሌ ነፍሳቸውን ይማረውና በአቶ መለስ አይወደድም ነበር። በህይወት እያሉም በተደጋጋሚ ያናንቁት ነበር። ሃይሌን እንደሚያደንቁት ተጠይቀው አርቲስት ቻቺን በማሞገስ ጭራሹኑ እንደማያወቁት ዘለውት አልፈውት ነበር። ኢህአዴግ በተለይም ህወሃት ለሃይሌ ቁብ እንደሌላቸው የሚያውቀው ሃይሌ ከአንድ ማስታወቂያ ሰራተኛ ልቆ በፕሮፓጋንዳ ተግባር ላይ መሰማራቱ በቅርብ ጓደኞቹና በአድናቂዎቹ ዘንድ መነጋገሪያ አድርጎታል።

በአዳማው የኢህአዴግ ጉባኤ ላይ በመገኘት ውድ ሽልማቱን ለሟቹ ጠቅላይ ሚኒስትር በማበርከት የመንግስት ቴሌቪዥን ላይ የታየው ሃይሌ፤ በዚያው ጉባኤ ላይ አቶ መለስንና ኢህአዴግን ማሞገሱ በወቅቱ በርካታ አስተያየት እንዲሰነዘርበት ምክንያት መሆኑ አይዘነጋም። የጎልጉል የአዲስ አበባ መረጃ አቀባይ ያነጋገራቸው እንዳሉት ሃይሌ ወደ ፖለቲካው መንደር በፍጥነት እየተንደረደረ መሆኑን በማስረዳት የሚያውቁትንም ተናግረዋል።

ጣና ሃይቅ ዳርቻ ከልማት ባንክ በአርባ ሚሊዮን ብር የገዛውን ሆቴል ከሁለት ወር በኋላ ሼኽ መሃመድ አላሙዲ በትዕዛዝ እንደነጠቁት በታላቅ ቅሬታ ለህዝብ አስታውቆ የነበረው ሃይሌ የባህር ዳርን ቤተ መንግስት የመጠቅለል ታላቅ ፍላጎት እንዳለው ነው የቅርብ ወዳጁ ለመረጃ አቀባያችንየተናገሩት።

በኦሜድላ ስፖርት ክለብ ውስጥ ሰራተኛ የነበሩትና ለደህንነታቸው ሲሉ ስማቸው እንዳይጠቀስ የጠየቁ የሃይሌ ቅርብ ሰው “ሃይሌ ቤተመንግስትን ይወዳል። ኢትዮጵያንም የመምራት ህልም አለው” በማለት ጭራሽ ተሰምቶ በማያውቀው ጉዳይ አስተያየታቸውን ይጀምራሉ።

የአማራ ክልል መንግስት ለሲድኒ ኦሊምፒክ ጀግኖች ግብዣ ባደረገበት ወቅት የባህር ዳር ቤተ መንግስት ጎብኝተው እንደነበር አስተያየት ሰጪው ያስታውሳሉ። ሃይሌ የጃንሆይን መኝታ ክፍል ከተመለከተ በኋላ አሰበ። ከአፍታ በኋላ አልጋቸው ላይ ተቀመጠ። አልጋውን ወደ ላይ ወደታች ካወዛወዘው በኋላ “… ይህንን ቤተ መንግስት…” በማለት እንደሚኖርበት መዛቱን አስታውሰው ተናግረዋል።

ሃይሌ ዝም ብሎ እንደማይናገር ያወሱት እኚሁ በቅርብ የሚያውቁት ሰው ሃይሌ ይህንኑ ህልሙን ተግባራዊ ለማድረግ ዘመቻ የጀመረ እንደሚመስላቸው አስታውቀዋል። በቀጣዩ 2005 ምርጫ ሃይሌ እንደሚሳተፍ በርግጠኛነት ተናግረዋል። ሃይሌ ሁለት ጊዜ በግል ፓርላማ ለመግባት እንደሚወዳደር ካስታወቀ በኋላ ባልታወቀ ምክንያት ራሱን ከምርጫ ዘመቻ ማግለሉን መግለጹ ይታዋሳል።

ሃይሌ ፖለቲከኛ የመሆን የኖረ ህልም እንዳለው ያወሱት ባልደረባው ከተናገሩት በተቃራኒ ሃይሌ የፈለገውን መሆንና ማድረግ የግል ውሳኔው እንደሆነ የሚከራከሩለት አልጠፉም። ሃይሌ ሃብት አለው፣ ከፍተኛ ዝና ገንብቷል። ኢትዮጵያዊያን የማይረዱት እውቅናና ክብር በውጪው ዓለም እንዳለው የሚገልጹት ተከራካሪዎች “አንድ ሰው በተናገረ ቁጥር ለንግግሩ ቀንድና ጭራ መቀጠል ነውር ነው። ሰዎች የመሰላቸውን እንዳይናገሩም የሚገድብ ክፉ ልምድ ነው” ባይ ናቸው። “አያይዘውም ሃይሌ የኢህአዴግ አባል ቢሆን እንኳ አስገራሚ አይሆንም” በማለት ጠርዝ ደርሰው ይሟገታሉ።

በርካታ አትሌቶች የኦህዴድ አባላት እንደሆኑ የሚጠቁሙት እነዚህ የሃይሌ ተከራካሪዎች “ሃይሌ ኢህአዴግን ቢቀላቀል መነጋገሪያ የሚሆነው ጉዳይ ብአዴን ወይስ ኦህዴድ ይሆናል የሚለው ነው” ብለዋል። አርሲ የተወለደው ሃይሌ በሩጫ ከተሳካለት በኋላ በተለያዩ ጉዳዮችና መጠነኛ ግንባታ ወደ ባህር ዳር መጠጋጋቱ በትውልድ አካባቢው ተወላጆች ቅሬታ እንዳስነሳበት በተለያዩ ጊዚያቶች መዘገቡ የሚታወስ ነው።

የፓርላማው ውይይት መታፈኑን በይፋ ያጋለጠው የኢቲቪ ጋዜጠኛ ከሥራ ተባረረ

(በአዲስ አበባ ታትሞ የወጣው ሰንደቅ ጋዜጣ እንደዘገበው)
የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት “የዴሞክራሲ ተቋማት ሚናና የአስፈፃሚ ተቋማት ኃላፊነት” በሚል ጥቅምት 23 ቀን
2005 ዓ.ም ያደረገውን ውይይት በኢትዮጵያ ራዲዮና ቴሌቪዥን ድርጅት በኩል ተቆራርጦና ተዛብቶ እንዲተላለፍ
ተደርጓል በሚል አንድ ዜና መዘገቡ ይታወሳል።
ይህን ዜና በሰንደቅ ጋዜጣ የህዳር 5 ቀን 2005 ዓ.ም ዕትም “ኢቲቪ የከፍተኛ ባለሥልጣናትን ውይይት በማፈን
ተወቀሰ” በሚል ርዕስ ከቀረበ በኋላ፤ በዚህ ዘገባ ላይ ተመድቦ የሠራው የቀድሞ የኢቲቪ ባልደረባ ጋዜጠኛ አዲሱ
መሸሻ ረቡዕ ህዳር 12 ቀን 2005 ዓ.ም በጉዳዩ ላይ ለዝግጅት ክፍላችን ምላሹን ሰጥቷል።

