á¨áá
áááľ áá
á ááá፤ áŁáá áľ á°ááá ááá - á¨áááľ áááľá´á áá¨á።
á¨áá á˘áá¨áľáľáááľ á°áłááá፤ áľááťá á ááá˝
áááˇá - á¨IMF áá¨á።
á¨á ááŞáą á¨áŁáá áĽáľá፣ 90% áá° ááááľáľ áááłá - á¨á áá áŁáá áŞáááľ።
“áľááá
ááŽáááśá˝ á áá áááᏠáĽáĽá¨áľ áĽá¨á°áá¨áą á¨áááąá áľ áĽáľá á°á áá” … á¨á¤ááľáááľ áᢠááłá¨áá á áááá
áá
á
á¨á°áááŠáľ á¨áááľ áááľá´á ááááá˝ áá¸á። áŤáłáľáŁá፣ áĽáááłá¸áá áá። ááá áá፣ áľááá á áłáłá˘á ááá፣ á¨ááááľáľ
ááŽáááśá˝ ááľá°áááá¸á á áá°áá። á¨áá áááľ ááłá¨á፣ á á
áá á á áá á˘áŽááá á ááá˝ áᎠáá á°á¨á᪠á˝áá áĽáá°á°á°áá
á¨áá áá ááááľ áá። á°áááľ፣ á¨ááááľáľ áááááľ áĽá¨ááá፣ á¨áá á˘áá¨áľáľáááľ áĽá¨áá¨á¨፣ áĽáá´áľ áĽáŠ áá¤áľ áááá áĽá
áá á á
ááťáá?
á áłáá ááá፣ ááááľáľ áŤáąá á áŤáą á áá áĽá¨áŁá áááá á áááááᥠáá። ááááľáľ “á¨áĽáľááľá
á¨áľáŤááľáááá˝á áĽá
áľ” ááľáĽ á¨áá¨ááŤá¸áá áľááá
ááŽáááśá˝ áááłáŤáľ á¨áá°á á¨áá áááᏠáŤáľááááá። áá áá áá
á áá? ááá á¨áá áááᏠááá á¨ááá á¨áá á˘áá¨áľáľáááľ áĽá¨áá¨á¨ á¨ááŁá፣ “á áĽáľááľá áľáŤááááá˝á áĽá
áľ” áłá˘áŤ
áá። á°ááŁáŤá á¨á°á°á¨á á¨ááááľáľ áĽá
áśá˝፣ á¨á¤ááľáááľ áá áŤááá á¨áá áááᏠáááŽá˝á áĽáá´áľ áĽá¨ááą áĽáá°áá áááłá¨áľ
áĽáááŤáá።
á áĽáááĽ፣ á á
áá áááľáľá áááááŞáŤá á°áłáá á¨ááá áá˝ ááá¨á áá¸á áĽáŤá á á°áĄáľ ááá˝፣ á áá ááááŹ
áĽáĽá¨áľ áłá˘áŤ á¨ááľá°ááá ááŽáááľ á¨áá áĽááá። á¨ááłá´ ááľáĽ áááŁáł á ááŤá˝ á ááá°áľá áŤááľ á /á áááááŞáŤá፣ áááš
áľááá
ááŽáááśá˝ á°áá á áá áĽáľá á¨ááŤááą á áááá¸á á¨áá áááᏠáĽáĽá¨áľ áĽáá°ááŤáłáľáĽ ááááá
ááá¨áá።
áĽáá˛áŤá áá፣ á¨á¤ááľáááľ á¨áááá áᢠá¨áłá°á áá áŤá
á áĽááłáá°áłáŤ á ááŤáąá። á˘ááá፣ áá
áá ááľááľ
á¨áá¸áá ááá á°áááˇá። á¨á°ááŤáŠ áááŽá˝ áá° á˘áľáŽáľáŤ á¨á°áá¨á á¨áá áááᏠá¨á°á á áá á áá áááá። ááááŠ፣ á á¨á ááŠ
á¨ááአá˘áľáŽáľáŤááŤá á á¨á ááą á¨áááŠáľ áááἠááá á áá°áá። á á ááľ á¨3 á˘ááŽá áśáá á áá áĽá¨áአáá። á¨á¤ááľáááľ
á¨áááá áśáá ááá
፣ á¨áłáŤáľá፠á¨áááŁá á áá§á። á áá á¨ááአá˘áľáŽáľáŤááŤá áá¤á°á°áĽá ááááľ á¨áááŠáľ áááἠáá¨ááŠ
áĽáŠ áá። ááá áá፣ á¨á¤ááľáááľá ááľááľ áá¸ááá á áá á¨ááŤá
áá á áá°áá - á áĽá
á á¨ááŤáłáľáĽ áĽáá።
á¨áłáááľ