ጋዜጠኛ አዲሱ መሸሻ

(ፎቶ ከሰንደቅ ጋዜጣ)
እነዚህ ዘገባዎች ከተስተናገዱ በኋላ፣ ጋዜጠኛ አዲሱ መሸሻ ለሰንደቅ ጋዜጣ መረጃ እንደሰጠና ሚስጢር እንዳወጣ
ተቆጥሮ የዲስፒሊን ክስ ቀርቦበታል። ኢ.ሬ.ቲ.ድ በዲስፒሊን ክሱ ላይ አራት ከፍተኛ የሥራ አመራሮች በምስክርነት
ዘርዝሮ አቅርቧል። የድርጅቱ የዲስፒሊን ኮሚቴ በከሳሽ በኢትዮጵያ ሬዲዮና ቴሌቪዥን ድርጅት እና በጋዜጠኛ አዲሱ
መሸሻ መካከል የክስ ዝርዝር እና የመልስ መልስ ደብዳቤዎች ሲያዳምጥ ከሰነበተ በኋላ ግንቦት 9 ቀን 2005 ዓ.ም
በቁጥር ቴ02.1/131-304/02/8/ በተፃፈ ደብዳቤ ጋዜጠኛ አዲሱ መሸሻ ከግንቦት 10 ቀን 2005 ዓ.ም ጀምሮ
ከሥራ የሚያሰናብተውን ቅጣት አሳልፏል።
በሕዝብ ተወካዮች ምክርቤት ባለቤትነት በጠ/ሚኒስትሩ ቢሮ
ጥቅምት 23 ቀን 2005 ዓ.ም የተካሄደው ስብሰባ በመልካም
አስተዳደር፣ በተጠያቂነት፣ በሙስና ችግሮችና በመሳሰሉት ላይ ልዩ
ትኩረት በመስጠት የተካሄደ ሲሆን በዚህ ውይይት ላይ የኢፌዲሪ
ምክትል ጠ/ሚኒስትርና የትምህርት ሚኒስትር አቶ ደመቀ መኮንን
ጨምሮ የሕዝብ ተወካዮች ም/ቤት አፈጉባኤ አቶ አባዱላ ገመዳ፣
በሚኒስትር ማዕረግ የስኳር ኮርፖሬሽን ዋና ዳይሬክተር አቶ አባይ
ፀሐዬ፣ የመገናኛና ኢንፎርሜሽን ቴክኖሎጂ ሚኒስትር ዶ/ር
ደብረፅዮን ገ/ሚካኤል፣ የእምባ ጠባቂ ተቋም ዋና እምባ ጠባቂ ወ/ሮ
ፎዚያ አሚን፣ የፌዴራል የሥነ ምግባርና የፀረ ሙስና ኮሚሽን
ኮሚሽነር አቶ ዓሊ ሱሌይማን፣ የአ/አ ከተማ አስተዳደር ምክትል
ከንቲባ አቶ አበባው ስጦታው እና ሌሎችም የሥራ ኃላፊዎች
ተገኝተው ነበር።
የሕዝብ ተወካዮች ም/ቤት የጠራውና የአስፈፃሚ አካላትና
የዴሞክራሲ ተቋማት ሚናን በተመለከተ የተደረገው ውይይት፣
በዕለቱ በሥፍራው ባልነበረ ጋዜጠኛ ተገቢ ባልሆነ መልኩ
ተቆራርጦና ተዛብቶ ለሕዝብ መቅረቡ ትክክል እንዳልነበረ በይፋ
በመግለፁ ምክንያት ከሥራ የተሰናበተው የኢትዮጵያ ሬዲዮና ቴሌቭዥን ድርጅት ባልደረባ የነበረው ጋዜጠኛ አዲሱ
መሸሻን ስለሁኔታው ፋኑኤል ክንፉ አነጋግሮታል።
ሰንደቅ፡- የዚህ ዜና መነሻ አንተን አድርገው ለመውሰድ ያስቻላቸው ምክንያቶች ምንድን ናቸው?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- ይህን ምላሽ መስጠት የሚችሉት እነሱ ናቸው። በሰጡኝ የክስ ዝርዝር ላይ ግን ሌላ ምክንያት ነው
ያስቀመጡት። ወይም ደግሞ ላነሳኸው ጥያቄ ማረጋገጫ ማቅረብ የሚችለው የዚህ ጋዜጣ ዝግጅት ክፍል ብቻ ነው።
ሰንደቅ፡- እንዴት?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- ምክንያቱም “ኢቲቪ የከፍተኛ ባለሥልጣናትን ውይይት በማፈን ተወቀሰ” ለሚለው ዜና መነሻ
ለሰንደቅ ጋዜጣ ዝግጅት ክፍል በእኔ በኩል ያልኩትም አንዳች ነገር የለም። እንደማንም አንባቢ ይህ ዜና በሰንደቅ
ጋዜጣ ከወጣ በኋላ ነው የተመለከትኩት። ስለዚህም መረጃ ከእኔ አግኝታችሁ ከሆነ አግኝተናል፤ ካላገኛችሁ አላገኘንም
ለሚለው ምላሽ መስጠት የሰንደቅ ጋዜጣ ዝግጅት ክፍል ይመስለኛል።
ሰንደቅ፡- በርግጥ የሰንደቅ ጋዜጣ ዝግጅት ክፍል ለዚህ ዜና መነሻ መረጃውን ያገኘው ከሌላ ሶስተኛ ወገን መሆኑን
ማረጋገጥ እንችላለን። ሆኖም ግን ይህ ዜና በወጣ በሳምንቱ ህዳር 12 ቀን 2005 ዓ.ም. እርሶ ለሰንደቅ ጋዜጣ
ማስተባበያ መስጠትዎ የሚታወስ ነው። በወቅቱ ከዜናው ጋር በተያያዘ ለምን ማስተባበል ፈለጉ?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- “የዴሞክራሲ ተቋማት ሚናና የአስፈፃሚው ተቋማት ኃላፊነት” በሚል የሕዝብ ተወካዮች ምክር
ቤት ያዘጋጀውን ፕሮግራም የቀረጽኩት እኔ በመሆኔ ነበር። በሰንደቅ ጋዜጣም የተሰራው ዜና “የባለስልጣናት ድምጽ
ታፈነ” የሚል በመሆኑም ጭምር ነው። ከዚህ አንፃር እንደአንድ ጋዜጠኛ ውይይቱን አፈነ ተብሎ መወንጀል በጣም
አደገኛ ነው። እንዲሁም ማንስ አፈነው? እንዴት ታፈነ? ለሚሉት ጥያቄዎችም ምላሽ የሚፈልጉ መሆናቸው ግልፅ
የሆነ ነገር ነው። በተለይ በውይይቱ ላይ ተሳታፊ የነበሩትን ከፍተኛ የመንግስት ባለስልጣናትን ኃላፊነት ታሳቢ
ስታደርግ በእኔ ውስጥ ሊፈጠር የሚችለውን ድንጋጤ መገመት ከባድ አይደለም። የእነዚህን ከፍተኛ ባለስልጣናት
አንደበትን ለማፈን በእኔ በተራ ረዳት አዘጋጅ ቀርቶ በሌላው የተቋሙ ከፍተኛ አመራር የሚሞከር ተግባር ተደርጎ
የሚወስድ አካል ያለ አይመስለኝም።
ይህ ችግር ከተፈጠረ በኋላም ከስራ ባልደረቦቼ ጋር ተወያይቻለሁ። እንዲሁም አንድ የተቋሙ ከፍተኛ አመራር
ለማግኘት ጥረት ባደርግም አልተሳካልኝም። የሆኖ ሆኖ ከባልደረቦቼ ጋር ከመከርኩ በኋላ ፕሮግራሙ ታፍኗል ብሎ
ለዘገበው ጋዜጣ ማስተባበያ በመስጠት እራሴን ከጉዳዩ ነፃ ማድረግ እንዳለብኝ ተማምነናል። የመንግስት ከፍተኛ
ባለስልጣናቱም እኔ አለማድረጌን ሊገነዘቡ የሚችሉት ፕሮግራሙ ታፍኗል የሚለውን ዜና ባሰራጫው ሚዲያ መሆኑ
አሻሚ አይደለም። ስለዚህም በዚህ ጉዳይ ላይ ንፁህ መሆኔን ለማረጋገጥ ለሰንደቅ ጋዜጣ ዝግጅት ክፍል በጉዳዩ ላይ
ያለኝን መረጃ ለመስጠት ተገድጃለሁ።
ሰንደቅ፡-እርሶ እንደዚህ ቢሉም፣ በኢትዮጵያ ሬዲዮና ቴሌቪዥን ድርጅት ታህሳስ 01 ቀን 2005 ዓ.ም. በተፃፈ
ደብዳቤ የዲስፕሊን ኮሚቴው “አቶ አዲሱ መሸሻ በየነ በፕሮግራሙ ኢ.ሬ.ቴ.ድ የባለስልጣኖች ድምጽ አፍኗል።
ፕሮግራሙ ቆራርጧል የሚል የተሳሳተና ከኃላፊነት የራቀ እና በሀሰት የተሞላ መግለጫ ለሰንደቅ ጋዜጣ” ሰጥቷል ሲል
ይከሳል። በዚህ ላይ የእርሷ አስተያየት ምንድን ነው?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- እዚህ ላይ መታወቅ ያለበት የኢ.ሬ.ቴ.ድ “የከፍተኛ ባለሥልጣናትን ውይይት በማፈን ተወቀሰ”
ያለው ሰንደቅ ጋዜጣ እንጂ እኔ አዲሱ አይደለሁም። በወቅቱም በሰጠሁት ማስተባበያ ተቋሙን በተመለከተ ያልኩት
አንዳች ነገር የለም። የማፈን ነገር ተፈጽሟል ከተባለም ግለሰቡ እንጂ ተቋሙ ሊሆን አይገባም በማለት ነበር ተቋሙን
የተከላከልኩት። በሌሎችም ተቋማት ግለሰቦች ከተቋሙ ዓላማ በመውጣት የሚፈጽሙት ስህተት በእኛም ተቋም
በተመሳሳይ ሁኔታ ተፈጽሟል። ይህ ማለት ግን ግለሰቦች ከተቋም በላይ ናቸው ማለት አይደለም። ስለዚህም ግለሰቦች
በሰሩት ጥፋት በግል መጠየቅ አለባቸው እንጂ በተቋም ደረጃ ስህተቱ ሊታይ አይገባም። ስለዚህም አንድ ሰው በራሱ
መነሻ በፈጸመው ተግባር የተቋም አድርጎ መውሰድ ከሕግም ከሞራልም አንፃር የሚያስኬድ አይመስለኝም።
ሰንደቅ፡- የተከሰስክበት የደብዳቤ ይዘት ሚስጥር በማውጣት የሚል ነው። የሰጠኸው ማስተባበያ ከሚስጥር መጠበቅ
ጋር እንዴት ትገልፀዋለህ?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- በመጀመሪያ ደረጃ ሚስጥር ማባከን ከመጥፎ ፍላጎት (intention) የሚመነጭ ነው። ሚስጥር
የሚባክነው ተቋምን ወይም ግለሰብን ለማጥቃት ከመፈለግ የሚመጣ ክፉ መንፈስ ነው። ከዚህ አንፃር ስትወስደው፣
እኔ በሰንደቅ ጋዜጣ ላይ የሰራሁትን ፕሮግራም የሚመለከት ዜና በመሰራቱ ብቻ ማስተባበያ ሰጠው እንጂ ምን
አጠፈሁ። ከእኔ ጋር ተያያዥነት ያለው ዜና ባይወጣ እኔም ባልተናገርኩ፤ እነሱም ክስ ያሉት ክስ ባልመሰረቱብኝ ነበር።
ስለዚህም የጋዜጠኝነት ሙያዬን (integrity) በሚያጠፉ “አፋኝ” ተብሎ በተሰየመ ሁኔታ ስሜ ጠፍቶ፣ ስሜን
ለመመለስ መከላከሌ ተገቢ ነው ብዬ አምናለሁ። ይህ ከሚስጥር ማባከን ከመጠበቅ ጋር ምን ያገናኘዋል?
ሁለተኛው፣ “የዴሞክራሲ ተቋማት ሚናና የአስፈፃሚው ተቋማት ኃላፊነት” በሚል በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት
የተካሄደው ውይይት ዋናው ዓላማው፣ ውይይቱ ለሕዝብ እንዲቀርብ ነበር። ተደራሽነቱም ለሕዝቡ ነው። ለሕዝቡም
ግልፅ መረጃ ለማቅረብ የተዘጋጀ ውይይት ነበር። ከሁሉ በላይ በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የነበረው የስብሰባ ይዘት፣
የኪራይ ሰብሳቢነት አደጋ በዚህች ሀገር ውስጥ የደረሰበትን ከፍተኛ ደረጃ ለሕዝብ ማሳየት ነበር። ሕዝቡም አደጋውን
በመረዳት ከመንግስት ጎን በመሰለፍ የበኩሉን ድርሻ እንዲወጣ ግንዛቤ ለማስጨበት ያለመ ስብሰባ ነበር። ይህ ታዲያ
ምን ሚስጥር አለው? ሚስጥር ከሆነ መጀመሪያውኑ ሚዲያውን አይጋብዙም ነበር። በወቅቱም ፕሮግራሙ ሲቀረጽም
ሚስጥር ነው ያለ ከፍተኛ የመንግስት ባለስልጣን አልነበረም።
ሌላው በዚህ ተቋም ውስጥ በቆየሁበት የስራ ዘርፎች ሚስጥር ተብለው የሚቀረፁ ስራዎችን ጠንቅቄ አውቃለሁ።
በሚስጥር ደረጃ የተቀረፁ ስራዎችንም ሰርቼ አውቃለሁ። በዚህ ደረጃ የሰራኋቸውን ስራዎች እንኳን ለሶስተኛ ወገን፣
በተቋሙ ውስጥ ማወቅ ከሚገባቸው ሰዎች ውጪ ዉይይት አድርጌም አላውቅም። አለቆቼም ይህን ጠንቅቀው
ያውቁታል።
ሰንደቅ፡- የዲሲፕሊን ኮሚቴው እንደሚለው ከሆነ “በስሜት ያደረኩት ነው” ሲሉ አቶ አዲሱ በኢዲቶሪያል ስብሰባ
ላይ ገልጸዋል ይላል። በዚህ ላይ የእርስዎ አስተያየት ምንድን ነው?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- በነገራችን ላይ የነበረው ኢዲቶሪያል ስብሰባ በአዋጅ ከተሰጠው ስልጣን ብዙ ርቆ የሄደ ነው። ግልፅ
የፖሊስ ምርመራ ነበር የተደረገብኝ። አስራ አራት ከፍተኛ የስራ ኃላፊዎች ባሉበት የተደረገ ስብሰባ ሲሆን አውጣ፣
አታውጣ የሚሉ ጥያቄዎች ነበሩ። እኔ ለማስፈራራት፣ ለማሸማቀቅ የተደረገ ኢዲቶሪያል ስብሰባ ነበር። የቀረበብኝ
ውንጀላ እስከሀገር ክህደት የሚደርስ መሆኑ ነበር የተነገረኝ። የፖለቲካ ይዘት ፈጥረውለት እኔ አንገት ለማስደፋት
በአደባባይ ውጣና ማስተባበያ ስጥ ብለውኛል። የሚገርመው እኔ ነኝ ፕሮግራሙን የቆረጥኩት ያለው አመራር በዚህ
ስብሰባ ውስጥ አንዱ ወቃሽ ሆኖ የተገኘበት ነበር።
ሰንደቅ፡-በዚህ ስብሳባ ደረሰብኝ የሚሉት ጉዳት አለ?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- አለ እንጂ። ከዚህ በፊት የኢዲቶሪያል ስብሳባ የምናደርገው አየር ላይ የዋሉ ፕሮግራሞችን ጠንካራና
ደካማ ጎናቸውን ለመገምገም ነው። ከዚህ ዜና ጋር በተያያዘ የተደረገው ኢዲቶሪያል ግን መንፈሱን የተለየ ነው። የአንድ
ተቋም ኃላፊዎች ተሰብስበው የፖሊስን ስራ በመተካት ያን ሁሉ ወከባ ማስፈራራት ሲፈጥሩ መመልከት በጣም አሳዛኝ
ተግባር ነው። በእኔ ውስጥ የፈጠረው ስሜት ለረጅም ጊዜ ውስጤን ጎድቶታል። በተለይ የኢ.ሬ.ቴ.ድ ተጠሪነቱ ለህዝብ
ተወካዮች ምክር ቤት መሆኑ ይታወቃል። የምክር ቤቱን ውይይት መቁረጡን በግልፅ መናገሩን ሳይፈራ፣ ለምን እኔን
ውይይቱ ተቆርጧል ብልሃል ብሎ ከስራ ሊያሰናብተኝ እንደፈለገ አልገባኝም።
ሰንደቅ፡-በታህሳስ 01 ቀን 2005 ከዲሲፕሊን ኮሚቴው ወጪ በሆነው ደብዳቤ ላይ “ፕሮግራሙን ያዘጋጁት
ባልደረባችን አቶ አዲሱ መሸሻ” የሚል ሲሆን፣ በጥር 20 ቀን 2005 ከዲሲፕሊን ኮሚቴው የወጣው ደብዳቤ
በበኩሉ “ፕሮግራሙን ከ90 በመቶ በላይ የሰራው አቶ ሳሙኤል ከበደ” ናቸው ይላል። ከዲሲፕሊን ኮሚቴው በዚህ
መልኩ ደብዳቤዎቹ ሊዘጋጁ ቻሉ? ፕሮግራሙን የሰራው ማነው ሊባል ይችላል?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- ዲሲፕሊን ኮሚቴው ያወጣው ደብዳቤ እርስ በእርሱ የሚጋጭ ነው። ለክሱ እንዲረዳቸው አንድ
ደብዳቤ በእኔ አዘጋጁ። ለመከላከል እንዲረዳቸው ደግሞ ፕሮግራሙን ከ90 በመቶ በላይ የሰራው አቶ ሳሙኤል ከበደ
ናቸው የሚል ደብዳቤ አዘጋጅ። ይህ በራሱ የሚነግርህ ነገር አለ። በማኛውም ዋጋ እኔ መክሰስ እና ከስራ ማፈናቀል
ለዲሲፕሊን ኮሚቴው የተሰጠው ተልዕኮ ነው። አቶ ሳሙኤል በወቅቱ ትምህርት ላይ ነበሩ። እንዴትም እንደመጡ
አላውቅም።
እውነቱ ግን ጥቅምት 24 ቀን 2005 ዓ.ም. ቅዳሜ ፕሮግራሙን ሰርቼ ሙሉ ዝግጅቱ እሁድ ጥቅምት 25 ቀን
2005 ዓ.ም. ከምሽቱ ሁለት ሰዓት ዜና በኋላ የሚቀርብ መሆኑ ነው። በዚህ ዕለት የሚተላለፍ መሆኑን የሚገልፅ
ከውይይቱ የተወሰዱ አጫጭር ንግግሮች የሚያሳይ ማስታወቂውን /ስፖት/ የሰራሁትም እኔው እራሴ ነኝ።
ሰንደቅ፡- አሁን በዚህ መልስ በእርሶ ላይ የተወሰደው እርምጃ በሌላው ሰራተኛ ላይ የሚያሳድረው ተፅዕኖ ምንድን
ነው?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- ይህ ጥያቄ ከነሳህልኝ በውይይቱ ላይ አንድ የተሰነዘረ ነጥብ ልንገርህ። በዚህ ውይይት ከተሳተፉት
ተሳታፊዎች መካከል የሥነምግባርና የፀረ-ሙስና ኮሚሽን ኮሚሽነር የሆኑት አቶ ዓሊ ሱሌማን አንዱ ናቸው። እሳቸው
ከገጠማቸው አስቸጋሪ የፀረ-ሙስና ትግል ሲገልፁ፤ “የመልካም አስተዳደርን ለማስፈን የሚታገሉ እና የሙስና
ተግባራትን የጠቆሙና ያጋለጡ ሰዎች በአለቆቻቸው የተለያዩ አስተዳደራዊ እርምጃዎች እየተወሰዱባቸው ቤሰቦቻቸው
ተበትነዋል። በዚህም የተነሳ እነዚህ ግለሰቦች ምነው ይህን ባልተናገርኩ እያሉ አንገታቸውን ደፍተው ተሸማቀው
እየሄዱ ነው። እነዚህ ሃይሎች ገነው ወጥተው ለፀረ-ሙስና ትግል የተሰለፉ ኃይሎች ግን አንገታቸውን ደፍተው
ይገኛሉ” ነበር ያሉት።
ሰንደቅ፡- አሁን እርሶ ላይ የደረሰውን ነገር ከዚህ ከአቶ አሊ ሱሌይማን አባባል ጋር እንዴት ያስታርቁታል?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- የኮሚሽነሩን አስተያየት በእኔ ላይ መፈጸሙን ስመለከት በጣም አስገርሞኛል። ምክንያቱም
በውይይቱ ላይ ተገኝቼ የቀረጽኩት ውይይቱን ለሕዝብ ለማቅረብ እንጂ፣ በዚህ የውይይት ፕሮግራም መቆራርጥ መነሻ
እና በመልካም አስተዳደር ዕጦት ሰለባ ለመሆን አልነበረም። የሆነው ግን በእውነት አስገራሚ ነው። ከስራ
ተፈናቅያለሁ። ልጆቼን ለጊዜው ለወላጆቼ ሰጥቻለሁ። ባለቤቴን ከፍዬ ነው፤ የማስተምረው። የፓርላማውን ውይይት
በፈለጉት መንገድ የቆረጡት ግን ደረታቸውን ነፍተው ለእኔ የስንብት ደብዳቤ ፅፈው ሰጥተውኛል። ኮሚሽነሩም ያሉት
ከላይ የዘረዘርኳቸውን ሂደቶች ነበር። ለእሳቸው አስተያየት ከእኔ በላይ ማረጋገጫ ማን ሊያቀርብ ይችላል?
እዚህ ላይ ማወቅ ያለብህ በጋዜጣችሁ ዝግጅት ክፍል ይህን እድል አግኝቼ ለመናገር ቻልኩ እንጂ ስንቶቹ የሆዳቸውን
ይዘው የቢሮክራቶች ሰለባ ሆነው ቁጭ ማለታቸውን መዘንጋት የለብንም።
ሰንደቅ፡- ተጠሪነታችሁ ለህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ነው። አሁን ደርሶብኛል የምትለውን የመልካም አስተዳደር
ችግር በአካል ሄደህ ለህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የባህል፣ የቱሪዝምና መገናኛ ብዙሃን ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ
ያመለከትከው ነገር የለም?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- በመጀመሪያ የወሰድኩት እርምጃ እራሴን ማረጋጋት ነበር። በዚህ ጉዳይ አንተ ሶስተኛ ወገን ስለሆንክ
እንጂ የተፈጠረው ሁኔታ እጅግ ድፍረት የተሞላበት ነው። መዋሸት የማልፈልገው ከስራ ተሰናብተሃል የሚለውን
ውሳኔ ስሰማ ደንግጫለሁ።
ሰንደቅ፡- ለምን?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- ምክንያቱም የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ለጠራው ስብሳባ ታማኝ ባለመሆኑ ይቅርታ መጠየቅ
የነበረበት ኢ.ቴ.ሬ.ድ ነው። ይህን የምለው የእኛ ተቋም አስፈፃሚ መስሪያቤት በመሆኑ ተጠሪ ለሆነበት ተቋም በሰራው
ስህተት ይቅርታ መጠየቅ ይገባዋል የሚል እምነት ስለነበረኝ ነው። የሆነው ግን የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ውይይት
በአግባቡ አልተስተናገደም የሚል መከራከሪያ ባነሳሁት ግለሰብ ላይ፣ የስራ ስንብት ደብዳቤ ሲሰጥ ምን ሊሰማህ
ይችላል። እንደዚህ ዓይነት ድፍረት የተሞላበት እርምጃ እንዴት ይወስዳሉ ብለህ ትገምታለህ። ስለዚህም ግራና ቀኙን
ለመመልከትና የተፈጠረብኝን ጫና ለመርሳት ወደ ሆነ ቦታ ዞር ማለትን ነበር የመረጥኩት።
ሰንደቅ፡- ከህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በዚህ ጉዳይ ምን ትጠብቃለህ?
ጋዜጠኛ አዲሱ፡- የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በዚህ ጉዳይ ላይ ከእኔ ስራ መፈናቀል በላይ አጀንዳ ያለው
ይመስለኛል። ምክንያቱም ለህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ተጠሪ የሆነ ተቋም፣ በምን ምክንያት ውይይቱን ሊቆርጠው
ይችላል? ውይይቱ መቆረጡንም ምክር ቤቱ ያውቃል። እዚህ ላይ የሚነሳው ጥያቄ ምክር ቤቱ ውይይቱ እየተቆራረጠ
መቅረቡን እንደሚያውቅ እየታወቀ፣ ለምን የሃሰት መረጃ እንዳቀረብኩ ተቆጥሮ ከስራ ገበታዬ እስናበታለሁ?
የፓርላማው ውይይት በትክክል አለመዘገቡን በመቃወም ምላሽ መስጠቴ ዋጋው ከስራ መሰናበት ከሆነ፣ ከእኔ የስራ
ዋስትና በላይ ፓርላማው ሊመለከተው የሚገባ ጉዳይ ነው። ይህን መሰል ብልሹ የመልካም አስተዳደር ከተለመደ
ተቋሙም ወዴት እየሄደ እንደሆነ ቆም ብሎ ማሰብ ተገቢ ይመስለኛል።¾
(ምንጭ፡- ሰንደቅ ጋዜጣ 8ኛ ዓመት ቁጥር 411 ሀምሌ 17/2005)