á ááľ á /á áááááŞáŤá፣ á áá áááᏠáĽáĽá¨áľ á¨ááááľáľ ááŽáááśá˝ áĽáá°áááľá°ááá á˘áááá፤ á¨áá áłáŤáłáľáŁá¸á á¨áá¨
á áááľááá። á ááŤá áłáááľ á¨áááľ áááľá´á ááááá˝ á¨ááá ááľá°áłáľá á°ááŤáŽá˝ áá á°á°áĽáľá á á¨á°ááááŠá áľ áá ááá°
ááłá፣ á áá áááᏠáĽáĽá¨áľ áá። áá° áá á¨ááአá¨áĽááťá á¨ááĽáŞáŤ áááśá˝፣ á áĽáŤáľá á áĽááľ áĽá¨áá¨áĄ á áá°áá á áááľ
á¨á°áááŠáľ á¨áááľ áááľá´á ááááá˝፣ “áľááá
ááŽáááśá˝ á áá áááᏠáĽáĽá¨áľ áĽá¨á°áá¨áą á¨áááąá áľ áĽáľá á°á áá”
á áááľ á áłáłá˘ááąá ááááá።
á¨á ááľ á ááľ á¨á¤ááľáááľ áĽáľááľ áĽá¨á°áłá¨á áááŁáąá á¨áááľ áááŤá áĽáŹ á ááááľá።
á áá á°áá፣ á¨áááŤáš á
ááŁáľ áĽáľááľ á ááłá¨á። áĽáá˛áŤáá á¨á¤ááľáááľ áᢠáááˇá። á áĽáľááľá áľáŤááľáááá˝á áĽá
áľ ááľáĽ
á¨á°áá¨ááŠáľ “ááŚá˝” áá á˛ááááá፣ á áĽá
á áá°áá áááˇá። á¨áĽá
áą ááá˝ áŤá
á áĽááł á áá°áłáŤá።
á áĽá
áą á¨ááááŞáŤ
áááľ á 2003 á.á፣ áááľ á˘ááŽá áśáá á¨áá á¨áá á¨á¤ááľáááľ áᢠá á ááľ á˘ááŽá áśáá áááłá°á (3 á˘ááŽá áśáá
áááľá¨áľ) á˘áłá°áĽá፣ á¨áĽá
áą 75 á ááś áĽáť áá á¨á°áłáŤá። ááá áĽáľááľ áá ááá´ á áá°áá። 2.75 á˘ááŽá á°ááˇá።
á ááŁáŠ áááľ áá፣ áĽáľááą á°áłááá። á “áŚáŞá
áá” áĽá
áľ áá°á¨áľ፣ á¨á¤ááľáááľ áᢠá 2004 á.á áá° á áŤáľ á˘ááŽá áśáá
á¨áá á áááá á°áĽá áá á á¨áłá°á á። á á°ááŁá á¨á°ááá áᢠáá 3.15 á˘. áśáá áá። á¨áááťá á ááľ áá á˛áááá
á áááľ á˘ááŽá áśáá á¨áá áἠáᢠáááááľ á˘áłááľá፣ á á°ááŁá á¨á°ááá áĽáľááľ 1.2 áśáá áá°á áá። áĽáá áĽá
áą 60
á ááś áĽáť áá á¨á°áłáŤá áááľ ááťáá።
á ááá áŚáŞá
ááá áĽá
áľ áŤáľáłááľá፣ á 2005 á.á á¨á ááľáľ á˘ááŽá áśáá
á áá á¨á¤ááľáááľ áᢠáááááľ áłáľáŚ áĽáá°áá á áĽááŤáá። á á°ááŁá á¨á°ááá áá¤áľ á°áá 3.1 á˘ááŽá áśáá áĽáť áá።
á¨á ááľ á ááľ áĽáľááą á°áłáá á¨áááá á áá፣ á¨áááľ ááá¸áŤá°áľ áááŻá። á 2002 á.á á¨áá á¨á áááť á áá áá
áľáááá
á¨á፣ á áŚáľáľ á˘ááŽá áśáá á¨áá áĽáá˛áá áłá
áś á¨áá ᨠá˘ááá፣ 1.1 á˘ááŽá áśáá áŤá
á áĽáť áá á¨á°áłáŤá።
á¨áĽá
áą 37% áĽáť áááľ áá። á¨á ááľ á ááľ á¨áľáŹáą áá á áĽá¨ááá° áááá á¨ááłáľá°áá áááľááá።
áááľáŽá
á¨á¤ááľáááľ áᢠá¨á°áŁáľ á˘ááŽá áśáá á¨áá áἠáááá á°áĽá á áĽáľááľá áľáŤááľáááá˝ áĽá
áą ááľáĽ á°á á
áˇá። áááľ áĽááľ