አ.አ በግድግዳ ጽሁፎች (ግራፊቲ) ተሸፍና አደረች

ድምፃችን ይሰማ እንደዘገበው እሁድ ምሽት ለሰኞ አጥቢያ በአዲስ አበባ የተለያዩ አካባቢዎች የሚገኙ ቦታዎች የሙስሊሙን ህብረተሰብ ጥያቄዎች
በሚያንጸባርቁ ጥቅሶች ተጽፎባቸው አደሩ፡፡ በከተማዋ የተለያዩ መንገዶች፣ የመንገድ አካፋዮች እና አጥሮች ላይ
መንግስት ሕገ መንግሰቱን እንዲያከብርና በእምነት ጣልቃ መግባቱን እንዲያቆም የሚጠይቁ ጽሁፎች በትላልቅ ቁመት
ለህዝብ በሚታይ መልኩ ተጽፈው የተገኙ ሲሆን ይህ በተጻፈባቸው ቦታዎችም ሰዎች ሁኔታውን በትኩረትና በግርምት
ሲመለከቱ እንደነበር ታውቋል፡፡
በካዛንቺስ፣
በጦርሀይሎች በውንጌት አስኮ መንገድ እንዲሁም ገና በውል ባልታወቁ ቦታዎች ደምጻችን ይሰማ፣ ኮሚቴው ይፈታ፣ ሕገ
መንግስቱ ይከበር፣ ጥያቄያችን ይመለስ፣ በእምነታችን ጣልቃ
ግቡብን የሚሉ ጽሁፎች ተጽፈው የታዩ ሲሆን በካባቢው የሚገኙ የወረዳ አስተዳደሮችም በተፈጠረው ነገር
በመደናገጥ ጽሁፎቹን ለማጥፋት ጥረት እያደረጉ ይገኛል፡፡ የጎዳና እና የግድግዳ ጽሁፎች በአለም የታወቁ የመቃወሚያ
ዘዴዎች በመሆናቸው ህብረተሰቡ መልእክቱን ለሚመለከተው አካል ለማድረስ የሚጠቀምባቸው ናቸው፡፡
ሙስሊሙ ህብረተሰብ ሕጋዊ የመብት ጥያቄዎቹን አግባብ ባለው መልኩ ለመንግስት ሲያቀርብ እንደነበር የሚታወቅ
ሲሆን አሁንም በዚህ እርምጃው በመቀጠልና ወደ ሌላ ሂደትም በመሸጋገር መንግስት ለሚወስዳቸው ማንኛውም
እርምጃዎች እጅ እንደማይሰጥ በማሳየት ላይ የሚገኝ መሆኑን ይህ የዛሬ ክስተት ምስክርነቱን ሰጥቷል፡፡ መንግስት
የሙስሊሙን ጥያቄ ከመመለስ ይልቅ ሙስሊሙን በአክራነትና አሸባሪነት በመፈረጅ ላይ የሚገኝ ቢሆንም ሙስሊሙ
ህብረተሰብ በተገኙት አጋጣሚዎች ሁሉ ድምጹን ለማሰማትና መንግስት ምላሹን እንዲሰጥ ለማድረግ ጥረቶች
በማድረግ ላይ ይገኛል፡፡

በዚህ አይነቱስልትም ሆነ በሌሎች ሰላማዊ መንገዶችና የመታገያ ስልቶች የሙስሊሙን ህብረተሰብ ሕጋዊ ጥቄዎች ብቻ
የሚያንጸባርቁና ከትግሉ መንፈስ ያልወጡ መልእክቶች ሊተላለፉበት እንደሚችሉ ይታሰባል፡፡

የመለስ ፋውንዴሽን ቦርድ ሰበሳቢ የሆኑት ሴትዮ ምን አሉ (yared elias)

እውነት እኮ ነው ሴትየዋ ወ/ሮ አዜብ  ምን ነካቸው መለስን በህብረተሰቡ ውስጥ ይበልጥ ለማስተዋወቅ በመጽሃፍ፣ በዶክመንተሪ እና መሰል መንገዶች እንደሚሰራ ተናገሩ።

 እንዴ ቆይ ቆይ ሌላ መለስ  ዜናዊ  አምጥተው ሊያስተዋውቁን ነው ወይስ ያ ምርጫው ተጭበርብሯል በሚል የዘንባባ ዝንጣፊ ይዘው ለተቃውሞ አደባባይ በወጡ ልጆች ላይ ታንክ በማሰማራት በአልሞ ተኳሾች ሕይወታቸው የነጠቀውን  ወይም ያስነጠቀውን መለስ አልያስ መጉላላት ስቃይ እስራትና በዘር ላይ የተመሠረተውን ሥርዓታቸውን ያቆየውን መለስ ወይንስ በኢትዮ ኤርትራ ጦርነት በከንቱ  የስንቱ ወንድማማች ህይወት ደም ያስፈሰሰውን መለስ እንደገና ደግሞስ የበደኖውንና የጋምቤላውን እልቂት ዘር ከዘር እንዲለያይ ያደረገውን መለስ የትኛውን ነው የሚሉት ሴትየዋ ? መቼም አብደው ካልሆነ በስተቀር ስለ መለስ ዜናዊ አስቀያሚ ኢፍትሃዊ አገዛዝ አይደለም 22 ዓመት ሙሉ በውስጡ ኢሳት የሚንቦገቦገው ኢትዮጵያዊ ህዝብ ይቅርና መላው አለም መለስ ምን ሰርቶ እንዳለፈ ያውቃል ።
እሺ የሙስና እናት ከዚህ ሌላ የሚሉት ነገር ይኖር ይሆን ? ሴትየዋ ይህ አባባሏ ምን ያህል ለኢትዮጵያ ህዝብ ያላትን ንቀት ፍንትው አድርጎ የሚያሳይ ይመስለኛል ማን ነው የሷን ወሬ የሚያዳምጠው ምን አለ የሰዉን ቁስል ባትነካካው ህዝቡ የኢትዮጵያ ህዝብ በመሆኑ የሞተ ሰው አይወቀስም ብሎ መሰለኝ ዝም ያለው የሴትየዋ ንቀት ግን የአቶ መለስን አስክሬን ከመቃብር ውስጥ አውጥቶ በ22 ዓመት ታሪክ ኢትዮጵያ ውስጥ ለደረሰው ህዝብ እልቂት እስራት እንግልት ስደት ዘር ከዘር በመከፋፈል የኑሮ ውጣ ውረድ በዚህ ሁሉ ነገር ለፍርድ እንዲቀርብ ባለማድረጉ የተናደደች ነው የሚመስለው እውነት እውነት አቶ መለስ በህይወት ቢኖሩ እኮ የኢትዮጵያ እናት እንባ በቁማቸው ነበር የሚጨርሳቸው  ምነው እያለቀም ነበር እኮ የመጨረሻ ሰሞን የነበረው ፎቶ ይናገር ነበር እኮ ለመሆኑ ግን ይሄንን ዘነጉት እንዴ እንደወም ተመስገን ማለት የነበረባት  እንኳን ከዚህ ሁሉ ጭንቀት አቶ መለስ ተገላገሉ እኔንም እንደሱ የያዘኝ ነገር ቶሎ ይውሰደኝ ብሎ መጸለይ ነው የሚያዋጣው ወየው ለራሴ ማለት አውን ነው በኢትዮጵያ ህዝብ ላይ እንዳላገጡ አይቀሩም ። 
በመጨረሻም እኚው ሴትዮ እንደገና በሙስና የሰረቁት ነገር አልበቃ ብሎሃቸው የኢትዮጵያን ህዝብ ድጋሚ በግልጽ ሊሰርቁት ይኧው የፈረደበት ፋውንዴሽን ላይ ህብረተሰቡ በተለያየ መንገድ ለመሳተፍ የሚፈልጉ እንዳሉ በማሰብም በ ኤስ ኤም ኤስ መልእክት ከ2 ብር ጀምሮ እስከ 1መቶ ብር ድረስ ወዲ በሉ እንዲሁም ከዚህ በላይ መሳተፍ ለሚፈልጉ ደግሞ በአዲስ አበባና ክልል ከተሞች የባንክ አካውንት በመክፈት እንዲሳተፉ ለማድረግ ታስቧል እያሉ ነው። ግና  እንደው ማን ይሙት እርሳቸው ያላቸው ብር ለተባለው ነገር እሃ እሃ እሃ እረስቼው ለካስ አቶ መለስ  እራሱ በፔሮል ነበር ብር የሚወስዱት ብለዋል ነበር ሁለት አፍ ሆነው የኢትዮጵያን ህዝብ እንዳያስቀየሙት ግን እኔ ለወይዘሮዋ የምመክራቸው ያው የኢትዮጵያ ህዝብ ውስጥ በዚህ 22 ዓመት ውስጥ የነደደው ኢሳት የጠፋ መስሎት ያለ የሌለ ቢዘላብዱ የሚጠቅም ነገር አይኖርም አውንም በዚህ ኢትዮጵያ እናት ውስጥ የሚንቦገቦገው ኢሳት የርሶን አይደለም የግብርሃበርሆን ሁሉ በቁም አቃጥሎ ምን አቃጥሎ ብቻ አሳርሮ ይጨርሳቸዋል ። አሁንም ግን ሞት ለእናንተ እና ለእናንተ ።
ኢትዮጵያ ለዘላለም ትኖራለች ትኑር
yared elias 
telemark
(yayazuf@gmail.com)

Ethiopian man hangs himself in Sanaa, Yemen 18 years and older

ቅዳሜ ‹‹ፋክት›› በተሰኘ መፅሄት ይዋጃል “ተመስገን ደሳለኝ”

ተመስገን ደሳለኝ

‹‹ሲመቸኝ ዝም ብል፣ ዝም ያልኩ መስሎታል፣
ሲታሰብ ነው እንጂ ዝም ማለት የታል፡፡››

እነሆም ይህ የዮፍታሔ ንጉሴ ስንኝ ‹‹የት ጠፋህ?›› ብለው ለተጨነቁልኝ ወዳጅ ዘመድ መላሽ ይሆን ዘንድ ወደድኩ፤

የነገው ቅዳሜ ‹‹ፋክት›› በተሰኘ መፅሄት ይዋጃልና አንባቢያኖቻችን ሆይ ደስታችን ደስታችው ይሁን! ይህ መፅሄት ባለፈው ዓመት ለሶስት ጊዜ ያህል ከታተመ በኋላ በኪሳራ የተዘጋ ነበር፤ አሁን ትንሳኤው ሆኖለት የሚከተሉትን አምደኞች አሰባስቦ ተመልሷል፡፡

1.ፕ/ር መስፍን ወ/ማርያም፡-

ሀ/ የመንግስትን ስም ማጥፋት፤ ክቡርነታቸው ናቸው መንግስት?
ለ/ ምንም ይሁን ምን፣ የትም ይሁን የት አበሻ መናገር ይወዳል
(ሁለት የተለያየ ፅሁፍ)

2.ተመስገን ደሳለኝ፡-

ሀ/ ብርቱው ሰው! /The Iron Man/
ለ/ ኢህአፓና የገሀነም ቅፅሩ!
(ሁለት የተለያየ ፅሁፍ)

3.ሙሉነህ አያሌው፡- ለውጥ አለ ወይንስ…?

4.ሐይለመስቀል በሸዋምየለ፡- በብሄርተኛ ልሂቃን የምትታመስ አገር

5.ዳዊት ታደሰ፡- ኡጃማ፡ የብርቱካን መንገድ

6.አቤ ቶኪቻው፡- ሀገራችንን ኢህአዴግ አክራሪነት እንደሚያሰጋት ተሰጋ!

7.ደ/ር በድሉ ወቅጅራ፡- ሀገሬ ገመናሽ (ክፍል አራት)

8.ብርሃኑ ደቦጭ፡- የመለስ ውርሶችና ለሀልዮት የማይመቸው የኢህአዴግ ተፈጥሮ

9.እንዳለጌታ ከበደ፡- ቆራሌው፡- ነባር ልሂቃንን ፍለጋ

10.ቴውድሮስ ተ/አረጋይ፡- ለጌኛዎቹ ሳር ስጧቸው

እና የተለያዩ ፀሀፊያን ተሳትፈውበታል፡፡ ከዚህ በኋላም ዘውትር ቅዳሜ በየሳምንቱ አንባቢያን እጅ ትደርሳለች ብዬ ተስፋ አደርጋለሁ፡፡

ማስታወሻ ለሪፖርተር ጋዜጣ

ሐምሌ አስር ረቡዕ በወጣው ህትመት ላይ ‹‹‹የነፃነት ዋጋ ስንት ነው?› ዥንጉርጉርነት›› በሚል ርዕስ በተለይ ደግሞ ‹‹ያላነበቡ ገምጋሚዎች›› በምትለው ግልገል ርዕስ ስር የተካተተው ሃሳብ ቅንነት የጎደላው ብቻ ሳይሆን ፍፁም በሬ ወለደ መሆኑን ስገልፅ ከጥልቅ ሀዘን ጋር ነው፡፡ በዕለቱ አቶ ግርማ ሰይፉ ‹‹የነፃነት ዋጋ ስንት ነው?›› በሚል ርዕስ ያሳተመው መፅሀፍ የምረቃ ፕሮግራም በውሃ ልማት አዳራሽ መካሄዱ እውነት ቢሆንም እኔ የተገኘሁት የመፅሀፉ ገምጋሚ ተደርጌ እንደሆነ የተገለፀው ግን ውሸት ነው፤ ምክንያቱም የእኔ ድርሻ ከመፅሀፉ ውጪ ያለውን የግርማን ስራዎችና ወቅታዊ ሁኔታ ላይ መናገር ብቻ መሆኑን አስቀድሜ ከአዘጋጆቹ ጋር ስምምነት ላይ ደርሼአለሁ፡፡ የመድረክ መሪውም መፅሀፉ ትላንት ማታ እንደደረሰኝና እንዳላነበብኩት ተናግሮ ነው ወደ መነጋገሪያው የጋበዘኝ፤ እኔም መፃሀፉ ትላንት ምሽት እንደደረሰኝና ለማንበብ እንዳልቻልኩ ከተናገርኩ በኋላ፤ ምንም እንኳ ከመፅሀፉ ውጪ ባሉ ጉዳዮች ላይ ተናጋሪ ሆኜ ብጋበዝም፣ በቂ ምክንያት ቢኖረኝም ሳለናበው በመምጣቴ እናንተን ይቅርታ መጠየቅ ተገቢ ሆኖ ስላገኘሁት ‹‹ይቅርታ እጠይቃለሁ›› በሚል መግቢያነው ንግግሬን የጀመርኩት፡፡

ታዲያ ሀቁ ይህ ሆኖ ሳለ ሪፖርተር ጋዜጣ ከየት አምጥቶት ይሆን ‹‹ይህንን መፅሀፍ የገመገሙት ዶ/ር ኃይሉ አርዓያና ጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ ናቸው›› ያለው? ስለቀጣዩ ምርጫ ዋጋ ቢስነትም የተናገርኩት መፅሀፉን ጠቅሼ ሳይሆን ከስርዓቱ ጉልበተኝነት ተነስቼ መሆኑንም ሪፖርተር እንዴት ሊሳተው እንደቻለ ግራ አጋቢ ነው፡፡ ‹‹ተቃዋሚዎች ለመሞት እንጂ ለመግደል አልተዘጋጁም›› የሚል ቃል እንዳልወጣኝም በአዳራሹ የተሰበሰበው ሰው ሁሉ የሚያውቀው ነው፤ (በነገራችን ላይ ይህንን የምለው ከፍርሃት አይደለም፤ ውሸት ስለሆነ ብቻ ነው) እኔ በዕለቱ የተናገርኩት ‹‹ለስርዓት ለውጥ ምርጫን የግድ ጠብቁ የሚል ህግ የለም፤ አገዛዙ ካልተመቸን አደባባይ ወጥተን ቤተ-መንግስቱን ነቅንቀን ለውጥ ማምጣት አለብን፤ ይህ ማንም የማይሰጥን፣ ማንም የማይነሳን መብታችን ነው፤ መልካምነቱ ደግሞ በሰላማዊ ትግል ውስጥ መሞት እንጂ መግደል የለም፤ መታሰር እንጂ ማሰር የለም፤ አካል መጉደል እንጂ አካል ማጉደል የለም፤ መዘረፍ እንጂ መዝረፍ የለም…›› ነው ያልኩት፡፡ ከሁሉም የሚገርመው የጋዜጣው ነጭ ውሸት ‹‹‹በ2006 ዓ.ም ተቃዋሚዎችን ከውጪ ሆነን ከማየት ወጥተን ትግሉን እናፋፍመው› የሚለው ንግግሩ በከፍተኛ ጭብጨባ የታጀበ ነበር፡፡ በማጠናቀቂያ አስተያየቱም ‹መፅሀፉን ባላነበውም ዶ/ር ኃይሉ አርዓያ እንደነገሩን…› ሲል ሲያጨበጭቡለት የነበሩትን ታዳሚዎች ያሳዘነ ነበር፡፡ በወቅቱ ሪፖርተር ያነጋገራቸው አስተያየት ሰጪዎችም ይህንን ቅሬታ ነው የገለፁት›› የሚለው ነው፤ መቼም እነዚህ ሰዎች ኢቲቪ ‹‹አንዳንድ ነዋሪዎች…›› እያለ የሚጠቅሳቸው ስም፣ ፆታ፣ አድራሻ፣ ዜግነት ያሌላቸው፣ እነዛ የማይጨበጡት፣ የማይዳሰሱት፣ የማይናገሩት… ሰዎች ካልሆኑ በቀረ ዕድምተኞቹ የተናገርኩትን በሚገባ ሰምተዋል፡፡

በመጨረሻም ስለማይመቸኝ መከራከሪያ፡-

ሪፖርተር በወቅቱ ያነጋገራቸው ሰዎች ‹‹ተቃዋሚ ነው ወይስ ጋዜጠኛ?›› የሚል ግርምት የሚያጭር ጥያቄ እንዳቀረቡለት ገለጿል፡፡ ይህ ግን ምን ማለት ነው? ጋዜጠኛ ሀገር የለውም፣ የፖለቲካ አቋም የለውም ያለውስ ማን ነው? እሺ! ሌላው ይቅር ይህ ሁሉ የመንግስት እና ‹‹ቅምጥ›› ጋዜጠኛ ‹‹ኢህአዴግ ጌታ ነው›› ሲል መዋሉን ስለምን ሪፖርተርን አላሳሰበውም? ወይስ ጋዜጠኛ የስርዓቱ ደጋፊ ብቻ ነው መሆን የሚችለው የሚል አመክንዮ አለ?

የሆነ ሆኖ አዎ! እኔ ጋዜጠኛ ነኝ፤ አዎ! የስርዓት ለውጥ የሚፈልግ የገዥው ፓርቲ ተቃዋሚ ነኝ-ሀገሬን እየገዳለት ነውና፤ አዎ! አደባባይ መውጣት ከምርጫም ይሁን ከሌላ በላይ ቅድሚያ እንደሚሰጠው ደጋግሜ እናገራለሁ፤ በ2007 ዓ.ም ለሚደረገው ምርጫም (ምን አልባት ኢህአዴግ በእኛ ድክመት እስካዛ ድርስ ከቆየ ማለቴ ነው) ፕ/ር መርጋ በቃና የሚመራውን ምርጫ ቦርድ ተማምኜ በፍፁም የምርጫ ካርድ አልወስድም፡፡ ምክንያቱም አደባባይ በመውጣት መሬት አርድ ህዝባዊ ንቅናቄ ፈጥሮ ለውጥ ለማምጣት እንጂ ለመምረጥና ለመጭበርበር አልተዘጋጀውምና፤ በአናቱም እውነት እውነት እላቸኋላሁ ከዚህ በኋላ ታሪክ ለመቀየር ብዙ እንጠብቅም፡፡

ድል ለኢትዮጵያ ህዝብ!

ከፍተኛ የሙስና ወንጀል ሲጋለጥ

ከኢየሩሳሌም አርአያ

Ethiopian Australian 15 Years old Obsa shot and killed 13-year-old Fenet Dinku by accident

Mother fears for teenage son held in a distant prison

Caroline Zielinski, TheAge.com.au

When 15-year-old Obsa Paulos Gudina traveled to Ethiopia in January, he expected to spend time reconnecting with his family. Instead, he finds himself in an adult prison facing a long jail sentence for what his mother says was a tragic accident.

Invited by his older sister to stay at her home while he completed a three-month photography course, Obsa, an Australian citizen, was excited to see his birth country again and to spend time with his nephews and nieces. However, just as he was preparing to return to Australia, his holiday went horribly wrong.
On April 16, Obsa and a friend were getting ready for a birthday party while his nieces, nephews and the housekeeper watched television in the main bedroom. Obsa's mother, Tsehai Atomsa, told Fairfax Media through an interpreter that her son had entered the room to search for his phone charger and found a gun in the drawer of a bedside table.
''He just started handling it, playing with it. My son was pointing the gun at the wall … and then, by accident, the gun shot off and hit my granddaughter in the neck,'' Ms Atomsa said through tears at her western suburbs home. Despite being taken immediately to hospital, 13-year-old Fenet Dinku died 45 minutes later.

After Fenet's death, Obsa's family informed the Australian embassy in Addis Ababa that he had been arrested for homicide. Ms Atomsa said that John Newman, the Australian deputy head of mission and counsellor, visited her son every Tuesday.
''My son is getting support from him and food, because there's no good food there,'' she said.
Ms Atomsa said it was impossible to contact her son as access to prisoners in Ethiopia was restricted. ''We have no right to contact him by telephone, either in Ethiopia or from Australia. If I was in Ethiopia, I would be standing behind the fence of the prison trying to speak to him like that.''
Until recently, Ms Atomsa's only contact with Obsa was through Mr Newman's secretary. However, she can now speak to Obsa's lawyer in Ethiopia, Taffesse Gebremedhin.
She said she was very worried about her son as ''in Ethiopia, the legal system is different to here''.
''For example, the right to be represented and considered innocent until proven guilty is not like in Australia,'' she said. ''I appreciate the [Australian government's] help, and they are trying their best. This is not a criminal act, I believe, just an accident.''
Mr Gebremedhin agrees, saying Obsa had no motive to kill his 13-year-old niece.
''He came from Australia to pass the Christmas vacation period with family. He was living in his sister's house the whole time, and they ate dinner, lunch and sat at the same table every day. They were friendly and played together all the time,'' he said.
Mr Gebremedhin said he was sure the witnesses would not testify against Obsa.
''There are four witnesses - the children, the housekeeper and the father, even though he was not there at the time - but I am sure that not one of them will give the testimony that Obsa did it intentionally,'' he said.
''I strongly believe there is no negligence. An accident is an accident in any jurisdiction - it is not a criminal offence.''
Ms Atomsa said her family was deeply concerned about Obsa's wellbeing. ''He has suffered a severe depression and is regretting what happened. We are concerned about him committing suicide,'' she said tearfully.
But Mr Gebremedhin said Obsa's mental and physical health had improved since his mother visited Ethiopia earlier in the year.
''Previously he was in a very bad, overcrowded cell, and he was depressed. But now [since he has been moved to a different cell] his state of mind has improved.''
Obsa was granted a session with the prison counsellor on June 21 after consular officials lodged a request. They have also attended two hearings, on April 23 and May 17, but were denied access to a hearing on April 30.
Fenet's mother, Obsa's older sister, has not been in contact with Ms Atomsa throughout the ordeal. ''She's in Washington DC and we haven't heard from her - no contact by telephone or anything,'' Ms Atomsa said
She said the family had all ''forgiven each other'' and everyone was sure ''it wasn't deliberate, but a terrible accident''.
Obsa is being held in the federal prison in Kaliti after being charged with ordinary homicide, which carries a sentence of five to 20 years' imprisonment.
New Hope Foundation settlement co-ordinator Heidi Zwick said the organisation hoped to raise funds to help Ms Atomsa return for her son's court hearing on July 31.
''We hope to raise money for the flight initially, and then for legal fees,'' she said.
Ms Zwick said the legal fees would be about $10,000, and it would cost almost $2000 for Ms Atomsa - who lives in public housing and is on a disability support payment - to travel to Ethiopia. Other obstacles include her failing health, which is ''deteriorating and has been exacerbated'' by the ordeal.
This is not the first tragedy that Ms Atomsa has suffered. Migrating to Australia as a widow with four children in 2006, she had experienced torture, imprisonment and the loss of her husband and other children in Ethiopia.
In Australia she had to cope with being a single parent while navigating a foreign language and culture and struggling with the mental and physical anguish from torture.
Anyone wishing to donate money to Ms Atomsa can do so via the New Hope Foundation atwww.newhope.asn.au, or on 9510 5877.

የሚወለዱበት፣ የሚሞቱለትና የሚሞቱበት መሬት (ፕሮፌሰር መስፍን ወልደ ማርያም)

ኢትዮጵያን ለ3 ቀናት የጎበኘው የአውሮፓ ፓርላማ የሰብዓዊ መብት ልዑካን ቡድን ጋዜጠኞችና ፖለቲከኞች የተያዙበትን እስርቤት እንዳይጎበኝ ተከለለ ።

ፀረ ሽብር የተባለውን ደንብ ነቅፈናል። አንቀጹ የሚያሻማ፣ ግልጽ ባልሆኑ አንቀጾች የተቀመጠ ነው። ሰዎች በዚህ ሳቢያ ራሥረዋል። ስለሆነም የህግ አውጪው ፣ ተርጓሚውና አስፈጻሚው ዘርፍ ፤ ነጻነት በተሃድሶ ለውጥ ሊቀየር ብለን እናስባለን ። በአጠቃላይ በኢትዮጵያ እሥር ቤቶች የታሣሪዎች ይዞታ እንዲታይ የሚል አቋም ነው ያለው ።

ኢትዮጵያን ለ3 ቀናት የጎበኘው የአውሮፓ ፓርላማ የሰብዓዊ መብት ልዑካን ቡድን ጋዜጠኞችና ፖለቲከኞች የተያዙበትን እስርቤት እንዳይጎበኝ ተከለለ ። ከአዲስ አበባ የወጡ ዘገባዎች እንዳመለከቱት ቡድኑ እስር ቤቱን እንዲጎበኝ ፈቃድ አግኝቶ ነበር ። የልዑካን ቡድኑ የኢትዮጵያ መንግሥት የታሰሩትን ጋዜጠኞችና ፖለቲከኞች እንዲፈታ ጠይቋል ።  በጀርመን የአረንጓዴ ፓርቲ አባልና የአውሮፓ ፓርላማ የሰብዓዊ መብት ንዑስ ኮሚቴ ሊቀ መንበር ወ/ት ባርባራ ሎህቢላር የተመራው ይኽው የልዑካን ቡድን ከትናንት በስተያ እሰከዛሬ አዲስ አበባ ውስጥ ከአፍሪቃ ህብረት ባለሥልጣናት ከኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ከፓርላማው አፈ ጉባኤ እንዲሁም ከሰብዓዊ መብት ኮሚሽንና ከሰብዓዊ መብት ተሟጋቾች ጋር በኢትዮጵያ የሰብዓዊ መብት ይዞታ ላይ ተወያይቷል ። በኢትዮጵያ የሰብአዊ መብት ይዞታ እንዳነጋገረ አለ። በኢትዮጵያ የሚሆነው ነገር ሁሉ በውጭ መንግሥታት ዐይንም ያታያል።

የሽትራስቡርጉ የአውሮፓ ፓርላማ

በመሆኑም፤ የአውሮፓ ፓርላማ የሰብአዊ መብት ንዑስ ኮሚቴ ፤ በጀርመናዊቷ ባልደረባቸው ባርብራ ሎህቢለር መሪነት አዲስ አበባ ውስጥ ከኢትዮጵያ መንግሥት ባለሥልጣናት ጋር ተነጋግሯል። ሎህቢለር፤ ኢትዮጵያ ውስጥ በኤኮኖሚ፤ ማኅበራዊ ኑሮ፣ ባህል፣ በተለይ ትምህርትን በመሳሰሉት መሻሻል መታየቱን ተገንዝበናል ነው ያሉት። አዎንታዊ ያልሆነውን ገጽ ስንመረምር ፣ብዙዎቹ የመንግሥት ያልሆኑ ድርጅቶች በተለይ በልማትና ሰብአዊ መብት ጥበቃ ላይ ያተኮሩት ፣ አሳሪ በሆነ ድንጋጌ ፍጹም መሥራት በማይቻልበት ሁኔታ መገፋታቸውን ለመመሥከር ችለናል ብለዋል። ደንቡን ይለውጡት ዘንድ ለባለሥልጣናቱ ነግረናቸዋል። ከሰብአዊ መብት ኮሚሽኑም ጋር ተነጋግረናል። ግን ነጻ መሆኑ አጠያያቂ ነው። ነጻው መገናኛ ብዙኀን፣ችግር እንዳጋጠመው ነው። የመንግሥትን አመራር ዘይቤ ለሚተቹ ጋዜጠኞችም አደጋ አለው። የተለያዩ ሥርጭቶችን ፣ የ DW ን መታፈን ጭምር አንስተን ተነጋግረናል። ፀረ ሽብር የተባለውን ደንብ ነቅፈናል። አንቀጹ የሚያሻማ፣ ግልጽ ባልሆኑ አንቀጾች የተቀመጠ ነው። ሰዎች በዚህ ሳቢያ ራሥረዋል። ስለሆነም የህግ አውጪው ፣ ተርጓሚውና አስፈጻሚው ዘርፍ ፤ ነጻነት በተሃድሶ ለውጥ ሊቀየር ብለን እናስባለን ። በአጠቃላይ በኢትዮጵያ እሥር ቤቶች የታሣሪዎች ይዞታ እንዲታይ የሚል አቋም ነው ያለው ። እንዲሁም ፍጹም ፍትሃዊ ያልሆነ የፍርድ ቤት ምርመራ ተካሂዶ እሥራት የተበየነባቸው ዜጎችም እንዲለቀቁ መጠየቃቸውን ነው የጠቆሙት ። በውይይቱ ወቅት ባለሥልጣናት ስለ ህገ መንግሥት ባያወሱም አከራካሪው ነጥብ ምን እንደነበረ ባራባራ ሎህቢለር ገልፀዋል