á¨ááŁá á¨á áá¤áá¤á ááá፠áĽáá°ááŤáááá°á áá፣ á¨á¤ááľáááľ áá˘á 3.6 á˘ááŽá áśáá áá°á áááá á°áĽá áá
á¨áá á áá።
áĽááá˛á
á áľáĄáľ፤ á¨áĽáľááľá á¨áľáŤááľáááá˝á áĽá
áą áá á¨á°áá¨á፣ á 2002 á.á áááľ á˘ááŽá áśáá
á¨áá á¨áá á¨á¤ááľáááľ áá˘፣ á 2006 á.á á á ááľáľ á˘ááŽá áśáá áá¨ááŤá á¨áá áĽá
áľ áá። á áĽáá ááłáŤá á°áĽá
á¨áá á áá áá᪠áá 1.5 á˘ááŽá áśáá áĽáť áá። á¨áĽá
áą 33% áĽáť ááá áá።
á¨áĽá
áą áľáŹáľ á¨á ááľ á ááľ
áĽá¨ááá°á áĽá¨á°á¸á¨á¸á¨ á¨ááŁá á áááááŤáľ á áá°áá። á¨áĽá
áą ááá á¨á ááľ á ááľ áĽá¨á¨áá¨á áĽá¨á°á°áŤá¨á áľáᣠáá።
‘ááá’ áľá፣ áŤááłá°á á áŤáá°á á á ááá ááá´ á áá°áá። á á°áἠáłáľáŚá áłá። á¨ááŤá á áá፣ á¨áĽáľááľá á¨áľáŤááľáááá˝á
áĽá
áľ áá á áá á°ááááŻá። á á ááľáľ á ááłáľ ááľáĽ á á ááŞáą á¨ááŤááą á¨á˘áá¨áľáľáááľ áľáŤáá˝ ááľáĽ 67 á ááś áŤá
á
á ááááľáľ ááŽáááśá˝፣ 33 á ááś áŤá
á á°áá á áá á˘áá¨áľáľáááľ áĽáá°áá¸áá á “áĽá
áą” ááľáĽ á°á á
áˇá። á áá á áááá፣
á¨ááááľáľ ááŽáááśá˝፣ á¨áá á˘áá¨áľáľáááśá˝ á áĽáĽá áĽáá˛á áᥠáá á¨áłáá°á።
áľáŽ áĽáá°á፠á ááá á¨á። á˘á
á á´á
áľááŁá á áŤááŁá¸á á¨ááááŞáŤ á ááłáľ፣ á¨ááááľáľ ááŽáááśá˝ ááá
á¨áá á˘áá¨áľáľáááľ áľááť áá áἠáá á - (á¨áá
á˘áá¨áľáľáááľ 70 á ááś á¨ááááľáľ á°áá 30 á ááś)። ááááľáľ á¨áá áá ፠á˘áŽááá áĽáááŁáá á˘áá፣ ááľ á ááľ á¨áá
á˘áá¨áľáľáááľ áľááť áĽá¨ááá°፣ á á°ááŤáá á¨ááááľáľ ááŽáááśá˝ áľááť áĽá¨á¨áᨠááĽáˇá። á¨áᏠá áľá á ááľ áá°á áá፣
á¨áááą áľááť áĽáŠá á¨ááá (áááł á ááś - áááł á ááś)። á¨áá
á ááá áá፣ á ááá ááá áá° áśáťááá áŤááá á áá¸á
á¨ááŁá á ááł á ááŤáľ ááŤá¨á á áᡠá˘áľáŽáľáŤ ááá á¨á°áááá።
á¨áááááľ ááá áá á áá á áááá። á áá¤áá¤á áááľ
áĽááľ áŁá°áŤá¨á ááᣠáĽáá°áááá፣ á¨áá á˘áá¨áľáľáááľ áľááť áá° 25 á ááś áĽáá°áá¨á°á á¨ááááľáľ ááŽáááśá˝ áľááť 75
á ááś áĽáá°á°á¨á° ááááá። á áĽáľááľá áľáŤááľáááá˝á áĽá
áľ ááľáĽ á¨á°á áá°áá á áá á¨á¨á áááá á°ááá¨áą። áĽáá˛á
á áááľ
á¨ááááľáľ áááááľ፣ á áĽá á ááŤáľ ááľáĽ á¨áá። á áĽá
á áśáťááľáłá á¨á˘áŽáá á áŤááľá á¨áá¨á°á áśáľáľ á¨áááá˝á á ááŤáľ
ááŤá¨á á áᡠá˘áľáŽáľáŤ áááá˝ á¨á°áŁááá á áá
ááááŤáľ áá። áá áá ፠áĽáá˛á
áá áĽáá´?