ባርብራ ኦኽቢለር

«ጥያቄው እና የሐሳብ ልዩነት ያለን ከአንዳንድ የህገ-መንግሥቱ አንቀጾች አተረጓጓም(በተግባር የማዋል ጉዳይ ነው ። እነርሱ የመንግሥት ስላልሆኑ ድርጅቶች ሲወሳ ሐቀኛ ነፃ ድርጅቶች አይደሉም ። በህብረተሰቡ ውስጥ አክራሪ አመለካከት ከሚያራምዱ ጋር ግንኙነት ያላቸው በመሆናቸው እንታገላቸዋለን ነው ያሉት ። ከሲብሉ ማህበረሰብ ጋር በዛ ያሉ ስብሰባዎች ማድረግ ችለናል እነርሱም ያደረግነውን ዓይነት ጉብኝት እንድንገፋበትና የኢትዮጵያን ጉዳይ ተመልሰን ለአውሮፓ ህብረትና በአጠቃላይ በዓለም ዓቀፍ ደረጃ እንድናሳውቅ ጠይቀውናል ። » የተቃውሞ ፓርቲ ደጋፊዎች ለሠላማዊ ሠልፍ ሲዘጋጁ የማዋከብ እርምጃ እንደሚወሰድ እንቅፋትም እንደሚያጋጥማቸው ሲናገሩ ተሰምቷል ። ያም ሆኖ በሳምንቱ ማለቂያ ላይ ሰልፋቸውን አካሂደዋል ። ይህ መንግሥት የዴሞክራሲውን በር ገርበብ ማድረጉን የሚያሳይ ወይስ የማስመሰል ተግባር ነው ? ከርስዎ ግንዛቤ በመነሳት ምን ይላሉ ? « የፖለቲካ ፓርቲ አባላት የሆኑ ሰዎች በራሪ ወረቀቶችን በማሰራጨታቸው አርባው ተይዘው መታሠራቸው ተነግሯል እርግጥ ነው መንግሥት በር ለመክፈት ትንሽ ገርበብ ማድረጉ አዎንታዊ እርምጃ ነው ነገር ግን እንደ ሰብዓዊ መብት ፖለቲከኛ ህጎች የተጣሱበትንና አዎንታዊነት የማይታይባቸውን ሂደቶች ልብ ብለህ ታስተውላለህ። ከዚህ በተጨማሪ ሳልጠቅስ የማላልፈው ጉዳይ ያነጋገርናቸው በሰብዓዊ መብት ዙሪያ የሚሠሩ ሰዎችና ለዚህ መብት የሚታገሉት ወገኖች እንዳሉት ሁኔታው በርግጥ የበር መከፈትን ሳይሆን የበር መዘጋትን ሁኔታ ነው የሚያሳየው ። »

ምዕራባውያን መንግሥታት የልማት እርዳታን ከመልካም አስተዳደር ከፕሬስ ነፃነት ከህግ የበላይነትና ከዴሞክራሲ ጋር ለማቆራኘት ፍላጎት እንዳላቸው ቢገልጹም ተግባራዊ ሲሆን አልታየም ። ፀረ-ሽብር የተሰኘው አዋጅ የመንግሥት ባልሆኑ ድርጅቶች የሥራ እንቅስቃሴ ላይ ቁጥጥር ማድረጉ በፕሬስ ነፃነትም ላይ ብርቱ እርምጃ መወሰዱ እንደቀጠለ መሆኑ ይነገራልና ፣ የጀርመንና የአውሮፓ ህብረት የልማት እርዳታ እንዳለፈው ጊዜ ሁሉ አሁንም ያለ አንዳች ሳንክ ይቀጥላል ይላሉ ? «የኔ ተስፋ ፖለቲከኞቹ ሁሉ በልማት ዘርፍ የሚሰሩትን የሰብዓዊ መብትን ይዞታ ሳያገናዝቡ ተግባራቸውን እንደማያከናውኑ ነው ። የሰብዓዊ መብት ይዞታ እንዲሻሻል አጥብቀው መጠየቅ ይኖርባቸዋል። በትምሕርት በባህልና በመሳሰሉት አስመስጋኝ ተግባር ፈጽመዋል ላሏቸው የኢትዮጵያ ባለሥልጣናት ጠቃሚ የሚሰኙ መልዕክቶችን ሳያስተላልፉ አልነበረም የልዑካኑ ቡድን አባላት ውይይታቸውን የደመደሙት ። «መልዕክታችን በተጨማሪ ፀረ ሽብር ህጉን ፣ የፀጥታ ስጋት ያልሆኑ በዛ ያሉ ሂስ አቅርቢ ሰዎችን እየያዛችሁ ለማሰር አታውሉት ። የመንግሥት ያልሆኑ ድርጅቶች ትርጉም ያለው ሥራ እንዳያከናውኑ የሚገታውን መመሪያ ደንብም አንሱት ። በመጨረሻም የጠየቅነው በሰላማዊ መንገድ ተቃውሞ በማሳየታቸው ብቻ ወይም በአንድ መልክ ወይ በሌላ መንግሥትን በመተቸታቸው የታሰሩትን ሰዎች በነፃ እንዲለቋቸው ነው ።»

ተክሌ የኋላ

ኢህአዴግ በ600 ሚሊዮን ዶላር አጣብቂኝ ውስጥ ገባ!! ብያኔው ከጸና ኪሣራው በቢሊዮን ዶላር ሊደርስም ይችላል!

ኢህአዴግ ከዓለም ባንክ ያገኘውን 600 ሚሊዮን ዶላርና በተመሳሳይ ፕሮጀክት ወደፊት ሊያገኝ የሚችለውን ከፍተኛ ገንዘብ በተመለከተ አደጋ ውስጥ መውደቁ ተሰማ። ኢንስፔክሽን ፓናል (Inspection Panel – IP) የተሰኘ ተቋም ይፋ ያደረገው መረጃ እንደሚያመለክተው ኢህአዴግ የቀረበበት ውንጀላ ከተረጋገጠ የሚያጣው ገንዘብ በቢሊዮን ዶላር እንደሚደርስ ታውቋል። ይፋ የሆነውን መረጃ አስመልክቶ ከኢህአዴግ ወገን እስካሁን በይፋ የተሰጠ ምላሽ የለም።

ግፍ የሚፈጽሙ መንግስታትን፣ በልማት ስም የሰብዓዊ መብት ጥሰት የሚፈጽሙ ወንጀሎችን መረጃዎችን በስፍራው በመገኘትና ከመሠረቱ ዘልቆ በመግባት አደራጅቶ ተጠያቂ የሚያደርገው ኢንክሉሲቭ ዴቨሎፕመንት ኢንተርናሽናል Inclusive Development International (IDI) ከሰለባዎቹ ውክልና ተሰጥቶታል። ተቋሙም በውክልናው መሰረት ለኢንስፔክሽን ፓናል በዝርዝር የሰለባዎቹን በደል በማተት አሳውቋል።

የኢህአዴግ መከላከያ ሠራዊት የሚያደርሰውን እስራት፣ ግርፋት፣ አስገድዶ መድፈር፣ ከመኖሪያ ቦታ ማፈናቀል፣ የግዳጅ ሰፈራ ወዘተ በማምለጥ ወደ ኬንያ የተሰደዱ የጋምቤላ ነዋሪዎች ይህ ሁሉ ግፍ የሚፈጽምባቸው የኢትዮጵያ መንግሥት በልማት ስም ከዓለም ባንክ በሚያገኘው የዕርዳታ ገንዘብ በመሆኑ ለባንኩ በላኩት የአቤቱታ ደብዳቤ አመልክተዋል።

አቤቱታውን መሠረት በማድረግ የሚደረገው ምርመራ ውጤት ይፋ ሲሆን፣ በሌሎች አገሮች እንደተደረገው በዕርዳታ ስም የሚገኝን ገንዘብ ኢህአዴግ ለፖለቲካ ተግባር መጠቀሙ ሲረጋገጥ፣ በመስከረም ወር መጀመሪያ አካባቢ ከዓለም ባንክ ተፈቅዶ የነበረው 600ሚሊዮን ዶላር ሊከለከል ይችላል፡፡

የዛሬ ዘጠኝ ዓመት አካባቢ በሟቹ ጠ/ሚ/ርና የጦር ኃይሎች ጠቅላይ አዛዥ መለስ ዜናዊ ቀጥተኛ ትዕዛዝ በጋምቤላ ክልል በተለይ የተማሩ ወንዶች ላይ በማተኮር 424 ንጹሐን የአኙዋክ ተወላጆች በተገደሉበት ወቅት በሺዎች የሚቆጠሩት ወደ ጎረቤት አገር ኬንያ መሰደዳቸው ይታወሳል፡፡ ከዚያን ጊዜ ጀምሮ ክልሉ ሰላም የለም፡፡ በየጊዜውም የሰብዓዊ መብት ጥሰቶች ሲካሄዱበት ቆይቷል፡፡ በተለይም ለም የሆነውን እጅግ ሰፋፊ መሬት ለውጪ ባለሃብቶች በሳንቲም በመሸጥ ላይ የሚገኘው የኢህአዴግ አገዛዝ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ በቀድሞው የደርግ ዘመን ሲካሄድ ከነበረው ባለፈ መልኩ እጅግ በሚያሰቅቅ ሁኔታ በመንደር ምስረታና አስገድዶ የማስፈር ፖሊሲ ከመኖሪያ ቀዬ የማፈናቀል ተግባራትን እያከናወነ መሆኑን የኦክላንድ ተቋም፣ ሂውማን ራይትስ ዎች፣ … የመሳሰሉ ድርጅቶች ያወጧቸው ዘገባዎች ይጠቁማሉ፡፡

ከ1998ዓም ጀምሮ የመሠረታዊ አገልግሎት ጥበቃ ፕሮግራም (Protection of Basic Services “PBS Program”) በሚል በአራት ተከታታይና ሁለት ተጨማሪ የገንዘብ ድጎማ የሚደረግባቸውን ፕሮግራሞች የዓለም ባንክ በኢትዮጵያ ሲያካሂድ ቆይቷል፡፡ ይህ መሠረታዊ የሆኑ አገልግሎቶችን ለማሟላት ተወጥኖ የሚካሄድ ፕሮጀክት በትምህርት፣ በጤና፣ በእርሻ፣ በንጹህ ውሃ አቅርቦት፣ በገጠር መንገድ ሥራ፣ ወዘተ መስኮች ላይ እንዲውል (PBS I, PBS I-AF (Additional Financing), PBS II, PBS 11-AF, PBS-Social Accountability Program and PBS III) በማለት በተለያዩ ደረጃዎች ለተከፋፈለው ኦፐሬሽን ማስፈጸሚያ የሚውለው ገንዘብ ከ13ቢሊዮን ዶላር የሚበልጥ ነው፡፡ ከዚህ ውስጥ ከፍተኛው የዓለም ባንክ ድርሻ 2ቢሊዮን ዶላር ሲሆን የተቀረው በሌሎች ለጋሽ መንግሥታት እና ድርጅቶች የሚሸፈን ነው፡፡ PBS III የተሰኘውን በሦስት ንዑሳን ፕሮግራሞች የተከፋፈለውን ፕሮጀክት ለማስፈጸም በአጠቃላይ የሚፈጀው 6.3ቢሊዮን ዶላር በላይ ነው፡፡ ከዚህ ውስጥ የባንኩ ድርሻ የሆነውን 600ሚሊዮን ዶላር ቦርዱ መስከረም 5ቀን 2005ዓም አጽድቋል፡፡

በአስገድዶ ማስፈር፣ መንደር ምስረታና ሌሎች በርካታ የሰብዓዊ መብቶቻቸው የተጣሱባቸው በኬንያ የሚገኙ ሦስት የአኙዋክ ስደተኞች ተወካይ ድርጅቶች በሰሜን አሜሪካ ከሚገኙ ሌሎች የሰብዓዊ ድርጅቶች ጋር በመሆን ባንኩ ሊሰጥ የወሰነውን ገንዘብ ለኢትዮጵያ ሕዝብ ጥቅም ከመዋል ይልቅ ለኢህአዴግ የፖለቲካ ዓላማ ማስፈጸሚያ እየዋለ መሆኑን በመጥቀስ ለባንኩ ፕሬዚዳንት ዶ/ር ጂም ዮንግ ኪም መስከረም 6፤ 2005ዓም ደብዳቤ ልከዋል፡፡ በጥያቄያቸውም መሠረት በዓለም ባንክ በኩል ወደ ኢትዮጵያ የሚፈሰው ገንዘብ “በልማት ስም የኢትዮጵያ መንግሥት በጋምቤላ ክልል ለሚያካሂደው የመንደር ምስረታ እየዋለ ነው” በማለት ይከሳል፡፡ ሲቀጥልም የአኙዋክ ሕዝብ ለዘመናት ከኖረበት መንደር በማፈናቀል “የተሻለ አገልግሎት ይሰጣችኋል” በማለት በግድ የማስፈር ተግባር እየተፈጸመ ሲሆን “የተባለው አገልግሎትም ሆነ ለእርሻ የሚሆን በቂ ቦታ እንዲሁም ለከብቶች የሚበቃ የግጦሽና የውሃ ቦታ የላቸውም” በማለት ሰፈራውን የተቃወሙ ሁሉ እጅግ ከፍተኛ የሆነ የሰብዓዊ መብት ረገጣ እየደረሰባቸው እንደሚገኝ ጠቁሟል፡፡ ይህንን ግፍ የሚፈጽሙት ደግሞ የዓለም ባንክ ለመሠረታዊ አገልግሎት ጥበቃ ፕሮግራም (Protection of Basic Services “PBS Program”) ስም ለልማት እንዲውል ከሚሰጠው የዕርዳታ ገንዘብ በመንግሥት ተቀጥረው ደመወዝ የሚከፈላቸው ሠራተኞች መሆናቸውን ገልጾዋል፡፡ ይህንን ጉዳይ ከዓለም ባንክ ጋር እንዲነጋገሩላቸው Inclusive Development International (IDI) የተባለውን ድርጅት መወከላቸውን አስታውቀዋል፡፡ (የደብዳቤው ሙሉ ቃል እዚህ ላይ ይገኛል)

ተመሳሳይ ጉዳዮችን በዓለምአቀፍ ደረጃ በመከታተልና በማስፈጸም የታወቀው IDI በመስከረም ወር አጋማሽ ላይ ጉዳዩ በቀጥታ ለሚመለከተው የመልሶ ማቋቋምና ልማት ዓለምአቀፍ ባንክና (International Bank for Reconstruction and Development (IBRD)) የዓለምአቀፍ ልማት ማኅበር (International Development Association (IDA)) ሥር ለሚገኘው የኢንስፔክተር ፓናል ባለ 18ገጽ ደብዳቤ ጽፏል፡፡ (የደብዳቤው ሙሉ ቃል እዚህ ላይ ይገኛል) ይህ የኢንስፔክተር ቡድን ከፍተኛ ሥልጣን ያለው መ/ቤት ሲሆን የዓለም ባንክ የሚሰጠውን ገንዘብ በትክክለኛ ቦታ ላይ አለመዋሉን በመጥቀስ ክስ የሚያቀርቡ ወገኖችን ጉዳይ በመከታተልና ቦታው ድረስ የራሱን ምርመራ በማካሄድ ውጤቱ ተግባራዊ እንዲሆን የባንኩን እጅ የማስጠምዘዝ ዓቅም ያለው እንደሆነ ከዚህ በፊት ያካሄዳቸው የምርመራ ውጤቶች ይጠቁማሉ፡፡

ይህ የመርማሪ ቡድን የቀረበለትን አቤቱታ መቀበሉንና በጉዳዩ ላይ የማንም ተጽዕኖ የማይደረግበትን የራሱን ምርመራ እንደሚያደርግ ከትላንት በስቲያ ባወጣው ባለ 8ገጽ መግለጫ ላይ አሳውቋል፡፡ ይህ የአቤቱታ ፋይል ቁጥር የተሰጠው ጉዳይ በግልባጭ ለባንኩ ፕሬዚዳንትና ለከሳሽ ተወካይ ድርጅት (IDI) እንዲደርስ ተደርጓል፡፡(የደብዳቤው ሙሉ ቃል እዚህ ላይ ይገኛል)

የጎልጉል የሰሜን አሜሪካ ዘጋቢ ባጠናከረው መረጃ መሠረት ቡድኑ ከያዝነው ዓመት የጥቅምት አጋማሽ በኋላ ወደ ምስራቅ አፍሪካ ያቀናል። ቡድኑ ስደተኞቹ የሚገኙባቸውን፣ እንዲሁም ጉዳዩን በሚመለከት አስፈላጊ የሚላቸውን ቦታዎችና ግለሰቦች ሙሉ በሙሉ ያነጋግራል። ለስራው መሳካት የሚሆነውን ሁሉ በሚፈለግበት ቦታ በመገኘት በግንባር እንደሚያከናውን ለማወቅ ተችሏል።

በተለያየ ጊዜ ኢህአዴግ የሚፈጽመውን ግፍና በደል በማደራጀት ሥርዓቱ ላይ ከትጥቅ የጠነከረ ትግል ማካሄድ እንደሚቻል አስተያየት ሰጪዎች ተናግረዋል:: አያይዘውም በመላው አገሪቱ የሚፈጸመውን የሰብአዊ መብት ረገጣና የመብት ጥሰት በማሰባሰብ የኢህአዴግን የገንዘብ ምንጭ የማድረቅ፣ ብሎም በእርዳታ ገንዘብ የሚገነባቸውን የአፈና ተቋማት ማስለል እንደሚቻል አስታውቀዋል። ይህንን ታላቅ ስራ የሰሩትን አካላት ልምዳቸውን ለሌሎች በማካፈል አስፈላጊውን ስራ ሊሰሩ እንደሚገባም አሳስበዋል።

የኢትዮጲያ ሙስሊሞች ትግል ጃዋር ሙሃመድ እና ዘረኝነት

• 
  

  Sirage De Tango
  

  
  

  የኢትዮጲያ ሙስሊሞች ትግል  ጃዋር ሙሃመድ እና ዘረኝነት
  ሁለት ዓመት እየያ'ዘ ባለው የኢትዮጲያ ሙስሊሞች ትግል የዲያስፖራው ድርሻ ቀላል የሚባል' አይደለም ። ሀገር ውስጥ ያለን ሰዎች እንደተከታተልነው እና በአሁኑ ሰዓት እስር ቤት በሚገኙት የሙስሊሙ ማህበረሰብ ችግረ መፍትሄ አፈላላጊ ኮሚቴዎች ምስጋና እንደተቸረው ከሆነ በውጭ የሚገኘው የኢትዮጲያ ኦርቶዶክስ ቤ/ን አባላት ጳጳሱን ጨምሮ ይሄን እንቅስቃሴ በቀናነት እና በፍፁም ኢትዮጲያዊነት ሲደግፉ ተስተውሏል። ይህም የሆነበት ዋና ምክኒያት የሙስሊሙ ጥያቄ የፍትህ የህግ መንግስት ይከበር ስለነበር ነው። በእርግጥ እነዚህ ጥያቄዎች ተነስተው ንፅሁ ህሊና እና አስተዋይ አዕምሮ ላለው ሰው ከመደገፍ ውጭ ምን አማራጭ አለው?ኢትዮጲያውያንም የደረጉት ይሄንኑ ነው ለዚህም ሊመሰገኑ ይገባቸዋል። በመቀጠል የጃዋርን ንግግር ከሙስሊሙ ጥያቄ እና ከእስልምና መርህ ጋር ለማየት እንሞክራለን….
  #የሙስሊሙ ጥያቄ
  ሙስሊሙ ማህበረሰብ አሁን እያደረገ ያለውን ሠላማዊ የመብት ትግል የጀመረው ሁላችንም እንደምናውቀው ሦስት መሰረታዊ ጥያቄዎችን በማንገብ ነበር። ለማስታዎስ ያክል
  1. የመጂሊሱን(የኢትዮጲያ እስልምን ጉዳዮች ምክር ቤት አመራር) አመራሮች በራሳችን እንምረጥ
  2. አወሊያ በቦርድ ይተዳደር
  3. አህባሽ የተሰኘ ከእስልምን ውጭ የሆነ አስተሳሰብ በሃይል አይጫንብን።
  እነዚህ ጥያቄዎች ሲጠቃለሉ ህገ መንግስቱ ይከበር ወደ ሚል አንድምታ ይወስዱናል በእርግጥ በኋላ ላይ ሌሎች ጥያቄዎች ቢመጡም ልክ የታሰሩትይፈቱ ወንጀለኞች ለፍርድ ይቅረቡ ሁሉም ነገር የሀገሪቱ የህግ የበላይየሆነው ህገ መንግስት ይከበር ከሚል አያልፍም ።
  #ስለጃዋር
  ጋዜጠኛ ፋሲል የኔዓለም ጃዋር ያለው ነገር ሳይሆን የሚያሳስበው ስንትጃዋሮች አሉ የሚለው ነው የሚያስጨንቀን ሲል ጽፏል።
  እኔ ደግሞ እውን ጃዋር የኢትዮጲያ ሙስሊሞችን እና ኦሮሞዎችን ይወክላልን እላለሁ? ወንድም ፋሲል በመላምት ደረጃም ቢሆን ኦሮሞን ጠቅልሎ የጃዋር ሃሳብ አቀንቃኝ አድርጎ የማሰብ ነገር ይታያል(ቢሆን እንኳ ስሌት ይጠቀማል )ይሄ ደግሞ ጨርሶ ስህትት ነው ምክኒያቱም የኦሮሞ ህዝብ የጃዋርን ሃሳብ ከጥንቱም አይደግፍው ቢደግፈው ሃሳቡ እንዲህ ባልተንኮታኮተ ነበር።
  ወደ ጥያቄየ መልስ ስመጣ ጃዋር ሙስሊሙንም ሆነ ኦሮሞውን አይወክልም ባይ ነኝ። እንደ አንድ ግለሰብ የመሰለውን ተናግሯል ። መብቱ ነው። እኛም ተው ይሄ ሃሳብ ትክክል አይደላም እንላለን ። ታዲያሀገር ሲፈርስ ዝም እንበል እንዴ!?
  ይህ ሲባል ግን ጃዋር ለሙስሊሙ ትግል አስተዋጽኦ አላበረከተም ማለቴ አይደለም ብዙ ነገር አድርጓል እናመሰግናለን ደግሞ መታወቅ ያለበት ጃዋር ወይም ሙስሊሙ ዲያስፖራ ብቻ አይደለም እየታገለ ያለው ከነ ታማኝ ጀምሮ ሁሉም የኢሳት ጋዜጠኞች እና ሀገር ወዳድ ኢትዮጲያውያን ዲያስፖራ ተሳትፈዋል ለምን ህገ መንግስት ይከበር ስለነበረ ጥያቄው።
  አሁን አሁን ጃዋር ጥያቄውን ጠቅልሎ ወዴት እየወሰደው ነው ያስብላል እንዲህም ይላል “የኦሮሞ ህዝብ መብት መከበር የሙስሊሙ መብት መከበርነው” ምክኒያቱም አብዛኛው ሙስሊም ኦሮሞ ስለሆነ እንቀጥል….
  የኦሮሞ ትግል Vs የሙስሊሙ ትግል
  እዚህ ላይ ስለ ኦሮሞ ትግል ብዙ ማለት አልፈልግም ግን ትግላቸው እነ ጃዋርም ሆኑ ሌሎች የኦሮሞ ታጋዮች ለፍትህ ለዴሞክራሲ እና ለህግ የበላይነት ከሆነ አዎ ከኢትዮጲያ ሙስሊሞች ትግል ጋር አንድ ነው። ካልሆነ ጃዋር እንደሚለውን የኦሮሞን የበላይነት ለማረጋገጥ ከሆነ የሙስሊሙ ትግል አላማው እሱ አይደለም እንለዋለን። እዚች ላይ የማዲባ ንግግር ትምጣ ታዋቂው የፀረ አፓርታይድ ታጋይ ማዲባ ማንዴላ እንዲህ ይላሉ “ እኛ የምንታገለው የነጭን የበላይነት አስወግደን የጥቁሩን የበላይነት ለማምጣይ አይደለም፤ እኛ የምንታገለው ነጩም ጥቁሩም በእኩል የሚኖርባት ደቡብ አፍሪካን ለመፍጠር ነው” እኛም እንዲህ እንላለል ‘እኛ የምንታገለው የኦሮሞን እና የሙስሊሙን የበላይነት ለማንገስ ሳይሆን በኢትዮጲያ የህግ የበላይነትን ለማስፈን ነው!”
  #ኢትዮጲያችን ወዴት ወዴት
  የሰው ልጆች ታሪክ እንደሚያስረዳው የጭቆናና የበደል መዓት አንደኛው በአንደኛው ላይ ሲጭን እንደነበረ ነው። ነጩ በጥቁሩ፤ብዝሃው በዓናሳው፤ካቶሊኩ በፕሮቴስታንቱ(በአውሮፓ የሆነ ነው) ግልባጩም ሰርቷል አጼዎቹ በሙስሊሙ እና በሌሎች ብሄር ብሄረሰቦች (በኛ ሀገር) ይሄ ግን በህዝቦች እና ጨቋኞች በሚከተሉት እምነት ቡራኬ የተሰጠው አልነበረም በትቂት ግለሰቦች እና ለሆዳቸው ባደሩ የእምነቱ መሪዎች እንጂ። እነደዚህ አይነት የታሪክ ጠባሳ ያረፈባቸው የዓለማችን ህዝቦች ችግሩን የፈቱት በእርቅ እና በሰላም እንጂ ታሪኩን እየመዘዙ ለበቀል በመነሳሳት አይደለም። ከእርቅ እና ይቅር ከመባባል የተሻለም ትክክልኛ መንገድ ሊኖር አይችልም ምክኒያቱም በጊዜው የነበሩትን ጨቋኞች በአሁኑ ዘመን አግኝቶ መጠየቅ እና ለፍርድ ማቅረብ ሰለማይቻል። አክቲቪስት ታማኝ በየነ በአንድ ንግግሩ (ሁሉም ማህበረሰብ የትም ሃገር በአንድም ሆነ በሌላ መልኩ ተጨቁኗል እኛም ሀገር እንዲሁ በጊዜው ብንኖር እና ብናስተካክለው ደስ ባለን ግን አልሆነም እኛም አልነበርነም )ብሏል ስለዚህ ፍቅር ይሻለናል። የሁለቱም እምነቶች መጽሃፍ ይህንኑ ሃሳብ ያጠናክሩልናል።
  ቅዱስ ቁርዓን በምዕራፍ 17፤15 “….Nor can the bearer of a burden bear the burden of another… “ (ተሸካሚም ነፍስ የሌላኛውን ሃጢያት አትሸከምም)
  መፅሃፍ ቅዱስ በዘዳግም 24፤16” The fathers shall not be put to death for the children neither shall the children be put to death for the fathers every man shall be put to death for his own sin” (አባቶች ስለ ልጆች አይገደሉ ልጆችም ስለ አባቶች aይገደ..
  

  • 
    

    
    

    
    

    
    

    ለኔ ይሄ ትግላችን ለማደናቀፍ የሚደረግ ጥረት ነውና ድምጻችን ይሰማ (አሚራችን) ተገቢወን መግለጫ መስጠት አለበት ብዬ አምናለው ፡፡ እንተስ??
    #የጃዋር ሞሀመድ እብደት "እኔ ባለሁበት 99% ሙስሊም ነው ማንም ሰው ደፍሮ ቀና አይልም #በሜንጫ ነው አንገቱን የምንለው " በአሜሪካ በተደረገ ስብሰባ ላይ ከተናገረው(ሜንጫ የማጭድ ቅርፅ ያለው ረዘም ያለ ባለስለት የቁጥቋጦ መቁረጫ መሳሪያ ነው)
    እንደ አባባሉ ከሆነ ሆድ ያባውን ብቅል ነበር የሚያወጣው የጃዋር ነገር ግን ግራ የሚያጋባው አድማጭ እና መድረክ ባገኘ ቁጥር ነው ከውስጡ ደብቆ የኖረውን ለማንም የማይጠቅም መርዘኛ አስተሳሰብ አደባባይ እያወጣ ያለው።የነ ኢሳያስ አፈወርቂና የሟች መለስ ዜናዊ የመንፈስ ልጅ ለመሆን እየተንደረደረ የሚገኘው ጃዋር የጎሳና የዘር ፖለቲካ ኋላቀርና ተቀባይነቱ እጅግ እየደከመ መሆኑን ሲረዳ ብዙ ለውጥ ናፋቂ ኢትዮጵያውያን በሙሉ ልቡ ሲደግፈው የነበረውን እንዲሁም ዘረኝነት የሌለበትን በኢትዮጵያዊነት መንፈስ የተቃኘውን የሙስሊሞች ትግል ላይ ተፈናጦና አቅጣጫውን አስቶ ፀሐይ የጠለቀችበትን የወረደ የፖለቲካ አስተሳሰቡን በኢትዮጵያ ሕዝብ ላይ ለመጫን እይተፍጨረጨረ ይገኛል በስመ መሐል ሰፋሪነት የጃዋርን ደም አፋሳሽ እብደት መታገስ ግብዝነት ነው ብዙሀን ሙስሊሙም ጃዋርን በስማችን አትነግድ ሊለው ግድ ይላል።እኔ በበኩሌ እንደ ጃዋር ያሉ ግልገል መለስ ዜናዊና ኢሳያስ አፈወርቂ ኢትዮጵያችንን በደም ለማጨቅየት ሲቋምጡ እያየሁ ዝም አልልም።እውነትም ትምህርት ቀናን እንጅ ጠማማን እንደማያቀና ጃዋር አብይ ምስክር ነው።

- የኮሌጁን መዘጋት የተቃወሙ አባቶች እንደዚህ ቀደሙ ትደበደባላችሁ የሚል ማስፈራሪያ ደረሳቸው - አሁንም ቤተክህነቱ በድህንነቶች እንደተከበበ ነው