á¨ááááľáľ ááŽáááśá˝
áľááť áĽáŤá á ፣ á¨áá á˘áá¨áľáľáááľ áľááť áĽá¨á°á°áá á á áĽá¨áá¨á¨ á¨ááŁá፣ á á°ááŤáŠ ááááŤáśá˝ á˘ááá፣ áľááá ááá á°á áĽ
áá á¨áŁáá áĽáľá áá á¨á°áŤáŤá áá። á¨áŁáá áĽáľáŽá˝ á¨á ááľ á ááľ á¨áá á˘áá¨áľáľáááľ áĽá¨áŤá áá° ááááľáľ ááŽáááśá˝
áĽáá˛ááá á°á°ááá። á¨20 á ááłáľ á ááľ፣ á¨ááá˝ á áá á¨áŁáá áĽáľáŽá˝ ááá á˘áá¨áľáľáááľá ááá á˘áááśá˝ á¨ááá
áá áŠ።
áá áĽáá áłááá á¨áŁáá áĽáľá á á
áŁáŤá á°áááŽ፣ áá° ááááľáľ áľáá
áśá˝á ááŽáááśá˝ ááá¨á ááá¨። á 2003
á.á፣ á¨áŁááŽá˝ á á˛áľ áĽáľá ááľáĽ 70 á ááś áŤá
á áááááľáľ áľáá
áśá˝á ááŽáááśá˝ áĽáá°á°á°á á¨ááááá á¨á áá áŁáá
áŞáááľ፣ á¨á፠áá˛á
áŁá á ááłáľá á¨áá áľáá
áśá˝ á¨ááŤáááľ áĽáľá áá áἠáĽá¨ááá° áĽáá°áᣠáŤáľáłá። á áá፣ á¨áŁááŽá˝
áĽáľá ááľáĽ 90 á ááś áŤá
áá á¨áááľáąáľ á¨ááááľáľ áľáá
áśá˝á ááŽáááśá˝ áá¸á። State Owned Enterprises are
increasingly absorbing domestic banking sector credit. In the six-month period
from June 2011 to December 2011, 71 percent of new loans were directed towards
public enterprises. This share increased to 89 percent during the second half of
2012. A substantial share of the available foreign exchange is similarly
diverted towards public investment. (á¨á áá áŁáá áŞáááľ Ethiopia Economic Update II፡
Laying the Foundation for Achieving Middle Income Status፡ June 2013 … áá
24)
á áá
áááŠ፣ ááá á˘áá¨áľáľáááľ á¨ááá á¨áŁáá áĽáľá áĽá¨á°áá áá á፣ á¨áá á˘áá¨áľáľáááľ áĽá¨áá¨á¨ á˛ááľ፣ á¨áá
áááᏠáᢠáĽá¨ááá° áááŁáąá áá ááááá? á¨áá áá°á á á¸ááŚá˝ á¤ááľáááľ á¨áááá áá˘፣ á áá áľáá
áśá˝á
á˘áá¨áľáľáááśá˝ á ááŤáááľ á¨ááᣠáá። áłá˛áŤ፣ ááááľáľ áŤáąá á áŤáą á áá á ááŁáá áľááá˝á? á áĽáľááľá áľáŤááľáááá˝á
áĽá
áľ ááľáĽ á¨á°áá¨ááŠáľá áľááá
ááŽáááśá˝ ááá¨ááá á¨áá°á á¨áá áááᏠáŤáľááááá። ááá áá፣ “áĽá
áą” áŤáą፣ á¨áá
áááᏠááá á¨áá á¨áá á˘áá¨áľáľáááśá˝á á¨áá°ááĽáĽá á¨ááŤááá áá።