ተማሪዎቹ ከኮሌጁ ውጭ ሆነው
የቅድስት ሥላሴ መንፈሳዊ ኮሌጅ ተማሪዎች በተቃውሞ ላይ
(ዘ-ሐበሻ) ቅድስት ሥላሴ መንፈሳዊ ኮሌጅ ተማሪዎች ለቀው እንዲወጡና ኮሌጁ ትምህርት ተቋርጦ እንዲዘጋ
ፓትሪያርኩ አቡነ ማቲያስ ማዘዛቸውን ተከትሎ በአዲስ አበባ የሚገኙት የቅዱስ ሲኖዶስ አባቶች “አቡነ ማቲያስ
ኮሌጁን የመዝጋት ሥልጣን የላቸውም፤ ውሳኔያቸውም ሕገ ወጥ ነው” በሚል ተቃወሙ።በኮሌጁ ላይ የሚሰጡ
ማናቸውም ውሳኔዎች የቅዱስ ሲኖዶስ ምልዓተ ጉባኤ መሆኑን በመጥቀስ የሲኖዶሱ ዋናፀሐፊ አቡነ ሉቃስ በይፋ
መቃወማቸውን የዘ-ሐበሻ ምንጮች ገልጸዋል።
አቡነ ሉቃስ ፓትርያርኩን በኮሌጁ መዘጋት ዙሪያ በማነጋገር “አቡነ ጳውሎስ ከዚህ የበለጠ ምን አደረጉ?” በሚል
ከአቡነ ጳውሎስ በበለጠ የቤተክርስቲያኗን ቀኖና እንደጣሱ ወቅሰዋቸዋል ያሉት የዘ-ሐበሻ ምንጮች መንፈሳዊ ኮሌጁን

በራሳቸው ፈቃድ ማዘጋታቸውና ተማሪዎቹንም
እንዲወጡ ማደረጋቸው በሲኖዶሱ የሃሳብ ልዩነት
እንዲፈጠር ምክንያት ሆኗል ብለዋል። በአቡነ ገሪማ
የተፈረመውና በአቡነ ማቲያስ ትዕዛዝ የተጻፈው
ይኸው ተማሪዎቹን ከኮሌጁ እንዲወጡ የታዘዘበት
ደብዳቤ የመንበረ ፓትርያሪክ ጠቅላይ ጽ/ቤት፣
የፌዴራል ጉዳዮች ሚኒስቴር፣ የፍትሕ ሚኒስቴር፣
የፌዴራል ፖሊስ፣ የአዲስ አበባ ፖሊስ ኮሚሽን፣
የአራዳ ክፍለ ከተማ ፖሊስ ጽ/ቤት እና የቅድስት
ሥላሴ ሥራ አመራር ቦርድ ደብዳቤው በግልባጭ
እንዲደርሳቸው ሲደረግ የቅዱስ ሲኖዶሱ ጽህፈት ቤት
ግን የደብዳቤው ግልባጭ ውስጥ አለመካተቱ
የተፈጠረውን መከፋፈልና በተለይ በአንድ ብሄር ሥር
የበላይነት የያዙት ወገኖች በማስፈራራት ቤተክርስቲያኗን የራሳቸው ለማድረግ የሚያደርጉትን ሩጫ የሚያሳይ ነው
ሲሉ ታዛቢዎች ይናገራሉ።
ኢትዮጵያ በሚገኘው ሲኖዶስ ስር ያሉ አንድ ስማቸው እንዳይጠቀስ የፈለጉ ጳጳስ ለዘ-ሐበሻ እንደገለጹት “አሁን
ጉዳዩን እያቀጣጠሉት ያሉት አቡነ ጢሞጢዎስ ናቸው። አቡነ ጢሞጢዎስ ማለት ፓትርያርኩ ውጭ ሃገር እያሉ በሃገር
ቤቱ ሲኖዶስ ይከፈላቸው የነበረውን ደመወዝ ፈርመው በመውሰድ የሚጠቀሙበት ሰው ናቸው። እኚህ ሰው
ከፓትርያርኩ ጋር የቅርብ ወዳጅነት ስላላቸው እንዲመረጡም በአስመራጭነት ውስጥ ገብተው ትልቅ ሥራ ሰርተዋል።
በዚህ በገንዘብ ላይ በተመሠረተ ስር የሰደደ ወዳጅነት የተነሳ የአቡነ ማቲያስን ት ዕዛዝ በማስፈጸም ሌሎች አባቶችን
በማስፈራራትና በአባቶች መካከል ቡድን በመፍጠር በውስጣችን ውስጥ መከፋፈል እንዲኖር አድርገዋል” ሲሉ
ይወቅሳሉ። ዘ-ሐበሻ አቡነ ጢሞጢዎስን አግኝታ ለማነጋገር ያደረገችው ጥረት ባይሳካም ከቅርብ ምንጮች
እንደሰማነው የአቡነ ጢሞጢዎስ ግሩም በዘር ላይ የተመሠረተ ከመሆኑም በላይ የሌላ ብሔር ተወላጅ የሆኑ አባቶችን
በመግፋት የስላሴ መንፈሳዊ ኮሌጅ መዘጋትንና የተማሪዎቹን ከትምህርት ገበታቸው መፈናቀልን ከሕግ ውጭ
አስፈጽመዋል በሚል እየተወቀሱ ነው።
በተለይም በሲኖዶሱ ውስጥ ትልቅ ቦታ አለው በሚባለው የዘር ሐረግ ውስጥ የሌሉት የአማራና የኦሮሞ ተወላጅ
ተብለው የተፈረጁት አባቶች ይህን ውሳኔ በመቃወማቸው ወይም ባለመደገፋቸው ሳቢያ እንደከዚህ በፊቱ
ትደበደባላችሁ የሚል ማስፈራሪያ እንደሚደርሳቸው እነዚሁ የዘ-ሐበሻ ምንጮች አጋልጠዋል። ከዚህ በፊት አቡነ
ጳውሎስ በሕይወት በነበሩበት ወቅት አባቶች ቤታቸው ተሰብሮ እንደተደበደቡ በተለያዩ ሚድያዎች ተዘግቦ እንደነበር
የሚያስታውሱት እነዚሁ ምንጮች ይህን በማስታወስ አባቶች እንዲፈሩና አርፈው እንዲቀመጡ ለማድረግ እየተሠራ
ነው ይላሉ።
ይህ በእንዲህ እንዳለ ከአቡነ ጳውሎስ ሕልፈት በኋላ አዲሱ ፓትርያርክ አቡነ ማቲያስ ለውጥ ያመጣሉ በሚል ተስፋ
የነበራቸው ወገኖች ተስፋ መቁረጥ ጀምረዋል። አሁንም ቤተክህነቱ በደህነንቶች የተከበበ ከመሆኑም በላይ
ቤተክርስቲያኒቷን ከበላይ ሆነው የሚመሯት የሕወሓት ካድሬዎች እንጂ የ እምነት ሰዎች አይደሉም ሲሉ
ትዝብታቸውን የሚገልጹት ምንጮቻችን አባቶች አሁንም በደህንነቶች በብሄራቸውና ባለመደገፋቸው ብቻ
እንደሚገፉና እንደሚዋከቡ ተናግረዋል።
ዘ-ሐበሻ በቅድሥት ስላሴ መንፈሳዊ ኮሌጅ ዙሪያና በቅዱስ ሲኖዶሱ መከፋፈል ዙሪያ ተጨማሪ መረጃዎችን
እንዳገኘች ትመለሳለች።

ፖሊስ ማሰሩን የአንድነት አባላትም ወረቀት መበተኑን ገፍተውበታል (ዛሬ የታሰሩት 4 ደረሱ)

(ሰበር ዜና ከፍኖተ ነፃነት) ዛሬ ሐምሌ 9, 2005 ዓ.ም የታሰሩት አባላት 4 ደርሰዋል፡፡
ኮልፌ ቀራኒዮ ክ/ከተማ የታሰሩ 3 የአንድነት አባላትን ለማስፈታት ወደ ስፍራው የሄደውን
የአዲስ አበባ ዞን ስራ አስፈፃሚ የሆነው አዲሱ ካሳሁንን ከታሳሪዎቹ ጋር ቀላቅለውታል፡፡
ከአንድነት አዲስ አበባ ዞን ለፍኖተ ነፃነት የደረሰው መረጃ እንደሚያመለክተው ዛሬ
የተሰማሩት አባላት በተለያዩ የከተማዋ ክፍሎች በተሳካ ሁኔታ ወረቀት የመበተን
ተልዕኳቸውን በአግባቡ ተወጥተዋል፡፡ በትላንትናው እለት 42 የአንድነት አባላትና ለአንዱ
ታሳሪ ዋስ ለመሆን የሄደ ግለሰብ መታሰራቸው አይዘነጋም፡:
አንድነት ለዴሞክራሲና ለፍትህ ፓርቲ የፀረሽብር ህጉ እንዲሻርና በሌላ እንዲቀየር እያሰባሰበ
ስለሚገኘው ፊርማ የሚያብራራ በራሪ ወረቀት በመበተን ላይ የነበሩት ባይሳ ደርሳ፣ አለማየሁ
በቀለ፣ ግርማ ሹቤ የተባሉትን የአንድነት አባላት ዛሬ ሐምሌ 9 ቀን 2005 ዓ.ም በፖሊስ ታስረዋል፡፡ የአንድነት
ፓርቲ የአዲስ አበባ ዞን ለፍኖተ ነፃነት እንዳስታወቀው በዛሬው ዕለት ሁለት መቶ የሚሆኑ የፓርቲው አባላት በተለያዩ
የአዲስ አበባ የክፍሎች በራሪወረቀቶችን በመበተን ላይ ናቸው፡፡

በዋልድባ ገዳም የሚገኝው የሥኳር ፕሮጀክት ነዳጅ ማራገፊያ የመሬት መንሸራተት አጋጠመው ::

(አንድ አድርገን ሐምሌ 8 2005 ዓ.ም)፡-መንግሥት በአምስት አመቱ የእድገትና የትራንስፎርሜሽን ዘመኑ ውስጥ በ32 ቢሊየን የኢትዮጵያ ብር በላይ አስር የሥኳር ፋብሪካዎች በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች ውስጥ እገነባለሁ ብሎ በእቅድ መያዙ ይታወቃል ፤ መንግሥት ከፍተኛ አትኩሮት ከሰጣቸው ፕሮጀክቶች ውስጥ ከታላቁ የህዳሴ ግድብ በኋላ የሥኳር ፕሮጀክቶቹ በሁለተኝነት ይገኛሉ፡፡ ከእነዚህ የስኳር ፋብሪካዎች ውስጥ ብዙ ውዝግብ ያስነሳው ፤ ብዙ ዋጋ ያስከፈለው አሁንም እያስከፈለ ካለው የሥኳር ፋብሪካ ውስጥ በዋልድባ ገዳም የሚገነባው አንዱ ነው፡፡ እነዚህን ፕሮጀክቶች በበላይነት የሚመራው መቀመጫው መሀል ካሳንቺስ ያደረገው በአቶ አባይ ጸሀዬ የሚመራው የስኳር ኮርፖሬሽን መሆኑ ይታወቃል፡፡ ከፕሮጀክቶቹ አንዱ እና ዋንኛው የሆነውን የዋልድባን የስኳር ፋብሪካ ግንባታን በመቃወም ብዙ መነኮሳት ከበአታቸው በመሰደድ በያሉበት ሆነው ስራውን እየተቃወሙ ይገኛሉ ፤ ፕሮጀክቱን ለመስራት በየጊዜው የሀገር ውስጥና ከሀገር ውጭ የመጡ ኮንትራክተሮች ውል በመቋጠር እንደገና በመፍታት አሁን ላይ ሶስተኛው ስራ ተቋራጭ ስራው እያካሄደ እንደሚገኝ ይታወቃል፡፡ 

መንግሥት በትላልቅ ፕሮጀክቶች ስራቸው እንዳይተጓጎል ለማድረግ ከየትኛውም ፕሮጀክቶች በተለየ መልኩ ከብሔራዊ ነዳጅ ማከማቻ ጋር የተለየ ውል መያዙን የውስጥ ሰዎች ይገልጻሉ ፤ ለአንድም ቀን ይሁን እነዚህ ፕሮጀክቶች ላይ የሚሰሩ መኪናዎችና የተለያዩ በነዳጅ የሚሰሩ መሳሪያዎች ስራቸው እንዳይስተጓጎል በመጀመሪያ ደረጃ በተለየ ምልከታ የነዳጅ ፍላጎታቸው በየጊዜው እንደሚቀርብላቸው ምንጮች ያስረዳሉ፡፡

ይህ በእንዲህ እያለ ከሳምንታት በፊት በዋልድባ ገዳም እየተሰራ ለሚገኝው የሥኳር ልማት ፕሮጀክት አንድ ከነተሳቢው ነዳጅ የጫነ መኪና ከአዲስ አበባ ወደ ዋልድባ የጫነውን ነዳጅ ለማራገፍ ወደ ቦታው ያመራል ፤ ቦታው ላይም ነዳጅ የጫነው መኪና በጊዜው መድረስ ችሎ ነበር ፤  ነገር ግን ነዳጅ የጫነው መኪና በጊዜው ቢደርስም ነዳጁን ለማራገፍ በሚሞክርበት ጊዜ ከመሬት ስር የተቀበረው ነዳጅ ማራገፊያ በመሬት መንሸራተት ምክንያት ከዋናው ቦታ መሸሹን ለማወቅ ተችሏል፡፡ በዚህ ምክንያትም ነዳጁን የያዘው መኪና በመሬት መንሸራተት ምክንያት ቦታውን ያጣውን ነዳጅ ማከማቻ ወደ ቦታው የመመለስ ስራ እስኪሰራ እና ለመገልበጥ ሁኔታዎች እስኪመቻቹ ድረስ ለ21 ቀናት በቦታው ላይ መቆሙን ለማወቅ ተችሏል፡፡እግዚአብሔር በአንድም በሌላም መንገድ ይናገራል ፤ በዋልድባ ከፕሮጀክቶቹ ጋር ተያይዙ ብዙ ምልክቶች እየታዩ ይገኛሉ ፤ ላስተዋለ አንድም ምልክት በቂ ነበር ላላስተዋለ እንደ ፈርኦን አስራ አንድ ምልክት ቢከታተል ልቡ ደንድኗልና የመጨረሻውን ምልክት እስከሚያይ ድረስ ፤ ባሕረ ኤርትራ ተከፍቶ እስኪውጠው ድረስ ከጥፋት ስራው ሊመለስ አይችልም ፤ መጽሀፉ ‹‹ ማንም የቆመ ቢመስለው እንዳይወድቅ ይጠንቀቅ›› ይላል፡፡

እግዚአብሔር ዋልድባ ገዳምን ይታደግልን፡፡

ሆድ ያባውን ሰላማዊ ሰለፍ ያወጣዋል (Abe Tokichaw)

ሆድ ያባውን ሰላማዊ ሰለፍ ያወጣዋል

ባለፈው ጊዜ አዲስ አበባ በሰማያዊ ፓርቲ አዘጋጅነት ሰላማዊ ሰልፍ ተደርጎ ነበር፡፡ በሰልፉ ላይም ለገዢው ግንባር ኢህአዴግ ተነግሮታል፡፡ የምጠራጠረው መስማቱን ነው፡፡ ባለፈው ጊዜ ሟች ጠቅላ ሚኒስትር መለስ ዜናዊ ሲናገሩ እንደሰማነው አንዲት እንስሳ አለች ትልልቅ አይን አላት ግን አታይም ትልልቅ ጆሮ አላት ግን በቅጡ አትሰማም… ብለውን ነበር፡፡ ይቺን የሰማቻቸው ጊዜ የአብዬን ወደ እምዬ ብላቸው ነበር አሉ… እስንስሳዋን ብዙዎቻችን እናውቃታለን… ለደህንነቷ ስንል ስሟን እንዝለለው…

ኢህአዴግዬ ትልልቅ መስሚያ ጆሮዎች ትልልቅ መመልከቻ ኤኖች አሏት ብዙ ጊዜ ግን በቅጡ ስታይ በቅጡ ስትሰማ አላየናትም፡፡ (የኔ እናት… እግዜር ቀላሉን ያደርግልሽ ብዬ ተቆርቋሪነቴን እገልፃለሁ)

ለማንኛውም እንዲህ የመስማት እና የማየት ችግር ያላለበት ሰው እንዲሰማን እና እንዲያየን ደመቅ ብሎ መታየት እና ጮክ ብሎ መጮህ ብቸኛው አማራጭ ነው፡፡

ትላንት በደሴ እና በጎንደር ህዝቡ ደምቆ ታይቷል ጮክ ብሎም ተናግሯል፡፡ አሁንም ኢህአዴግዬ መስማቷን አንጃ… ስለዚህ ዳግም ድምፃችንን ከፍ ማድረግ አለብን ማለት ነው፡፡

አንድነቶች እንደነገሩን በቀጣይም፤ በሃያ የኢትዮጵያ ከተሞች ሰልፎች ይደረጋሉ፡፡

የሀገሬ ሰው፤ ሆድ ያባውን ሰላማዊ ሰልፍ ያወጣዋል! ኢህአዴግ እስክትሰማን ድረስ ደጋግመን የሆዳችንን ልንነግራት ይገባል ያለ ይመስላል፡፡

ኢህአዴግ ሆይ ስሚ…!

በዛሬው የተቃውሞ ሰልፍ የኢቲቪ የሀሰት ዘገባ ሲጋለጥ

ከብስራት ወ/ገብርኤል

ዛሬ ሐምሌ 7 ቀን 2005ዓ.ም. ከጠዋቱ 3 ሰዓት ከአራዳ የአንድነት ፓርቲ ጽህፈት የጀመረው የአንድነት ፓርቲ

የጠራው ህዝባዊ የተቃውሞ ሰላማዊ ሰልፍ በፒያሳ አድርጎ መዳረሻውን በሆጤ ስታዲየም በማድረግ ከቀኑ 6 ሰዓት

በሰላም ተጠናቋል፡፡

የህዝቡም ጨዋነት እጅግ የሚያስገርም ሲሆን በሰልፉ ላይ የተገኙት ከደሴ ከተማ፣ ከሐይቅ ከተማ፣ ከኮምቦልቻ

ከተማ እንዲሁም ከወረባቡ እና ኩታበር ወረዳ የመጡ ተሳታፊዎችንም ማግኘት ችለኛል፡፡ በሰልፉ መርሃ ግብር ፍፃሜ

ላይም የአንድነት ፓርቲ የደቡብ ወሎ ዞን ሰብሳቢ አቶ ብስራት አቢ፣ የአንድነት ፓርቲ ህዝብ ግንኙነት ኃላፊ እና

የሚሊዮኖች ድምፅ ለነፃነት ግብረኃይል ሰብሳቢ አቶ ዳንኤል ተፈራ በመጨረሻም በፓርላማ ብቸኛው የህዝብ

ተወካይና የአንድነት ፓርቲ ምክትል ሊቀመንበር አቶ ግርማ ሰይፉ ንግግር ካደረጉ በኋላ መርሃ ግብሩ በሰላም

ተጠናቋል፡፡

በመቀጠልም የሰልፉ ተሳታፊዎች የፀረ-ሽብር ህጉ እንዲሰረዝ የሚጠይቀውን ሰነድ ሲፈርሙ መታዘብ ችያለሁ፡፡

በሰልፉ ላይም በግምት ከ50ሺህ ሰው በላይ የተገኘ ሲሆን ከደሴ፣ከኮምቦልቻና ከሐይቅ ከተማ እንዲሁም ከወረባቡ

እና ከኩታበር ወረዳ የመጡ እንደነበሩ አንዳንዶቹን ታዳሚዎች ባነጋገርኩበት ወቅት አረጋግጠውልኛል፡፡ የሰልፉ

ታዳሚዎችም ሰላማዊ ሰልፉን ላዘጋጀው አንድነት ፓርቲ ምስጋና እና አድነቆት ሲቸሩም ተመልክቻለሁ፡፡

በሰላም የተጠናቀቀውን ሰለማዊ ሰልፍ ለመዘገብ የመጡ ከሀገር ውስጥ ሚዲያዎች መካከል ፍኖተ ነፃነት

ጋዜጣ፣ኢቴቪ፣ የአማራ ክልል መገናኛ ብዙኃን፣ የፖሊስ ሚዲያ፣ ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል፣ የኢትዮጵያ ዜና

አገልግሎት እና ለጊዜው ከየትኛው ሚዲያ እንደመጡ ያላረጋገጥኳቸው የሀገር ውስጥና የውጭ ጋዜጠኞችን ማየት

ችያለሁ፡፡

ይሁን እንጂ ኢቴቪ ሰላማዊ ሰልፉ ከተጠናቀቀ ከ 40 ደቂቃ በኋላ ተመርጠው የተዘጋጁ ግን በሰላማዊ ሰልፉ ላይ

ያልተገኙ ሰዎችን ሰብስቦ በሰልፉ ላይ የተገኙትም ሆኑ አንድነት ፓርቲ ያላንፀባረቀውን ጥያቄ እንደተንፀባረቀ አድርጎ

ጋዜጠኛው ቃለመጠይቅ ሲያደርግ እጅከፍንጅ በመያዝ እኛም የቀረበውን ቃለመጠይቅ ቀርፀናል፡፡ እኔ እንደሚገባኝ

ከሆነ ኢቴቪ ሰላማዊ ሰልፉ ላይ የተንፀባረቀውን የህዝቡን ጥያቄ አንሻፎ በማቅረብ ሌላ የሀሰት ዘጋቢ ፊልም ሊያዘጋጅ

መሆኑ ነው፡፡ ቃለመጠይቁን ጠያቂውንና ተጠያቂውን ምስላቸውን በ”Millions of voices for Freedom”

ዩቲዩብ ላይ ለቀነዋል ተመልከቱ፡፡

በተጨማሪም ቃለመጠይቅ የተደረገላቸው አቶ ጌታቸው እባላለሁ ያሉን ግለሰብ የኢቴቪ ጋዜጠኛ ያቀረበሎት ጥያቄ

ሰላማዊ ሰልፉ ላይ ተንፀባርቋል ወይ? ስል ላቀረብኩላቸው ጥያቄ መቅረፀ ድምፁን ዝጋውና ካሉ በኋላ እኔ በሰላማዊ

ሰልፉ ላይ አልተገኘሁም የጠየቀኝን ነው የመለስኩት ሲሉ ምላሽ ሰጥተዋል፡፡ በምስሉ ላይ የምታገኙት ስሙን

የማልገልፅላችሁ የኢቴቪ ጋዜጠኛንም በሰልፉ ላይ አንድነት ፓርቲም ሆነ ህዝቡ ያላንፀባረቁትን እንዴት እንዳንፀባረቁ

አድርገህ ትጠይቃለህ? ስለው የሚመልሰው አጥቶ ሲንተባተብ ከቆየ በኋላ እንደማለቀው ሲያውቅ እኔ የሰማሁትን ነው

በሚል ብቻ ጭንቀቱ ስለገባኝ በመቅረፀ ድምፅ ምላሹን አኑሬ ልገላገለው ችያለሁ፡፡

ያው እኔም ለህዝቡ፣ለሀሩና ለዓለም ይጠቅም ዘንድ እንደሰለጠነ ለእውነት እና ለሙያው እንደቆመ ነፃ ጋዜጠኛ ያየሁት

ነግር አስገርሞኝ ከካሜራ ባለሙያ ባልደረባዬ ያሬድ ጋር ከምንሳፈርበት ታክሲ በፍጥነት ወርደን በመቅረፅ ኢቴቪ

የተለመደውን የውሸት ዘገባና ዘጋቢ ፊልም ከማሰራጨቱ በፊት እውነታውን ህዝብ እንዲረዳ እንዲሁም የደሴ እና

የአካባቢው ህዝብ ጥያቄ እንዳይዳፈን በማሰብ ለመልቀቅ ተገደናል፡፡

ቻይናዊያን ኢትዮጵያን ሊያለሟት ወይንስ ቅኝ ሊገዟት…?

ቻይናውያን ለስራ የተንቀሳቀሱባቸውና ጊዜያዊ የመጠለያ ካምፕ ገንብተው የሰፈሩባቸው የኢትዮጵያ አካባቢዎች ሁሉ ሰላምና መረጋጋት የላቸውም፡፡ በተለይም የችግሩ ዋነኛ ገፈት ቀማሽ ደግሞ ድሃው ገበሬ ነው፡፡ 

ከራሳቸው ከዜጎቿ አንደበት ወጥቶ አንደተረጋገጠው ኮምዩኒስቷ ቻይና በዋነኝነት ለኮንስትራክሽን ስራ ወደ አፍሪካ አገሮች በተለይም ወደ ኢትዮጵያ የምትልካቸው ወጣቶች ከአስራ አምስት ዓመት እስከ እድሜ ይፍታሽ እስር የተፈረደባቸው ከባድ ጥፋት የፈፀሙ ወንጀለኞችና ወሮበሎች ናቸው፡፡ ስለዚህ ድሃዋ አገራችን ኢትዮጵያ ለሀብታሟ ቻይና በእስር ቤትነት እያገለገለች ነው ማለት ነው፡፡ 
 
 ጣሊያን ቅኝ ሊገዛን በመጣበት ዘመን ለፍርፋሪ ያደሩ የንጉሱ ሹማምንት የሆኑ መኳንት፣ የኃይማኖት፣ የዘመናዊ ትምህርትና የስነ-ጽሁፍ ልሂቃን የፋሽስት ጉዳይ አስፈፃሚና ተላላኪ በመሆን በገዛ አገራቸውና ድሃ ወገናቸው ላይ መቸም ቢሆን ታሪክ የማይረሳው ክህደት ፈፅመዋል፡፡ ከጻኅፍት አፈወርቅ ገ/ኢየሱስንና ብርሃኑ ድንቄን ለአብነት መጥቀስ ይቻላል፡፡

ዛሬም በዚህ ዘመን በተመሳሳይ ሁኔታ የወያኔ ኢህአዴግ ካድሬዎች ከቻይናዊያን ጋር በመመሳጠር የአገራቸውን ብሄራዊ ማንነትና ጥቅም አሳልፈው በገንዘብ በመሸጥና የጎስቋላ ወገናቸውን ሰብአዊ መብት በማስረገጥ ባቋራጭ እየበለጸጉ ይገኛሉ፡፡

ከጎንደር ባህር ዳር ያለው ጎዳና የአስፋልት ግንባታ ሲሰራ በጎንደር ማክሰኝት ከተማ ውስጥ ይገኙ የነበሩት የወያኔ ኢህአዴግ ካድሬዎች ከአካባቢው ህብረተሰብ ሲነፃፀር ያማረና የዘነጠ መኖሪያ ቤት ከመስራት አልፈው ከፍተኛ መጠን ያለው ገንዘብ በባንክ እስከማከማቸት ደርሰው ነበር፡፡ አንዳንዶቹማ ጭራሽ ሃፍረታቸውን ሽጠው በልተው በአየር ባየር የሲሚንቶ፣ የብረታብረት፣ የድንጋይ፣ የአሸዋና የነዳጅ ንግድ ላይ ተሰማርተው ነበር፡፡ በዚያ ዓይን ያወጣ ስርቆትና ዝርፊያ ጥልፍልፎሽ መረብ ውስጥ የነበሩ ጥቂት የማይባሉ ግለሰቦችም ለጥቅም ሲሉ አርስበርሳቸው በጥይት ተገዳድለዋል፤ በጩቤ ተራርደዋል፡፡ በተጨማሪም የማክሰኝትና አካባቢዋ ህብረተሰብ የዕለት ከዕለት ኑሮ መንገዱ ተገንብቶ እስኪያልቅ ድረስ መረጋጋት ያልሰፈነበትና ስጋት የተጋረጠበት ሆኖ ቆይቷል፡፡

በጎጃም መርጦ ለማርያም አከባቢ የሚገኙ የወያኔ ኢህአዴግ ካድሬዎች ደግሞ ከቻይናዊያን መሃንዲሶች ጋር በስውር በመዋዋል የጥራት ደረጃው በእጅጉ የወረደ የአስፋልት መንገድ አንዲገነባ ሲያደርጉ ስራው በሚመለከተው ኢትዮጵያዊ መሃንዲስ ተደርሶባቸው ኢትዮጵያዊዩ መሃንዲስ ሴራውን በማጋለጥ አስፋልቱን ለማስፈረስ ሞክሮ በካድሬዎቹ ዛቻና ማስፈራሪያ አገሩን ኢትዮጵያን ጥሎ ለመሰደድ በቅቷል፡፡

አሁንም በዚያው በጎጃም አዴት ዙሪያ በኤሌክትሪክ መስመር ዝርጋታ ላይ ተሰማርተው የነበሩ ቻይናዊያን እሳት በውስጡ በቋጠረ የኤሌክትሪክ ሽቦ አንገቷን አንቀው በማንጠልጠል አንዲትን ሴት ህይወቷን በመቅጠፋቸው የአካባቢ ገበሬ ለተቃውሞ ሲወጣ በካራቴ እየዘረሩ ጨርሰውታል፡፡

ባጠቃላይ ቻይናዊያን ለግንባታ ስራ ተሰማርተው ወንጀል ያልፈፀሙባቸው የኢትዮጵያ አካባቢዎች የሉም፡፡ አሁንም በነቀምቴ ባኮ መንገድ ስራ ሳይት አካባቢ የሚኖሩ ኢትዮጵያዊያን ወገኖቻችን የዚሁ እጣ ነው እየደረሰባቸው የሚገኙት፡፡ የአሰላና አካባቢዋ ነዋሪዎችም በተመሳሳይ ችግር ውስጥ ይገኛሉ፡፡ መቼም ጉድ ሳይሰማ መስከረም አይጠባም አንድ ቻይናዊ የገልባጭ መኪና ሾፌር የጫናቸውን ኢትዮጵያዊ የቀን ሰራተኞች ልክ አንደማይጠቅም ቆሻሻ መንገድ ዳር ላይ ገልብጦ እንደደፋቸውም ተሰምቷል፡፡ ቻይናዊያን በኢትዮጵያዊያን ላይ ግፍ የሚፈፅሙት በጥቅማጥቅም ያሰሯቸውን “የመንግስት” ካድሬዎች መከታና ከለላ በማድረግ ነው፡፡ በመሆኑም ምንም አይነት ወንጀል በህብረተሰቡ ላይ ፈፅመው ይከሰሱ ወንወጀላቸው ተድበስብሶ ይቀራል፡፡ በሌላ በኩል ደግሞ ህብረተሰቡ ጥቃቱን በራሱ መንገድ እንዳይከላከል በጥቅም ምክንያት ከቻይናዊያን ጋር ባበሩ ፌደራል ፖሊሶችና የአካባቢው ታጣቂ ሚሊሻዎች የሚደርስበትን አፀፋ ይፈራል፡፡  ደግነቱ ዘውዱ ታድያ ይህ ሁሉ ልማት ወይንስ ቅኝ ግዛት…?